Ogranicznik przepięć – co to jest i jak go podłączyć?
Czym jest ogranicznik przepięć? To urządzenie chroniące przed przepięciami, które ogranicza czas trwania i częstotliwość prądu następczego. Ograniczniki zmniejszają napięcia poniżej bezpiecznego progu, aby w ten sposób chronić domową elektronikę. Jakie są klasy ograniczników i jaki ogranicznik przepięć wybrać do domu?
Z poradnika dowiesz się
Co to jest i jak działa ogranicznik przepięć?
Zasada działania ogranicznika przepięć jest prosta: urządzenia tego typu zmniejszają napięcie dostarczane do sprzętów domowych poniżej bezpiecznej wartości poprzez blokowanie lub tzw. prąd zwarciowy. W przypadku blokowania ogranicznik przepięć wykorzystuje cewki indukcyjne hamujące nagłe zmiany wartości prądu. Z kolei zwarcia generowane są za pomocą specjalnych iskierników, półprzewodników, warystorów i lamp wyładowczych.
W praktyce ogranicznik w wyniku awarii sieci może wytworzyć bardzo duży opór, dzięki czemu prąd trafi do ziemi. Drugą opcją jest nagłe odcięcie przepływu prądu, aby uchronić urządzenie przed zbyt wysokim napięciem.
Ograniczniki przepięć:
- zapobiegają awariom sieci,
- chronią przed przepięciami,
- zmniejszają ryzyko uszkodzeń sprzętów domowych,
- chronią dom przed skutkami wyładowań piorunowych,
- ograniczają do minimum zagrożenia pożarów.
Poniżej przedstawiamy ranking 58 080 Specjalistów od Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Ogranicznik przepięć – klasy
Ograniczniki niskiego napięcia (poniżej 1000 V) można podzielić na cztery klasy:
- Ograniczniki klasy A – służą do ochrony napowietrznych linii energetycznych.
- Ograniczniki typu B (typ 1) – zapobiegają awariom w wyniku wyładowań piorunowych w linie energetyczne.
- Ograniczniki typu C (typ 2) – chronią przed przepięciami o niewielkich wartościach.
- Ograniczniki typu D (typ 3) – montowane w celu ochrony konkretnych, bardzo podatnych na uszkodzenia urządzeń.
Jak jest zbudowany ogranicznik przepięć?
Ograniczniki przepięć składają się z elementów zabezpieczających (umieszczonych najczęściej na wymiennej wkładce) oraz z podstawy ochronnika. W najczęściej stosowanych w domach ogranicznikach typu B wkładem jest iskiernik, a w urządzeniach typu C – warystor. Wkładki też najczęściej posiadają wskaźniki określające ich sprawność (w okienku pojawia się wówczas czerwone pole).
Całe urządzenie jest niewielkie – ma szerokość modułu montowanego na szynie DIN TS35.
Podział ograniczników – ze względu na metodę konstrukcję i sposób generowania ochronnych zwarć:
- ograniczniki przepięć iskiernikowe,
- ogranicznik przepięć warystorowe,
- ochronniki przepięciowe kombinowane.
Jaki ogranicznik przepięć wybrać do domu?
Jak dobrać ogranicznik przepięć? Lepszy jest ogranicznik przepięć iskiernikowy czy warystorowy? I wreszcie: jaki jest najlepszy ogranicznik przepięć do domu? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na często zadawane pytania o ograniczniki przepięć. Najważniejsza zasada: elektrycy z Warszawy radzą, aby ogranicznik przepięć dobierać do instalacji elektrycznej (a konkretnie: wydajności instalacji) oraz posiadanych w domu sprzętów elektrycznych.
Jak podłączyć ogranicznik przepięć?
Instalacja i podłączenie ograniczników przepięć polega na podpięciu przewodu fazowego oraz przewodu ochronnego. W niektórych przypadkach dodatkowo do sprzętu prowadzony jest jeszcze dodatkowy przewód – neutralny. Przewody należy połączyć za pomocą specjalnych zacisków z końcówkami widełkowymi lub tulejkowymi. Podstawa ogranicznika (na szynie DIN – TS35) posiada dwa zaciski. Do dolnego wpina się przewód ochronny PE, do górnego przewody: fazowy lub neutralny. Poniżej opisujemy, jak zamontować ogranicznik przepięć do rozdzielni domowej.
Jak podłączyć ogranicznik przepięć jednofazowy?
W instalacji jednofazowej przewód fazowy należy podpiąć do ochronnika bezpośrednio, a sam ochronnik (z drugiej strony) wpiąć w listwy zaciskowe PE.
Jak podłączyć ogranicznik przepięć trójfazowy?
Montaż ogranicznika w instalacji trójfazowej może wydawać się nieco bardziej skomplikowany - co prawda zwiększa się szerokość ogranicznika i liczba chronionych złącz, ale zasada podpięcia jest taka sama. Przykładowo ochronniki działające najczęściej w układzie 4+0 podpinane są za pomocą trzech przewodów fazowych i jednego przewodu neutralny.
Jak sprawdzić ogranicznik przepięć?
Po każdej awarii oraz rutynowo (np. raz w miesiącu) zaleca się sprawdzić stan ograniczników przepięć. Kontrolę tego typu urządzeń możesz przeprowadzić za pomocą przyrządów do kontroli parametrów instalacji elektrycznych. Alternatywą jest wykorzystanie przyrządów oferowanych przez producentów ograniczników (dedykowanych do testowania tych urządzeń).
Najczęściej jednak wystarczy weryfikacja wskaźnika działania ogranicznika umieszczonego na urządzeniu; zielony kolor – oznacza sprawną ochronę, czerwony – brak ochrony.
Ogranicznik przepięć – czy warto?
Zgodnie z przepisami urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej powinny być uwzględnione w schemacie instalacji elektrycznej. Eksperci z jednej strony wskazują na wielką wartość z ograniczników w instalacji – mogą ochronić drogie sprzęty, zapobiegają pożarom i są dodatkowym zabezpieczeniem całej instalacji. Z drugiej strony – nawet najlepszy ogranicznik w niektórych przypadkach (np. w wyjątkowych sytuacjach zakłóceniowych) nie jest w stanie ochronić instalacji.
Warto jednak mieć podstawowe zabezpieczenie instalacji – tym bardziej, że jego obecność może być później podstawą do odstąpienia od wypłaty odszkodowań za uszkodzony sprzęt (powodem może być fakt, że instalacja nie spełniała wymogów obecnie obowiązujących przepisów i norm).
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące ogranicznika przepięć
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o instalacjach elektrycznych
Odpowiednie oświetlenie w kuchni umożliwia komfortowe i bezpieczne przygotowywanie potraw. W tym pomieszczeniu wielu chętnie spędza czas. Co za tym idzie, warto zaplanować oświetlenie do kuchni w taki sposób, aby sprzyjało twoim przyzwyczajeniom. Pamiętaj o zastosowaniu nie tylko oświetlenia górnego, ale i bocznego, punktowego oraz nad blatem roboczym. Na jakie warto postawić?
24.01.2023
Montaż gniazdka elektrycznego nie jest trudnym zadaniem, ale wymaga podstawowej wiedzy z zakresu elektryki. Dowiedz się, jak podłączyć gniazdko krok po kroku, jakie są najważniejsze zasady i niezbędne narzędzia oraz jak podłączyć gniazdko elektryczne do gotowej puszki w ścianie.
18.07.2022
Przemyślana instalacja elektryczna w mieszkaniu sprawi, że nie będzie konieczna jej wymiana czy modernizacja w ciągu najbliższych lat od odbioru lokalu. Najważniejsze jest dopasowanie instalacji elektrycznej w mieszkaniu do potrzeb domowników. Jak to zrobić? Jak zadbać o instalację elektryczną? Jak powinna wyglądać instalacja oświetleniowa w mieszkaniu?
20.07.2022
Cennik usług elektrycznych na 2024 rok zawiera wiele pozycji. Najważniejsze to montaż rozdzielni elektrycznej, gniazdek, łączników, koryt kablowych, biały montaż elektryczny i kładzenie kabli. Elektryk oferuje także modyfikacje istniejącej instalacji oraz opracowanie (lub korektę) schematu instalacji elektrycznej. Stawka godzinowa jego pracy wynosi od 250 do 350 zł, a nawet więcej. Chcesz poznać szczegóły? Przeczytaj dalej!
10.04.2024
W większości domów i mieszkań liczniki prądu montowane są w tzw. skrzynkach elektrycznych. Jak odczytać licznik prądu? To zależy od tego, czy masz licznik indukcyjny czy licznik elektroniczny. Odczytanie licznika prądu indukcyjnego jest proste i polega na odnalezieniu wartości wyrażonej w kilowatogodzinach (kWh) na podanej na liczniku skali. Odczyt z liczników prądu elektronicznych wymaga dodatkowo znajomości odpowiednich kodów OBIS – dla taryfy jedno- i dwustrefowej. Z poradnika dowiesz się, jak odczytać licznik prądu, jakie są kody na liczniku, jak sprawdzić, czy licznik działa prawidłowo i co robić w przypadku awarii?
03.01.2024
Uprawnienia budowlane SEP, inaczej uprawnienia sepowskie, dzielą się na trzy grupy (G1, G2 i G3). Pozwolenia z grupy 1. umożliwiają instalowanie sieci o napięciu do 1 kV. Przed przystąpieniem do egzaminu, który pozwala zdobyć uprawnienia SEP, należy ukończyć kurs elektryka, czyli kurs zawodowy dotyczący instalacji elektrycznych. Zobacz, jak zdobyć uprawnienia sepowskie i jakie możliwości zawodowe otwierają uprawnienia elektryka?
21.07.2022
