Rodzaje bezpieczników elektrycznych (topikowe, przepięciowe, różnicowoprądowe)
Bezpieczniki w domu – jak nazwa wskazuje – gwarantują bezpieczeństwo w momencie przeciążenia instalacji elektrycznej. Dzięki temu nie każda awaria kończy się wezwaniem pogotowia elektrycznego. Podstawowe rodzaje bezpieczników elektrycznych w domu to: bezpieczniki topikowe, bezpieczniki przepięciowe (tzw. korki), wyłączniki różnicowoprądowe (tzw. bezpieczniki różnicowe). Jak działają te rodzaje bezpieczników? Jakie bezpieczniki wybrać? Czy wyłącznik nadprądowy to też bezpiecznik? Gdzie szukać dobrego elektryka?
Z poradnika dowiesz się
Zadanie bezpiecznika jest proste: jak najszybciej odciąć energię elektryczną danego obwodu w momencie przeciążenia instalacji elektrycznej lub przepięcia. Dzięki szybkiej (i automatycznej) reakcji bezpieczników znajdujących się w skrzynce rozdzielczej, ryzyko pożaru w wyniku usterki instalacji jest zminimalizowane do zera. Każdy nagły skok napięcia lub przeciążenie obwodu sprawia, że bezpiecznik prowadzi do przerwania przepływu prądu.
Jakie są rodzaje bezpieczników?
Najczęściej spotykane rodzaje bezpieczników w domach i mieszkaniach:
- bezpieczniki topikowe,
- bezpieczniki przepięciowe,
- wyłączniki różnicowoprądowe (różnicowe).
Poniżej przedstawiamy ranking 54 896 Specjalistów od Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2023 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Jaka jest różnica między wyłącznikiem nadprądowym a bezpiecznikiem?
W skrócie: wszelkie inne zabezpieczenia w obwodach elektrycznych (przede wszystkim: wyłączniki) różnią się od bezpieczników zasadą działania, tak naprawdę to zupełnie inne elementy instalacji elektrycznej.
Potocznie używa się dwóch określeń: „bezpieczniki” (w rozumieniu: tradycyjnych bezpieczników elektrycznych) oraz "bezpieczniki automatyczne" (czyli: wyłączniki instalacyjne, różnicowoprądowe i nadprądowe). Wszelkiego rodzaju wyłączniki (automatyczne wkrętkowe, instalacyjne, różnicowoprądowe) są więc błędnie nazywane bezpiecznikami.
Jakie są rodzaje wyłączników nadprądowych?
- wyłączniki instalacyjne (nadmiarowo-prądowe, nadprądowe, typu DS – potocznie "eska") – z wyzwalaczem przeciążeniowym i elektromagnetycznym (zwarciowym) oraz komorą gaszeniową;
- wyłączniki nadmiarowe samoczynne (inaczej: wkrętkowy wyłącznik instalacyjny, potocznie "bezpieczniki samoczynne" lub "bezpieczniki automatyczne") – wkręcane są na gwintach E27, w przeciwieństwie do bezpieczników topikowych – można je ponownie zainstalować po przeciążeniu instalacji);
- wyłączniki różnicowoprądowe (potocznie: bezpiecznik różnicowoprądowy, tzw. różnicówka) – składające się z 4 elementów (zestyki torów prądowych, wyzwalacz różnicowoprądowy, przekładnik Ferrantiego oraz obwód testowania wyłącznika).
Mimo innych zasad działania – zarówno bezpieczniki, jak i wyłączniki zaliczane są do elektrycznych urządzeń zabezpieczających. Wszystkie tego typu urządzenia łączy więc ich rola w instalacji elektrycznej – rozłączenie obwodu elektrycznego w momencie wykrycia przepięcia lub przeciążenia, a więc ochrona przed pożarem instalacji elektrycznej lub przed porażeniem prądem.
Czym są i jak działają bezpieczniki topikowe?
Bezpiecznik topikowy (tzw. wkładka topikowa) to rodzaj zabezpieczenia w instalacji elektrycznej, który polega na topieniu się jego konstrukcji w momencie przeciążenia (a zarazem przerwania ciągłości obwodu). Jeśli więc prąd płynący przez bezpiecznik topikowy przekracza wyznaczoną granicę, to dochodzi do przegrzania i stopienia umieszczonego we wkładce specjalnego elementu topikowego.
Szybkość topienia się topików zależy od wartości prądu – im wyższa, tym szybciej dochodzi do odcięcia obwodu elektrycznego. Przepalenie bezpieczników topikowych powinno skutkować nie tylko wymianą bezpiecznika na nowy, ale też przeglądem instalacji elektrycznej przez elektryka.
Jak działają bezpieczniki przepięciowe (ochronniki przepięciowe)?
Bezpieczniki przepięciowe (czyli tzw. korki) stosowane są zarówno w starszych, jak i nowszych instalacjach elektrycznych. W momencie przeciążenia instalacji elektrycznej bezpieczniki przepięciowe odcinają dopływ prądu w danym obwodzie (dochodzi do "wystrzelenia" korków).
Jakie są rodzaje bezpieczników różnicowoprądowych?
Ze względu na czułość tzw. różnicówki można podzielić na niskoczułe (znamionowy różnicowy prąd zadziałania wyłącznika powyżej 500 mA), średnio czułe (pomiędzy 30 a 500 mA) oraz wysokoczułe (nie większy niż 30 mA).
Tego typu urządzenia występują w dwóch wersjach (ze względu na wbudowane zabezpieczenia): RCCB oraz RCBO. Wyłącznik RCCB nie ma wbudowanego zabezpieczenia nadmiarowo prądowego; wyłącznik RCBO posiada takie zabezpieczenie.
Montaż bezpieczników elektrycznych – wskazówki
Najważniejsza porada: montaż bezpieczników można rozpocząć tylko w skrzynce wyposażonej w odpowiednie urządzenia ochronne. Sama skrzynka musi też być dobrana do instalacji elektrycznej, a dopiero w kolejnym kroku należy dobrać i przeprowadzić montaż bezpieczników elektrycznych.
Pamiętaj, że bezpieczniki mają konkretne oznaczenia, na podstawie których dowiesz się więcej o ich parametrach. Poniżej praktyczna ściąga z oznaczeń bezpieczników – zapoznaj się z nimi przed montażem:
- D – bezpieczniki domowe,
- G – bezpieczniki przeznaczenia ogólnego,
- HH – bezpieczniki średnich napięć o wysokiej zdolności przerywania,
- NH – bezpieczniki niskiego napięcia o wysokiej zdolności przerywania,
- R – bezpiecznik stosowany do elementów energoelektronicznych,
- F – to tzw. bezpieczniki szybkie,
- UR – bezpieczniki ultraszybkie,
- a – bezpieczniki niepełnozakresowe (zabezpieczają przed zwarciami),
- Tr – bezpieczniki do transformatorów.
Rodzaje bezpieczników elektrycznych – cena bezpieczników i montażu
Cena bezpieczników topikowych (tzw. wkładki topikowe) to ok. 2 zł za sztukę. Wyłączniki nadprądowe kosztują od 10 zł do 200 zł (cena zależy od parametrów urządzeń). Cena bezpieczników przepięciowych mieści się w przedziale od 100 do 400 zł.
Montaż bezpieczników (cena robocizny), rozdzielni, skrzynki bezpiecznikowej – zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od liczby modułów w skrzynce. Przykładowo: osadzenie rozdzielni do 12 modułów to wydatek ok. 100 zł, a osadzenie skrzynki bezpiecznikowej do 104 modułów kosztuje ok. 200-250 zł.
Dodatkowo warto pamiętać, że najczęściej należy wykonać otwór pod rozdzielnię podtynkową (w cegle – ok. 200-300 zł, w betonie – ok. 500-700 zł), zadbać o podłączenie kabla zasilającego do rozdzielni (ok. 100 zł za sztukę), podłączenie punktu tablicowego i osprzętu (kilkanaście złotych).
- Koszt instalacji elektrycznej w domu
- Cennik usług elektrycznych – montaż gniazdka, rozdzielni, osprzętu
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o instalacjach elektrycznych
Jednym z ważnych elementów montażu instalacji elektrycznej w domu są punkty elektryczne, czyli przede wszystkim: gniazdka, przełączniki, łączniki, punkty antenowe TV-SAT. Cena za punkt elektryczny z materiałem i bez zależy od kilku czynników, a im większy stopień skomplikowania prac i wymagania – tym większy koszt za punkt elektryczny. Cena może być z kolei nieco niższa przy większym zamówieniu. Jaki jest aktualny w 2023 cennik wykonania punktu elektrycznego? Od czego zależy cena za punkt elektryczny? Jakie są rodzaje punktów, które możesz mieć w domu?
23.10.2023
Cennik usług elektrycznych obejmuje takie prace, jak montaż rozdzielni elektrycznej, montaż gniazdek, łączników i koryt kablowych, biały montaż elektryczny, kładzenie kabli, a opcjonalnie: modyfikacje elektryki (przenoszenie gniazdek, dodatkowe punkty elektryczne). Koszty instalacji można też rozbić na cennik robót elektrycznych – wydzielając ceny osprzętu elektrycznego. Kosztorys elektryczny powinien również obejmować opracowanie (lub korektę) schematu instalacji elektrycznej, wszelkiego rodzaju niezbędne pomiary. Ile kosztuje podłączenie prądu i jak wygląda cennik usług elektrycznych w 2022 r.?
23.12.2022
Na czym polega odbiór instalacji elektrycznej? Przede wszystkim na przeprowadzeniu inspekcji instalacji, sprawdzeniu jej poprawności oraz wykonaniu wszelkich pomiarów. Firma zajmująca się instalacją elektryczną po wykonaniu wszelkich prac związanych z elektryką powinna też przekazać protokół odbioru instalacji elektrycznej budynku. Jak wygląda oświadczenie elektryka? Co zawiera protokół pomiarów elektrycznych i odbioru instalacji elektrycznej? Czy każdy elektryk może wykonać odbiór instalacji elektrycznej?
21.07.2022
Instalacja elektryczna bezpuszkowa jest nowym typem instalacji elektrycznej, jaką można zastosować w domu czy w mieszkaniu. W przeciwieństwie do instalacji puszkowej, polega na poprowadzeniu kabla ze skrzynki z bezpiecznikami bezpośrednio do kolejnych punktów instalacji. Sprawdź, jakie ma wady i zalety. Kiedy warto ją zastosować?
13.07.2022
Oświetlenie schodów jest koniecznością, by swobodnie i bezpiecznie poruszać się po klatce schodowej czy wewnątrz domu. Bardzo często na początku i końcu biegu schodów instalowane są wyłączniki schodowe. Często określane są one po prostu jako włączniki czy wyłączniki. Czym różni się od nich wyłącznik schodowy? Jak go podłączyć?
21.07.2022
Jeśli problemem jest spalona lub stara instalacja elektryczna, to mamy wybór: remont lub wymiana instalacji elektrycznej. Cena za wymianę wszystkich elementów instalacji będzie porównywalna do wykonania nowej instalacji (a często nawet większa – dochodzą koszty demontażu). Ważne są szczegóły – w niektórych przypadkach z powodu przestarzałego standardu wykonania instalacji elektrycznej nie jest możliwa przebudowa czy prosta wymiana skrzynki bezpiecznikowej. Ile trwa i ile kosztuje wymiana instalacji elektrycznej w mieszkaniu o powierzchni ok. 50 m² i domu 150 m²? Bardziej opłaca się modernizacja instalacji elektrycznej czy całkowita wymiana instalacji elektrycznej i skrzynki?
12.01.2023
