Rodzaje bezpieczników elektrycznych (topikowe, przepięciowe, różnicowoprądowe)
Bezpieczniki w domu – jak nazwa wskazuje – gwarantują bezpieczeństwo w momencie przeciążenia instalacji elektrycznej. Dzięki temu nie każda awaria kończy się wezwaniem pogotowia elektrycznego. Podstawowe rodzaje bezpieczników elektrycznych w domu to: bezpieczniki topikowe, bezpieczniki przepięciowe (tzw. korki), wyłączniki różnicowoprądowe (tzw. bezpieczniki różnicowe). Jak działają te rodzaje bezpieczników? Jakie bezpieczniki wybrać? Czy wyłącznik nadprądowy to też bezpiecznik? Gdzie szukać dobrego elektryka?
Z poradnika dowiesz się
Zadanie bezpiecznika jest proste: jak najszybciej odciąć energię elektryczną danego obwodu w momencie przeciążenia instalacji elektrycznej lub przepięcia. Dzięki szybkiej (i automatycznej) reakcji bezpieczników znajdujących się w skrzynce rozdzielczej, ryzyko pożaru w wyniku usterki instalacji jest zminimalizowane do zera. Każdy nagły skok napięcia lub przeciążenie obwodu sprawia, że bezpiecznik prowadzi do przerwania przepływu prądu.
Jakie są rodzaje bezpieczników?
Najczęściej spotykane rodzaje bezpieczników w domach i mieszkaniach:
- bezpieczniki topikowe,
- bezpieczniki przepięciowe,
- wyłączniki różnicowoprądowe (różnicowe).
Poniżej przedstawiamy ranking 56 712 Specjalistów od Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Jaka jest różnica między wyłącznikiem nadprądowym a bezpiecznikiem?
W skrócie: wszelkie inne zabezpieczenia w obwodach elektrycznych (przede wszystkim: wyłączniki) różnią się od bezpieczników zasadą działania, tak naprawdę to zupełnie inne elementy instalacji elektrycznej.
Potocznie używa się dwóch określeń: „bezpieczniki” (w rozumieniu: tradycyjnych bezpieczników elektrycznych) oraz "bezpieczniki automatyczne" (czyli: wyłączniki instalacyjne, różnicowoprądowe i nadprądowe). Wszelkiego rodzaju wyłączniki (automatyczne wkrętkowe, instalacyjne, różnicowoprądowe) są więc błędnie nazywane bezpiecznikami.
Jakie są rodzaje wyłączników nadprądowych?
- wyłączniki instalacyjne (nadmiarowo-prądowe, nadprądowe, typu DS – potocznie "eska") – z wyzwalaczem przeciążeniowym i elektromagnetycznym (zwarciowym) oraz komorą gaszeniową;
- wyłączniki nadmiarowe samoczynne (inaczej: wkrętkowy wyłącznik instalacyjny, potocznie "bezpieczniki samoczynne" lub "bezpieczniki automatyczne") – wkręcane są na gwintach E27, w przeciwieństwie do bezpieczników topikowych – można je ponownie zainstalować po przeciążeniu instalacji);
- wyłączniki różnicowoprądowe (potocznie: bezpiecznik różnicowoprądowy, tzw. różnicówka) – składające się z 4 elementów (zestyki torów prądowych, wyzwalacz różnicowoprądowy, przekładnik Ferrantiego oraz obwód testowania wyłącznika).
Mimo innych zasad działania – zarówno bezpieczniki, jak i wyłączniki zaliczane są do elektrycznych urządzeń zabezpieczających. Wszystkie tego typu urządzenia łączy więc ich rola w instalacji elektrycznej – rozłączenie obwodu elektrycznego w momencie wykrycia przepięcia lub przeciążenia, a więc ochrona przed pożarem instalacji elektrycznej lub przed porażeniem prądem.
Czym są i jak działają bezpieczniki topikowe?
Bezpiecznik topikowy (tzw. wkładka topikowa) to rodzaj zabezpieczenia w instalacji elektrycznej, który polega na topieniu się jego konstrukcji w momencie przeciążenia (a zarazem przerwania ciągłości obwodu). Jeśli więc prąd płynący przez bezpiecznik topikowy przekracza wyznaczoną granicę, to dochodzi do przegrzania i stopienia umieszczonego we wkładce specjalnego elementu topikowego.
Szybkość topienia się topików zależy od wartości prądu – im wyższa, tym szybciej dochodzi do odcięcia obwodu elektrycznego. Przepalenie bezpieczników topikowych powinno skutkować nie tylko wymianą bezpiecznika na nowy, ale też przeglądem instalacji elektrycznej przez elektryka.
Jak działają bezpieczniki przepięciowe (ochronniki przepięciowe)?
Bezpieczniki przepięciowe (czyli tzw. korki) stosowane są zarówno w starszych, jak i nowszych instalacjach elektrycznych. W momencie przeciążenia instalacji elektrycznej bezpieczniki przepięciowe odcinają dopływ prądu w danym obwodzie (dochodzi do "wystrzelenia" korków).
Jakie są rodzaje bezpieczników różnicowoprądowych?
Ze względu na czułość tzw. różnicówki można podzielić na niskoczułe (znamionowy różnicowy prąd zadziałania wyłącznika powyżej 500 mA), średnio czułe (pomiędzy 30 a 500 mA) oraz wysokoczułe (nie większy niż 30 mA).
Tego typu urządzenia występują w dwóch wersjach (ze względu na wbudowane zabezpieczenia): RCCB oraz RCBO. Wyłącznik RCCB nie ma wbudowanego zabezpieczenia nadmiarowo prądowego; wyłącznik RCBO posiada takie zabezpieczenie.
Montaż bezpieczników elektrycznych – wskazówki
Najważniejsza porada: montaż bezpieczników można rozpocząć tylko w skrzynce wyposażonej w odpowiednie urządzenia ochronne. Sama skrzynka musi też być dobrana do instalacji elektrycznej, a dopiero w kolejnym kroku należy dobrać i przeprowadzić montaż bezpieczników elektrycznych.
Pamiętaj, że bezpieczniki mają konkretne oznaczenia, na podstawie których dowiesz się więcej o ich parametrach. Poniżej praktyczna ściąga z oznaczeń bezpieczników – zapoznaj się z nimi przed montażem:
- D – bezpieczniki domowe,
- G – bezpieczniki przeznaczenia ogólnego,
- HH – bezpieczniki średnich napięć o wysokiej zdolności przerywania,
- NH – bezpieczniki niskiego napięcia o wysokiej zdolności przerywania,
- R – bezpiecznik stosowany do elementów energoelektronicznych,
- F – to tzw. bezpieczniki szybkie,
- UR – bezpieczniki ultraszybkie,
- a – bezpieczniki niepełnozakresowe (zabezpieczają przed zwarciami),
- Tr – bezpieczniki do transformatorów.
Rodzaje bezpieczników elektrycznych – cena bezpieczników i montażu
Cena bezpieczników topikowych (tzw. wkładki topikowe) to ok. 2 zł za sztukę. Wyłączniki nadprądowe kosztują od 10 zł do 200 zł (cena zależy od parametrów urządzeń). Cena bezpieczników przepięciowych mieści się w przedziale od 100 do 400 zł.
Montaż bezpieczników (cena robocizny), rozdzielni, skrzynki bezpiecznikowej – zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od liczby modułów w skrzynce. Przykładowo: osadzenie rozdzielni do 12 modułów to wydatek ok. 100 zł, a osadzenie skrzynki bezpiecznikowej do 104 modułów kosztuje ok. 200-250 zł.
Dodatkowo warto pamiętać, że najczęściej należy wykonać otwór pod rozdzielnię podtynkową (w cegle – ok. 200-300 zł, w betonie – ok. 500-700 zł), zadbać o podłączenie kabla zasilającego do rozdzielni (ok. 100 zł za sztukę), podłączenie punktu tablicowego i osprzętu (kilkanaście złotych).
- Koszt instalacji elektrycznej w domu
- Cennik usług elektrycznych – montaż gniazdka, rozdzielni, osprzętu
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o instalacjach elektrycznych
Przemyślana instalacja elektryczna w mieszkaniu sprawi, że nie będzie konieczna jej wymiana czy modernizacja w ciągu najbliższych lat od odbioru lokalu. Najważniejsze jest dopasowanie instalacji elektrycznej w mieszkaniu do potrzeb domowników. Jak to zrobić? Jak zadbać o instalację elektryczną? Jak powinna wyglądać instalacja oświetleniowa w mieszkaniu?
20.07.2022
Łącznik krzyżowy (inaczej: przełącznik, wyłącznik lub włącznik krzyżowy) umożliwia włączanie i wyłączanie tego samego światła w różnych miejscach domu. Połączenie krzyżowe stosuje się w sytuacji, gdy w domu planujesz włączać lub wyłączać to samo światło z minimum trzech miejsc. Jak podłączyć łącznik krzyżowy? Czym różni się łącznik krzyżowy od łącznika schodowego?
15.07.2022
Na koszt instalacji elektrycznej wpływa bardzo dużo czynników, m.in. ceny użytych materiałów elektrycznych, metraż domu, sposób rozprowadzenia elektryki. Ceny instalacji elektrycznej w wersji standard znacząco odbiegają od kosztów elektryki w pełni inteligentnej i automatycznej. Sprawdziliśmy, jaki jest szacunkowy koszt instalacji elektrycznej w domu: w pakiecie standard, ze średniej półki i z wykorzystaniem komponentów z wysokiej półki.
14.04.2023
W ostatnich latach wiele gospodarstw domowych zmaga się nie tylko z rosnącą inflacją, ale też z dużymi podwyżkami rachunków za prąd. Aby zniwelować negatywne skutki wzrostu cen, rząd wprowadził rekompensaty dla odbiorców energii elektrycznej w formie dopłaty do prądu. Dofinansowanie do energii elektrycznej tzw. dodatek elektryczny może wynieść nawet 1000 lub 1500 zł. Sprawdź, od kiedy można składać wniosek o dodatek elektryczny i komu przysługuje dofinansowanie do prądu!
28.11.2022
Planujesz wykonanie, wymianę, przegląd lub naprawę instalacji elektrycznej, a może szukasz sprawdzonego elektryka? Koniecznie postaw na fachowca z uprawnieniami, a zanim to zrobisz, przeczytaj nasz poradnik. Przedstawiamy najważniejsze wskazówki i gotowe ściągi, z których skorzystasz jeszcze przed rozpoczęciem prac. Materiał przygotowany jest we współpracy z wysoko ocenianymi elektrykami oraz ich klientami.
16.11.2022
Czym jest ogranicznik przepięć? To urządzenie chroniące przed przepięciami, które ogranicza czas trwania i częstotliwość prądu następczego. Ograniczniki zmniejszają napięcia poniżej bezpiecznego progu, aby w ten sposób chronić domową elektronikę. Jakie są klasy ograniczników i jaki ogranicznik przepięć wybrać do domu?
09.08.2022
