Pozwolenie na budowę – jak je uzyskać i ile kosztuje?
W 2023 roku w wielu przypadkach zamiast pozwolenia na budowę wystarczy zgłoszenie do urzędu. Mimo to pozwolenie na budowę domu wciąż jest podstawą rozpoczęcia prac budowlanych dla niektórych inwestycji. Czy zawsze jest potrzebne? W jakich sytuacjach można je zastąpić zgłoszeniem budowy? Te dwie opcje mocno się od siebie różnią! PnB wymaga kompletu dokumentów oraz czasu na wizytę w urzędzie. Jak uzyskać pozwolenie na budowę w 2023, kto je wydaje? Czy da się skrócić procedurę? Sprawdzamy!
Z poradnika dowiesz się
Co to jest pozwolenie na budowę?
Czym jest pozwolenie na budowę? Pozwolenie na budowę to formalny akt administracyjny – wydawany przez odpowiednią jednostkę samorządu terytorialnego. Do 2023 r. pozwolenie na budowę było niezbędne w większości przypadków budowy nieruchomości. Bez pozwolenia na budowę niemożliwe było wykonywanie robót budowlanych.
Najważniejsze i aktualne w 2023 informacje o pozwoleniu na budowę:
- Pozwolenie na budowę od 2023 r. nie jest wymagane w zmiany w Prawie budowlanym 2023 wprowadziły opcję tzw. domu na zgłoszenie (pozwolenie zastąpiono zgłoszeniem do urzędu), chyba że budynek ma powyżej dwóch kondygnacji.
- Rozpoczęcie budowy bez zgłoszenia do urzędu może prowadzić nie tylko do zatrzymania prac, ale też do konsekwencji prawnych.
- Za uzyskanie pozwolenia lub za zgłoszenie do odpowiedniego urzędu odpowiedzialny jest inwestor danej nieruchomości.
- Zgłoszenie budowy do urzędu gwarantuje zgodność z przepisami i wymaganiami technicznymi budowy.
- Niezbędną dokumentację – w tym pozwolenie na budowę lub potwierdzenie zgłoszenia budowy – należy w razie kontroli okazać organowi kontrolującemu budowę.
Jesteś na etapie poszukiwania firmy budowlanej? Przejrzyj oferty firm budujących domy z Torunia, firm budujących domy z Białegostoku lub Twojego regionu i zleć budowę domu Specjalistom Oferteo.
Poniżej przedstawiamy ranking 71 391 Firm Budujących Domy najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Kiedy jest wymagane pozwolenie na budowę?
W 2023 r. istnieje możliwość zbudowania domu bez pozwolenia. Pamiętaj jednak, że budowa domu w 2023 roku bez pozwolenia na budowę nie oznacza, że nie należy dopełnić formalności związanych z budową.
Obowiązkowe dokumenty to m.in.
- miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
- decyzja o warunkach zabudowy,
- projekt budowlany.
Po złożeniu zgłoszenia budowy i poinformowaniu powiatowego inspektora nadzoru budowlanego o planowanym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, można natychmiast przystąpić do budowy. Pozwolenie jest konieczne w przypadku domu powyżej dwóch kondygnacji.
Pozwolenie na budowę i zgłoszenie budowy krok po kroku
Jak uzyskać pozwolenie na budowę domu krok po kroku? Jak zgłosić budowę domu?
Procedura wydania zezwolenia na budowę krok po kroku wygląda następująco:
- Pobierz wzór pozwolenia na budowę (dostępny na stronie urzędu – jeśli nieruchomość ma powyżej dwóch kondygnacji).
- Wypełnij wniosek, sprawdzając zgodność danych.
- Zbierz resztę niezbędnej dokumentacji.
- Wnieś opłatę skarbową.
- Jeśli dokumentacja nie jest kompletna, urząd informuje, czy i czego brakuje.
- Po złożeniu dokumentów – oczekuj wydania pozwolenia na budowę.
Obowiązujące od 2023 przepisy zmieniły wymóg pozwolenia na budowę na konieczność zgłoszenia budowy – jako jedynego wymogu dla budowy domu. Celem było uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego.
Teraz zgłoszenie budowy dotyczy wszystkich domów jednorodzinnych, niezależnie od ich metrażu. Dotychczasowe przepisy dotyczyły budowy domów o powierzchni do 70 metrów kwadratowych, jednak teraz jedynym ograniczeniem jest już tylko maksymalna wysokość budynku, która wynosi dwie kondygnacje.
Co należy dołączyć do wniosku o pozwolenie na budowę?
Wniosek musisz złożyć dopiero, gdy kupisz działkę (jeśli jej już nie posiadasz, np. prawem spadkowym) oraz gdy we współpracy z architektem lub samodzielnie wykonasz projektu budowlany. Jakie dokumenty musisz mieć do uzyskania pozwolenia na budowę? W przypadku budowy domu wymagane będą:
- wniosek o pozwolenie na budowę – właściwy dokument znajdziesz na stronie urzędu, wystarczy go pobrać i wypełnić,
- projekt budowlany – projekt zagospodarowania działki sporządzony na aktualnej mapie x3, projekt architektoniczno-budowlany x3,
- kopia decyzji o nadaniu projektantowi uprawnień budowlanych – w odpowiedniej specjalności potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sporządzającego projekt,
- oświadczenie o prawie do dysponowania działką na cele budowlane,
- decyzja o warunkach zabudowy – jeśli teren nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- oświadczenie projektanta – o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej,
- dowód wniesienia opłaty skarbowej – jeśli była wymagana.
Wniosek o zezwolenie na budowę domu po złożeniu zostanie wpisany do rejestru znajdującego się na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (GOV). Na początku urząd sprawdza, czy wniosek jest kompletny.
Ile kosztuje pozwolenie na budowę?
Opłata skarbowa za pozwolenie na budowę dotyczy tylko domów jednorodzinnych, w których część pomieszczeń jest wyznaczona pod działalność gospodarczą (inną niż rolnicza i leśna). Wynosi 1 zł za 1 m², maksymalnie 539 zł.
Z kolei za zatwierdzenie projektu budowlanego zapłacisz 47 zł. Dodatkowy koszt to 17 zł – to cena za dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnika.
Kto wydaje pozwolenie na budowę w Polsce?
Pozwolenie na budowę w Polsce jest wydawane przez odpowiedni organ administracji architektoniczno-budowlanej, czyli starostę (w przypadku budowy na terenie powiatu), wojewodę lub prezydenta miasta (w przypadku budowy na terenie miasta na prawach powiatu).
To organy lokalne, które sprawują kontrolę nad procesem budowlanym i mają uprawnienia do wydawania pozwolenia na budowę zgodnie z przepisami prawa budowlanego.
Najczęściej wniosek składa się do starostwa albo do urzędu miasta, w zależności od tego, gdzie terytorialnie przypisana jest twoja działka. Z kolei do urzędu wojewódzkiego wniosek składa się w przypadku budowy m.in. obiektów usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, a także wielu innych, które nie dotyczą budowy domu jednorodzinnego.
Ile się czeka na pozwolenie na budowę?
Urząd ma 65 dni na wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę od momentu złożenia przez ciebie wniosku, jeśli budujesz nieruchomość wymagającą pozwolenia. Dokument staje się prawomocny dopiero po upływie 14 dni od jego wydania, jeśli żadna ze stron postępowania nie wniesie sprzeciwu. Dlatego czas oczekiwania na wydanie pozwolenia na budowę może się wydłużyć nawet o kilka miesięcy.
Budowę domu można rozpocząć dopiero w chwili uprawomocnienia się pozwolenia (jeśli występujesz o zezwolenie zamiast wykorzystać opcję zgłoszenia budowy). Dla ciebie oznacza to minimum niecałe trzy miesiące czekania na rozpoczęcie robót budowlanych. Tymczasem budowa domu szkieletowego trwa zaledwie trzy miesiące. O pozwolenie na budowę powinno się więc starać jak najszybciej. Najlepiej od razu, gdy:
- podejmujesz decyzję o budowie domu,
- posiadasz już projekt budowlany.
Stworzenie projektu budowlanego należy włączyć w koszt budowy domu.
Nie martw się, że złożysz wniosek o pozwolenie na budowę zbyt wcześnie. Ten dokument jest ważny aż 3 lata od momentu jego uprawomocnienia. Zezwolenie wygaśnie, jeśli:
- w ciągu trzech lat nie rozpoczniesz budowy,
- w trakcie trwania budowy zawiesisz prace budowlane na więcej niż trzy lata.
W tych sytuacjach, aby zacząć bądź kontynuować budowę, należy przejść proces uzyskania pozwolenia budowlanego jeszcze raz.
Ile jest ważne pozwolenie na budowę?
Jak długo jest ważne pozwolenie na budowę? Pozwolenie na budowę jest ważne 3 lata. Jest to okres, w którym masz możliwość i prawo rozpocząć oraz ukończyć budowę zgodnie z zatwierdzonym projektem.
Po upływie tego okresu pozwolenie traci ważność. Jeśli istnieje potrzeba kontynuowania robót budowlanych po wygaśnięciu pozwolenia, konieczne jest uzyskanie nowego pozwolenia na budowę lub przedłużenie ważności istniejącego pozwolenia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące pozwolenia na budowę
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o budowie domów
W Polsce buduje się głównie domy murowane, ale rosnącą popularnością cieszą się domy szkieletowe. Wśród ich głównych zalet wymienia się niższy koszt budowy w porównaniu do technologii tradycyjnej oraz dużo krótszy czas potrzebny na realizację inwestycji. Jaki jest koszt budowy domu szkieletowego w 2023? Cena domów szkieletowych zależy od wielu czynników. Sprawdź, które z nich są najważniejsze – i poznaj orientacyjną cenę budowy domu szkieletowego w 2023!
30.01.2023
Tablica informacyjna budowy jest obowiązkowa na każdej budowie, która wymaga wydania pozwolenia. Jej zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa inwestycji i pracujących na niej osób. Za wywieszenie tablicy odpowiada kierownik budowy, niemniej zakup i wypisanie danych leżą w gestii inwestora. Co powinna zawierać prawidłowo wypełniona tablica informacyjna budowy? Czy musisz ją umieścić przy swoim placu budowy?
23.02.2023
Prawo budowlane 2023 to w wielu aspektach prawdziwa rewolucja. Planowane zmiany w Prawie budowlanym w 2023 roku obejmują m.in. ułatwienia budowy budynków mieszkalnych, zwolnienia z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę (pod pewnymi warunkami), wprowadzenie nowych systemów elektronicznych i zwiększenie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Na długiej liście znowelizowanych przepisów znalazły się takie, które uproszczą proces budowlany, ale w niektórych przypadkach konsekwencje braku odpowiednich formalności będą surowe. Poniżej znajdziesz praktyczną ściągę: Prawo budowlane 2023 – wszystko, co musisz wiedzieć o najważniejszych zmianach.
22.09.2023
Zazwyczaj proces stawiania domu zaczyna się od etapu planowania, w tym określenia budżetu. Dynamiczna sytuacja gospodarcza sprawia, że wszelkie wyceny i szacunki mogą różnić się od realnych kwot, jakie ostatecznie przyjdzie zapłacić inwestorom. Wśród osób budujących domy w 2022 roku aż 78% wydało na budowę domu więcej niż zakładały początkowe kosztorysy. Najczęściej deklarowano, że ostateczne koszty były wyższe od przewidywanych w granicach 26-50% – wynika z Raportu o budowie domów w Polsce, przygotowanego przez Oferteo.pl.
24.03.2023
Znalezienie dobrych fachowców może być kluczem do sprawnej i bezproblemowej budowy domu. Połowa inwestorów szukających ekipy budowlanej zwracała uwagę na referencje poprzednich klientów. 6 na 10 osób kierowało się przede wszystkim ceną oferowanych usług. Najczęściej budowę realizowało kilku wyspecjalizowanych wykonawców – wynika z Raportu o budowie domów w Polsce, przygotowanego przez Oferteo.pl.
18.04.2023
Budowa domu kojarzy się zwykle z uzyskaniem pozwolenia oraz czasochłonnym doglądaniem prac w miejscu stawiania obiektu. Coraz popularniejsze są jednak domy bez pozwolenia, na które zezwala projekt nowelizacji Prawa budowlanego. Jakie warunki należy spełnić, aby postawić dom bez pozwolenia na budowę? Jakie wymiary może mieć budynek na zgłoszenie?
23.01.2023
