Stopa referencyjna – co to jest i na co wpływa? Ile wynosi stopa referencyjna NBP?
Wśród kilku głównych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego wymieniana jest również stopa referencyjna, inaczej główna stopa banku centralnego. Ma wpływ na wysokość stawki referencyjnej WIBOR, a ta z kolei na oprocentowanie kredytów i pożyczek. Zobacz, ile wynosi stopa referencyjna i od czego zależy jej wysokość.
Z poradnika dowiesz się
Rada Polityki Pieniężnej, działająca przy Narodowym Banku Polskim, realizuje politykę monetarną między innymi poprzez kształtowanie wysokości głównych stóp procentowych banku centralnego. Należy do nich stopa referencyjna. Czym ona jest i jak wpływa na oprocentowanie kredytu hipotecznego w złotówkach?
Stopa referencyjna – co to jest?
Stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego jest jedną z podstawowych stóp procentowych, obok stopy depozytowej, lombardowej i redyskontowej. Co to jest? To wskaźnik obrazujący rentowność bonów pieniężnych, które emitowane są przez NBP w trakcie realizowania podstawowych operacji otwartego rynku. Zalicza się do nich zakup lub sprzedaż krótkoterminowych bonów pieniężnych na rynku międzybankowym.
Kształtowanie się w danym czasie stóp referencyjnych powoduje pośrednio zmiany w zakresie oprocentowania kredytów, lokat terminowych i innych produktów bankowych. Wszystko przez to, że stopa referencyjna wpływa na wysokość stawki WIBOR wykorzystywanej przy ustalaniu m.in. oprocentowania zobowiązań.
Przez jaki organ ustalana jest stopa procentowa referencyjna i jak często?
Jako że stopa referencyjna NBP jest instrumentem wpływającym pośrednio na kształtowanie polityki pieniężnej kraju, to wysokość stóp określa Rada Polityki Pieniężnej. Zanim RPP ogłosi aktualny jej poziom, przeprowadza szereg analiz w oparciu o czynniki gospodarcze i wskaźniki ekonomiczne.
Od czego zależy wysokość stopy referencyjnej?
Wysokość stopy referencyjnej uzależniona jest od decyzji podejmowanych na posiedzeniach RPP, ale Rada bierze przy tym pod uwagę takie kwestie, jak:
- aktualny poziom inflacji, czyli dynamikę wzrostu poziomu cen dóbr i usług,
- koszt kredytów pieniężnych,
- bieżące trendy w gospodarce.
Referencyjna stopa procentowa a inflacja
Wiesz już, że na wysokość referencyjnej stopy procentowej wpływa inflacja. W 2020 roku, kiedy jej poziom był bardzo niski, RPP wielokrotnie decydowała się na zmniejszenie wysokości głównych stóp procentowych, w tym stopy referencyjnej, co miało pobudzić gospodarkę i złagodzić ekonomiczne skutki pandemii koronawirusa. Inflacja śródroczna wyniosła zaledwie 3,4%. Stąd też RPP ostatecznie w maju 2020 roku obniżyła stopę referencyjną NBP do 0,10%. To jej najniższy poziom w historii. Jednak wzrost inflacji na koniec 2021 roku spowodował, że RPP musiała zmienić kurs w kształtowaniu polityki monetarnej w Polsce.
Poniższa tabela prezentuje zależność pomiędzy wzrostem inflacji a zmianą stopy referencyjnej NBP (opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego – Miesięczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych od 1982 roku oraz NBP – Podstawowe stopy procentowe NBP w latach 1998-2022).
|
Data
|
Inflacja
|
Stopa referencyjna NBP
|
|---|---|---|
|
Październik 2021
|
6,60%
|
0,50%
|
|
Listopad 2021
|
7,60%
|
1,25%
|
|
Grudzień 2021
|
8,60%
|
1,75%
|
|
Styczeń 2022
|
1,90%
|
2,25%
|
|
Luty 2022
|
1,60%
|
2,75%
|
|
Marzec 2022
|
4,90%
|
3,50%
|
|
Kwiecień 2022
|
7,00%
|
4,50%
|
|
Maj 2022
|
8,80%
|
5,25%
|
|
Czerwiec 2022
|
10,40%
|
6,00%
|
|
Lipiec 2022
|
10,90%
|
6,50%
|
|
Sierpień 2022
|
11,80%
|
6,50%
|
|
Wrzesień 2022
|
13,60%
|
6,75%
|
|
Październik 2022
|
15,60%
|
6,75%
|
|
Listopad 2022
|
16,40%
|
6,75%
|
Wraz ze wzrostem inflacji rosły też stopy referencyjne NBP.
Ile wynosi stopa referencyjna NBP w 2022 roku?
Stopa referencyjna NBP od września 2022 roku nie zmieniła się, ponieważ jej dalsze podnoszenie w opinii Prezesa NBP i członków RPP nie przyniosłoby oczekiwanych skutków w postaci spadku inflacji, a jedynie podwyższałoby koszty kredytowania, prowadząc do zmiany oprocentowania kredytu hipotecznego w złotówkach. Ile wynosi stopa referencyjna NBP aktualnie? Na grudzień 2022 roku pozostaje na poziomie 6,75%.
Na co wpływa stopa referencyjna?
Ustalona przez RPP stopa referencyjna jest wykorzystywana do określania wskaźnika rentowności bonów pieniężnych emitowanych przez bank centralny, ale nie tylko. Służy do obliczania wartości pomocy publicznej w formie między innymi pożyczek czy odroczenia terminu płatności. W praktyce działania banków stopa referencyjna wpływa na obliczanie wszelkich stosowanych odsetek, m.in. od zobowiązań kredytowych w złotówkach.
Ponadto ma znaczenie przy szacowaniu:
- wartości pomocy de minimis,
- wysokości oprocentowania kredytów,
- wysokości odsetek za ewentualną zwłokę w terminie płatności.
Masz więcej pytań? Porozmawiaj z doradcą kredytowym ze Środy Śląskiej, specjalistą od kredytów z Inowrocławia bądź innej miejscowości bliżej ciebie.
Poniżej przedstawiamy ranking 9 166 Specjalistów od Kredytów Hipotecznych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
WIBOR 3M a stopa referencyjna
Stopa referencyjna w Polsce jest podawana do wiadomości publicznej przez RPP. Jest podstawą do wyznaczenia oprocentowania kredytów poprzez jej wpływ na stopę bazową. Dla zobowiązań bankowych stawką referencyjną są rynkowe stopy procentowe, jak WIBOR.
Wysokość WIBOR-u zależy od stopy referencyjnej obowiązującej w danym czasie w Polsce.
Przy podnoszeniu głównych stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, która w ten sposób chce powstrzymywać procesy inflacyjne, rosną koszty kredytowania – zarówno w przypadku zobowiązań hipotecznych, jak i gotówkowych. Wszystko z tego powodu, że banki chcą zabezpieczyć swoją działalność i stosują wówczas wyższą marżę oraz zwiększają wymagany od klientów minimalny wkład własny. Dlatego też na pytanie o to, jakie warunki trzeba spełnić, by otrzymać kredyt hipoteczny w 2022 roku, należy odpowiedzieć, że są one znacznie bardziej restrykcyjne niż jeszcze rok czy dwa lata temu.
Stopa referencyjna NBP a odsetki ustawowe
Wysokość stopy referencyjnej NBP wpływa na wysokość odsetek ustawowych, czyli odsetek ustalonych na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Są stosowane, jeżeli strony nie zawarły w umowie porozumienia w zakresie wysokości takich odsetek. Dlaczego? Otóż odsetki ustawowe są równe sumie 3,5 punktów procentowych oraz stopy referencyjnej NBP. Jeśli więc tak jak obecnie stopa ta wynosi 6,75%, to po dodaniu 3,5 pkt proc. okazuje się, że strony mogą zawrzeć w umowie informację o odsetkach nie wyższych niż 10,25%.
Stopa referencyjna – prognozy na 2023 rok
Obecnie obowiązują wysokie stopy referencyjne. Prognozy na 2023 rok pokazują, że nie można liczyć na szybki ich spadek, co powiązane jest z wysoką inflacją. Wzrost stopy referencyjnej nie jest przewidywany, a najbardziej prawdopodobne wydaje się utrzymywanie jej na obecnym poziomie 6,75% przez kolejne miesiące przyszłego roku.
Wszystkiemu winne są negatywne czynniki geopolityczne i międzynarodowe, w tym wojna w Ukrainie, niedawna pandemia koronawirusa i oczywiście galopująca inflacja.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o kredytach hipotecznych
Refinansowanie kredytu hipotecznego oznacza przeniesienie kredytu hipotecznego do innego banku, a nawet na innego kredytobiorcę czy nieruchomość. Aby doszło do refinansowania kredytu, trzeba złożyć specjalny wniosek. Jak to zrobić? Na czym dokładnie polega refinansowanie?
17.01.2023
W ramach Programu Pierwsze Mieszkanie realizowanego od 2023 roku przez polski rząd celem wspierania mieszkalnictwa banki od lipca udostępniają klientom spełniającym określone warunki Bezpieczny Kredyt 2 procent. Jakie są to warunki i wymagania banków dotyczące kredytobiorców, chcących zaciągnąć Kredyt 2 procent?
28.07.2023
Sprzedaż lokalu z kredytem hipotecznym może być uzasadniona zwiększonymi potrzebami rodziny, jeśli chodzi o powierzchnię mieszkalną. Może być też tak, że twoje dzieci są już dorosłe i wyprowadzają się z domu i niepotrzebna ci duża nieruchomość. Dokonaj sprzedaży mieszkania z kredytem! Jest to możliwe przy dopełnieniu określonych formalności. Sprawdź, jak do tego się przygotować!
02.09.2022
Jedną z najważniejszych kategorii kosztów związanych z kredytem zabezpieczonym hipotecznie są odsetki naliczane od pożyczonego kapitału. Ich szacowanie odbywa się z wykorzystaniem oprocentowania kredytu hipotecznego. Może być ono stałe lub zmienne. Sprawdź, co składa się na oprocentowanie kredytu hipotecznego. Jak je zamrozić na dłuższy czas i czy będzie to dobrą decyzją?
02.12.2022
Kredyt hipoteczny to zobowiązanie, które można zaciągnąć nawet na 35 lat. Nie oznacza to jednak, że przez taki długi czas musisz spłacać raty. Istnieje możliwość wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego i ogromna część kredytobiorców z niej korzysta. Według statystyk spłaty kredytów hipotecznych, w Polsce większość konsumentów spłaca swoje zobowiązania po 10-13 latach. Za wcześniejszą spłatę przysługuje im zwrot prowizji oraz innych poniesionych kosztów. Sprawdź, jak ubiegać się o zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu hipotecznego.
10.09.2021
Rada Polityki Pieniężnej w odpowiedzi na galopującą inflację wielokrotnie w 2022 roku podejmowała decyzje o wzroście stóp procentowych. Mowa tu o stopach procentowych Narodowego Banku Polskiego, które odzwierciedlają kształtowanie polityki pieniężnej w Polsce. Kiedy rosną, zachęca to społeczeństwo do oszczędzania, a w odwrotnym przypadku – do inwestowania. Obecnie obowiązują wysokie stopy procentowe. Czy w 2023 roku będzie podobnie?
12.12.2022
