Czym jest błąd w sztuce lekarskiej?

W ostatnim czasie w związku ze zwiększającą się świadomością prawną społeczeństwa coraz częściej prowadzone są postępowania związane z tzw. błędem w sztuce lekarskiej. W tym krótkim artykule postaram się przedstawić, na czym ów błąd polega i kiedy występuje. Odpowiedzialność jednostki medycznej i lekarza za diagnostykę i prowadzone zabiegi jest bowiem ograniczona i nie każde niepowodzenie czy też niepożądane rezultaty zabiegu pozwalają na wszczęcie postępowania. W tym miejscu należy wskazać także, że takie postępowania prowadzi się zarówno w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej, jak również przed sądami powszechnymi.

Odpowiedzialność lekarza oraz jednostki medycznej za błąd w sztuce lekarskiej oparta jest na zasadzie winy. Można ją przypisać wyłącznie w przypadku jednoczesnego wystąpienia obiektywnej i subiektywnej niewłaściwości postępowania, tj. w sytuacji naruszenia między innymi zasad wiedzy medycznej i doświadczenia oraz konieczności zachowania przez lekarza należytej staranności zawodowej (przy czym przyjmuje się kryterium wysokiego poziomu przeciętnej staranności zawodowej.

Pojęcie błędu w sztuce lekarskiej odnosi się do błędu terapeutycznego oraz błędu diagnostycznego, np. błędnej diagnozy schorzenia. W związku z tym lekarz ponosi winę za szkodę w sytuacji braku fachowego postępowania z medycznego punktu widzenia.

Stwierdzenie powstania błędu lekarza może nastąpić na podstawie naukowych kryteriów oceny postępowania w konfrontacji z powinnościami lekarza i konkretnymi warunkami, których dotyczy. Oznacza to odpowiedzialność lekarza także za nieuwagę i niezręczność. Ocena istnienia błędu lekarza oceniana jest w oparciu o tzw. abstrakcyjny wzorzec postępowania budowany w oparciu o poziom fachowości, kwalifikacje zawodowe, doświadczenie, zakres pogłębiania wiedzy medycznej i znajomość nowych metod leczenia.

Należy przy tym pamiętać, że pacjent, godząc się na zabieg, bierze na siebie ryzyko zwykłych powikłań pooperacyjnych. Lekarz nie ponosi bowiem odpowiedzialności za wynik leczenia, albowiem jest ono nieodłącznie związane z ryzykiem medycznym.

Wymagania stawiane lekarzowi wyłączają odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, ponieważ przy postępowaniu zgodnym z aktualną wiedzą medyczną, z zachowaniem należytej staranności wykluczenie ryzyka powstania szkody czy też niepowodzenia jest niemożliwe.

Opracował:
Tomasz Wiliński
Kancelaria Adwokacka Tomasz Wiliński