Plan instalacji elektrycznej (i ogólnie: elektryka w domu) powstaje w oparciu o schemat (uwzględniający symbole i oznaczenia elektryczne). Rozprowadzenie kabli, wszelkie podłączenia, punkty oświetleniowe, obwody elektryczne, układ gniazdek – wszystkie elementy instalacji powinny być oznaczone na schemacie, który jest podstawą dokumentacji budowlanej. Jak położyć instalację elektryczną w mieszkaniu i domu? Czy schemat elektryczny pokoju różni się od tego w kuchni i łazience? Gdzie szukać elektryka tworzącego schematy połączeń elektrycznych?
Projekt i schemat instalacji elektrycznej – obejmujący takie elementy, jak gniazdka elektryczne, punkty oświetleniowe, kable, bezpieczniki, rozdzielnicę (czyli tablicę elektryczną) – powinien znaleźć się w każdej dokumentacji budowlanej. Sam schemat to rysunek techniczny elektryczny, czyli dokument konstrukcyjny w formie graficznej.
Za pomocą graficznych symboli (znormalizowanych i uniwersalnych) elektryk przedstawia na schemacie wszelkie elementy składowe (łącząc je za pomocą linii, które zarazem wskazują na ich łączenie lub współzależność od innych punktów elektrycznych).
Symbole elektryczne i oznaczenia – czy w każdym schemacie są takie same?
Oznaczenia i symbole w projektach elektrycznych powinny wyglądać zawsze tak samo. W przypadku rysunków technicznych elektrycznych i projektów elektrycznych normalizacja symboli w naszym kraju jest zgodna z normami międzynarodowymi. Oznacza to, że polski elektryk bez problemu poradzi sobie również z zagranicznymi schematami instalacji elektrycznej.
Warto pamiętać, że projekt instalacji elektrycznej mieszkania lub domu powstaje w oparciu o rzut deweloperski oraz wstępne założenia dotyczące układu w poszczególnych pomieszczeniach (bez projektu przyszłych wnętrz nie da się stworzyć pełnego schematu instalacji elektrycznej).
Czytaj też:
Elementy instalacji elektrycznej – jak są oznaczane?
W schematach elektrycznych wykorzystywane są:
- symbole graficzne;
- linie rysunkowe;
- pismo techniczne;
- oznaczenia alfanumeryczne wszelkich urządzeń i aparatów składających się na instalację.
Co powinien zawierać projekt instalacji elektrycznej domu lub mieszkania?
W schemacie powinny znaleźć się oznaczenia takich elementów, jak:
- żarówki;
- łączniki jednobiegunowe;
- łączniki trójbiegunowe;
- łączniki szeregowe;
- łączniki schodowe i krzyżowe;
- przyciski łączeniowe;
- gniazda wtyczkowe (pojedyncze, podwójne);
- gniazda antenowe;
- inne złącza, wtyki i gniazda;
- dzwonek;
- licznik energii;
- wypusty oświetleniowe;
- bezpieczniki;
- uziemienie;
- rozdzielnica;
- połączenia i skrzyżowania przewodów;
- doprowadzenie przewodów elektrycznych;
- instrumenty pomiarowe.
Dobry schemat instalacji elektrycznej – czyli jaki?
Czym charakteryzuje się dobry projekt elektryki? Jest prosty i czytelny, a przede wszystkim – funkcjonalny. W praktyce oznacza to jak najlepsze dopasowanie instalacji do potrzeb mieszkańców (czyli np. rozmieszczenie gniazd elektrycznych i punktów oświetleniowych na odpowiedniej wysokości od podłogi oraz w odpowiedniej liczbie w danym pomieszczeniu).
Plan instalacji elektrycznej niezbędny jest nie tylko elektrykowi (w momencie montażu instalacji elektrycznej), ale też mieszkańcom (aby móc bez przeszkód przeprowadzać prace naprawcze i modyfikacje instalacji, gdy zajdzie taka potrzeba).
W instalacjach elektrycznych uwzględnia się również zapas – a więc pod tynkiem często układane są dodatkowe rurki instalacyjne, dzięki czemu w prosty sposób można modyfikować układ elektryki w domu.
Warto też poznać szacunkowy koszt instalacji elektrycznej w domu (ceny materiałów i wykonania elektryki).
Stworzenie schematu instalacji elektrycznej w mieszkaniu lub domu należy powierzyć specjalistom. W rankingu znajdziesz najlepszych fachowców, którzy wykonają schemat domowej instalacji i zajmą się profesjonalnym montażem poszczególnych elementów instalacji.
Schematy instalacji elektrycznej – rodzaje
Zgodnie z Polską Normą PN-79/E-01244 schematy elektryczne klasyfikuje się w czterech grupach:
- Schematy elektryczne podstawowe (np. schematy funkcjonalne - czyli wyjaśniające nie tylko układ, ale też działanie danych obiektów; schematy strukturalne).
- Schematy elektryczne wyjaśniające (np. schematy zastępcze i zasadnicze).
- Schematy elektryczne wykonawcze (np. schemat przyłączeń, schematy połączeń - wewnętrznych i zewnętrznych).
- Plany (np. plan instalacji elektrycznej, plan rozmieszczenia, plan sieci).
Podział ze względu na rodzaj rysunku technicznego:
- schemat elektryczny ideowy (jednokreskowy) – w tym schemacie ujęte są tylko najważniejsze i podstawowe elementy instalacji elektrycznej;
- schemat elektryczny rozwinięty – to rozwinięcie schematu ideowego o objaśnienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych elementów instalacji;
- schemat połączeń i oprzewodowania – opisujący i wyjaśniający wszelkie połączenia urządzeń i obiektów instalacji;
- schemat montażowy – uwzględniający rozmieszczenie poszczególnych elementów – wraz z krótką informacją o ich roli / rodzaju.
Jak czytać schematy elektryczne?
Do odczytania schematu ideowego i rozwiniętego/funkcjonalnego niezbędna jest znajomość oznaczeń i symboli elektrycznych.
Podstawowe oznaczenia elektryczne (dla przewodów elektrycznych):
- PE – przewód ochronny,
- N – przewód neutralny,
- L – przewód fazowy,
- L - z dodatkową liczbą - faza 1., L2 – faza 2., L3 faza 3. - itd.).
W przypadku prądu stałego – L+ to biegun dodatni, L to biegun ujemny, M - środkowy.
Konstrukcję kabli można poznać po dodatkowym literowym oznaczeniu:
- A – aluminium,
- F – stal miękka.
Jeśli kable nie są oznaczone – brak oznaczeń wskazuje na miedź jako materiał wykonania.
Oznaczenia przewodów elektrycznych – kolory kabli:
- niebieski (N) – neutralny,
- czarny lub brązowy (L) – napięcie fazowe,
- zielono-żółty (PE) – uziemienie.
