Pozwolenie na budowę – ile kosztuje i jak złożyć wniosek?
Pozwolenie na budowę domu to podstawa rozpoczęcia prac budowlanych. Jednak czy zawsze jest potrzebne? Czy są sytuacje, w których można je zastąpić zgłoszeniem budowy? Te dwie opcje mocno się od siebie różnią! PnB wymaga kompletu dokumentów oraz czasu na wizytę w urzędzie. Jak uzyskać pozwolenie na budowę, kto je wydaje? Czy da się skrócić procedurę? Sprawdzamy!
Z poradnika dowiesz się
Czy musisz posiadać zgodę na budowę domu?
Nie, istnieje możliwość zbudowania domu bez pozwolenia. Zezwolenie nie jest wymagane w przypadku, gdy:
- obszar oddziaływania budynku nie będzie wykraczał poza teren inwestycji – czyli w sytuacji, w której budowa domu w żaden sposób nie wpłynie na sąsiednie działki,
- budowa dotyczy wolnostojących parterowych budynków gospodarczych: garaży, przydomowych ganków, ogrodów zimowych, altan – o powierzchni zabudowy do 35 m2.
Nie ma znaczenia rodzaj domu. Może być to tak samo tani dom szkieletowy, jak też dom murowany. Przepisy biorą pod uwagę tylko fakt wywierania wpływu na sąsiadów oraz to czy dana budowa jest wolnostojąca. Dlaczego więc większość osób i tak wybiera ubieganie się o pozwolenie na budowę?
Pozwolenie na budowę daje możliwość wprowadzenia zmian w projekcie budowlanym. W razie zmiany koncepcji budowy należy wykonać projekt zamienny. Następnie trzeba uzyskać zamienne PnB, ale taki dokument wydawany jest już prawie od ręki. Tymczasem zgłoszenie budowy jest niekorzystne w takiej sytuacji. Zmiany w projekcie wymagają… uzyskania PnB, a więc przejścia całego procesu! Dlatego dla wielu osób odpowiedzią na pytanie “Od czego zacząć budowę domu?” jest rozpoczęcie procesu uzyskania pozwolenia budowlanego.
- Z pozwoleniem na budowę.
- Zgłaszając budowę do starostwa powiatowego/urzędu.
Jeśli wybierzesz zgłoszenie budowy, prace budowlane można rozpocząć po upływie 21 dni:
- od momentu przesłania zgłoszenia,
- jeżeli nie został wniesiony sprzeciw.
Sprzeciw zostanie wydany drogą oficjalną. Potwierdzenie, że możesz budować, to tzw. milcząca zgoda. Urząd nie wydaje wtedy żadnej oficjalnej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Poniżej przedstawiamy ranking 65 734 Firm Budujących Domy najlepszych w 2023 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Jak uzyskać pozwolenie na budowę?
Wbrew pozorom nie jest to trudne. To, co sprawia, że wiele osób z niechęcią myśli o rozpoczęciu całego procesu to ilość potrzebnej dokumentacji. Obecnie jest jej sporo. Pocieszeniem jest fakt, że w przypadku domów jednorodzinnych jest jej znacznie mniej niż przy dużych inwestycjach.
Procedura wydania zezwolenia na budowę krok po kroku wygląda następująco:
- Wydrukuj pozwolenie na budowę (znajdziesz je na stronie urzędu).
- Wypełnij wniosek, sprawdzając zgodność danych.
- Zbierz resztę potrzebnej dokumentacji.
- Wnieś opłatę skarbową (na miejscu w urzędzie lub przelewem – pamiętaj, aby wydrukować potwierdzenie przelewu).
- Jeśli dokumentacja nie jest kompletna, uzupełnij ją. Urząd sam cię poinformuje, czy i czego brakuje.
- Czekaj na wydanie pozwolenia.
Pozwolenie na budowę – potrzebne dokumenty
Wniosek musisz złożyć dopiero, gdy kupisz działkę (jeśli jej już nie posiadasz, np. prawem spadkowym) oraz gdy we współpracy z architektem lub samodzielnie wykonasz projektu budowlany. Jakie dokumenty musisz mieć do uzyskania pozwolenia na budowę? W przypadku budowy domu wymagane będą:
- wniosek o pozwolenie na budowę (właściwy dokument znajdziesz na stronie urzędu, wystarczy go pobrać i wypełnić),
- projekt budowlany (projekt zagospodarowania działki sporządzony na aktualnej mapie x3, projekt architektoniczno-budowlany x3),
- kopia decyzji o nadaniu projektantowi uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sporządzającego projekt,
- oświadczenie o prawie do dysponowania działką na cele budowlane,
- decyzja o warunkach zabudowy (jeśli teren nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego),
- oświadczenie projektanta o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej,
- dowód wniesienia opłaty skarbowej, jeśli była wymagana.
Wniosek o zezwolenie na budowę domu po złożeniu zostanie wpisany do rejestru znajdującego się na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (GOV). Na początku urząd sprawdza, czy wniosek jest kompletny.
W przypadku braku dokumentacji (co ze względu na dość skomplikowaną procedurę zdarza się często) zostaniesz wezwany do uzupełnienia wniosku. Będzie to oficjalne wezwanie wysłane pocztą. Na uzupełnienie dokumentacji otrzymuje się minimum 7 dni. Im mniej błędów, tym szybszy czas uzyskania PnB.
Czy można złożyć wniosek o pozwolenie na budowę przez internet?
Dokumenty należy zanieść osobiście do urzędu, można je także wysłać pocztą. W 2021 roku ma to się jednak zmienić. Wiceminister rozwoju, pracy i technologii Anna Kornecka zapowiedziała, że trwają prace nad centralnym rejestrem uprawnień budowlanych. Dzięki niemu:
- organy administracji architektoniczno-budowlanej będą sprawdzały uprawnienia w tym jednym miejscu,
- nie trzeba będzie przedkładać dodatkowych dokumentów.
Program pilotażowy ma wystartować wraz z początkiem 2021 roku we wszystkich starostwach. Docelowo do końca roku w każdym urzędzie formularze z pozwoleniem na budowę mają być składane przez internet.
Gdzie złożyć wniosek o pozwolenie na budowę?
Kto wydaje pozwolenie na budowę? W zależności od sytuacji wniosek można złożyć w trzech miejscach:
- W starostwie powiatowym.
- W urzędzie miasta na prawach powiatu.
- W urzędzie wojewódzkim.
Najczęściej wniosek składa się do starostwa albo do urzędu miasta, w zależności od tego, gdzie terytorialnie przypisana jest twoja działka. Z kolei do urzędu wojewódzkiego wniosek składa się w przypadku budowy m.in. obiektów usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, a także wielu innych, które nie dotyczą budowy domu jednorodzinnego.
Jak długo trzeba czekać na zezwolenie na budowę domu?

Urząd ma 65 dni na wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę od momentu złożenia przez ciebie wniosku. Dokument staje się prawomocny dopiero po upływie 14 dni od jego wydania, jeśli żadna ze stron postępowania nie wniesie sprzeciwu. Dlatego czas oczekiwania na wydanie pozwolenia na budowę może się wydłużyć nawet o kilka miesięcy.
Budowę domu można rozpocząć dopiero w chwili uprawomocnienia się pozwolenia (jeśli występujesz o zezwolenie zamiast wykorzystać opcję zgłoszenia budowy). Dla ciebie oznacza to minimum niecałe trzy miesiące czekania na rozpoczęcie prac. Tymczasem budowa domu szkieletowego trwa zaledwie trzy miesiące. O pozwolenie na budowę powinno się więc starać jak najszybciej. Najlepiej od razu, gdy:
- podejmujesz decyzję o budowie domu,
- posiadasz już projekt budowlany.
Stworzenie projektu budowlanego należy włączyć w koszt budowy domu.
Nie martw się, że złożysz wniosek o pozwolenie na budowę zbyt wcześnie. Ten dokument jest ważny aż 3 lata od momentu jego uprawomocnienia. Zezwolenie wygaśnie, jeśli:
- w ciągu trzech lat nie rozpoczniesz budowy,
- w trakcie trwania budowy zawiesisz prace budowlane na więcej niż trzy lata.
W tych sytuacjach, aby zacząć bądź kontynuować budowę, należy przejść proces uzyskania pozwolenia budowlanego jeszcze raz.
Kto może odwołać się od wydanego pozwolenia na budowę?
Wszyscy, którzy zostali ustaleni jako strony postępowania administracyjnego przez urząd, który przyjął wniosek o zezwolenie. Mogą to być więc:
- inni właściciele twojej działki, jeśli ta ma więcej niż jednego właściciela,
- użytkownicy wieczyści,
- właściciele sąsiednich działek, ale tylko wtedy, gdy twoja budowa będzie oddziaływała w jakiś sposób na ich domy,
- zarządca drogi.
Na samym początku procesu urzędowego każda z tych stron otrzymuje od urzędu oficjalną informację o wszczęciu postępowania, czyli analizy złożonego wniosku. W przypadku odwołania postępowanie o uzyskanie zezwolenia przenosi się do właściwego organu drugiej instancji. Dopiero po podtrzymaniu pozytywnej decyzji można rozpocząć prace budowlane.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o budowie domów
Projekt domu stodoła to coraz popularniejszy styl budowania domów. Czym wyróżniają się nowoczesne stodoły i czy są tańsze od bardziej skomplikowanych projektów? Dom w stylu stodoły można zbudować za naprawdę niską cenę, dodatkowo posiada on wiele zalet. Jednak czy nowoczesna stodoła jest rozwiązaniem dla każdego?
16.02.2021Jaka firma budująca domy z drewna będzie najlepsza? Na rynku działa wielu producentów domów drewnianych. Niektórzy budują domy całoroczne i letniskowe, inni specjalizują się tylko w drewnianych domkach rekreacyjnych. Poznaj firmy budujące domy w technologii szkieletowej i dowiedz się, w czym dokładnie się specjalizują. Dowiedz się, jakimi kryteriami się kierować, szukając producenta domów drewnianych.
12.01.2021Gotowy dom kanadyjski można wybudować w trzy miesiące. Tak krótki czas budowy wynika z zastosowania technologii szkieletowej. Ceny domów w systemie kanadyjskim są różne. Od czego zależą i ile wynosi cena minimalna, a ile cena maksymalna gotowego domu kanadyjskiego o powierzchni 100 m2? Czy kanadyjczyk jest bardziej opłacalny niż dom murowany?
12.01.2021Jeśli decydujesz się na projekt domu szkieletowego, sprawnie i stosunkowo niskim kosztem możesz wybudować wymarzony dom jednorodzinny. Sprawdź, co wziąć pod uwagę, myśląc o inwestycji w taki obiekt.
28.07.2022Oszczędzanie najlepiej zacząć od dobrego planu. Przemyślany kształt budynku, jego ulokowanie czy rodzaj instalacji grzewczej pozwolą na uniknięcie dodatkowych kosztów w przyszłości. Dlatego już na pierwszym etapie budowy dobrze jest zatroszczyć się o detale.
Czy wybudowanie domu za 150 tysięcy złotych jest możliwe? Tak, możesz postawić dom, nie przekraczając tego budżetu. Dobrą propozycją domu za 150 tys. zł jest dom szkieletowy, ale nie tylko. Dowiedz się, jak zbudować dom za 150 000 zł i z czego można zrezygnować, aby koszty nie wzrosły.
24.08.2022