Schemat instalacji elektrycznej – jak czytać projekty i jakich błędów unikać?
Instalacja elektryczna w domu musi być dobrze zaplanowana i przemyślana. W tym celu przygotowywany jest schemat instalacji elektrycznej. Powinien on uwzględniać wszystkie podłączenia, obwody elektryczne, układ gniazdek czy punkty oświetleniowe i rozprowadzenie kabli. Schemat instalacji elektrycznej jest podstawą dokumentacji budowlanej. Jak go sporządzić? Sprawdź to z nami!
Z poradnika dowiesz się
Projekt i schemat instalacji elektrycznej – obejmujący takie elementy, jak gniazdka elektryczne, punkty oświetleniowe, kable, bezpieczniki, rozdzielnicę (czyli tablicę elektryczną) – powinien znaleźć się w każdej dokumentacji budowlanej. Sam schemat to rysunek techniczny elektryczny, czyli dokument konstrukcyjny w formie graficznej.
Za pomocą graficznych symboli (znormalizowanych i uniwersalnych) elektryk przedstawia na schemacie wszelkie elementy składowe (łącząc je za pomocą linii, które zarazem wskazują na ich łączenie lub współzależność od innych punktów elektrycznych).
Oznaczenia i symbole elektryczne – czy w każdym schemacie instalacji elektrycznej są takie same?
Oznaczenia i symbole w projektach elektrycznych powinny wyglądać zawsze tak samo. W przypadku tworzenia rysunków technicznych elektrycznych i projektowania instalacji elektrycznych normalizacja symboli w naszym kraju jest zgodna z normami międzynarodowymi. Oznacza to, że polski elektryk bez problemu poradzi sobie również z zagranicznymi schematami instalacji elektrycznej.
Poniżej przedstawiamy ranking 21 284 Projektantów Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Schemat instalacji elektrycznej – jakie oznaczenia mają elementy elektryczne?
W schematach elektrycznych wykorzystywane są:
- symbole graficzne,
- linie rysunkowe,
- pismo techniczne,
- oznaczenia alfanumeryczne wszelkich urządzeń i aparatów składających się na instalację.
Podstawowe symbole elektryczne – lista oznaczeń elektrycznych
Prezentujemy listę 36 najczęściej używanych symboli elektrycznych. Znajomość oznaczeń elektrycznych ułatwia rozeznanie w schemacie instalacji elektrycznej.
| Podstawowe symbole i oznaczenia elektryczne | |
|---|---|
| Nazwa | Symbol |
| antena (symbol ogólny) | |
| bezpiecznik topikowy | |
| dioda (symbol ogólny) | |
| dławik | |
| gniazdko dwustykowe, niespolaryzowane | |
| gniazdko dwustykowe, spolaryzowane | |
| gniazdko trójfazowe | |
| gniazdko trójstykowe | |
| gniazdo elektryczne 2P | |
| kondensator stały | |
| kondensator zmienny | |
| lampa | |
| łącze wtykowe | |
| łącznik jednobiegunowy wielopozycyjny | |
| łącznik podwójny | |
| łącznik pojedynczy (symbol ogólny) | |
| łącznik przyciskowy | |
| miernik (symbol ogólny) | |
| mikroamperomierz | |
| mikrofon | |
| ogniwo fotowoltaniczne | |
| połączenie przewodów | |
| przewód, kabel (symbol ogólny) | |
| symbol gniazda elektrycznego 2p + Z | |
| symbol bezpiecznika | |
| symbol uziemienia | |
| układ scalony (symbol ogólny) | |
| watomierz | |
| woltomierz | |
| wtyczka dwustykowa niespolaryzowana | |
| wtyczka dwustykowa spolaryzowana | |
| wzmacniacz | |
| zacisk, połączenie rozłączne | |
| źródło napięciowe | |
| źródło prądowe | |
| żarówka | |
Rodzaje schematów elektrycznych
Zgodnie z Polską Normą PN-79/E-01244 schematy elektryczne klasyfikuje się w czterech grupach:
- Schematy elektryczne podstawowe (np. schematy funkcjonalne – czyli wyjaśniające nie tylko układ, ale też działanie danych obiektów; schematy strukturalne).
- Schematy elektryczne wyjaśniające (np. schematy zastępcze i zasadnicze).
- Schematy elektryczne wykonawcze (np. schemat przyłączeń, schematy połączeń – wewnętrznych i zewnętrznych).
- Plany (np. plan instalacji elektrycznej, plan rozmieszczenia, plan sieci).
Podział ze względu na rodzaj rysunku technicznego instalacji elektrycznej
- Schemat elektryczny ideowy (jednokreskowy) – w tym schemacie ujęte są tylko najważniejsze i podstawowe elementy instalacji elektrycznej.
- Schemat elektryczny rozwinięty – to rozwinięcie schematu ideowego o objaśnienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych elementów instalacji.
- Schemat połączeń i oprzewodowania – opisujący i wyjaśniający wszelkie połączenia urządzeń i obiektów instalacji.
- Schemat montażowy – uwzględniający rozmieszczenie poszczególnych elementów – wraz z krótką informacją o ich roli / rodzaju.
Jak czytać schematy elektryczne?
Do odczytania schematu ideowego i rozwiniętego/funkcjonalnego niezbędna jest znajomość oznaczeń i symboli elektrycznych.
Podstawowe oznaczenia elektryczne (dla przewodów elektrycznych):
- PE – przewód ochronny,
- N – przewód neutralny,
- L – przewód fazowy,
- L – z dodatkową liczbą - faza 1., L2 – faza 2., L3 faza 3. – itd.).
W przypadku prądu stałego – L+ to biegun dodatni, L to biegun ujemny, M – środkowy.
Konstrukcję kabli można poznać po dodatkowym literowym oznaczeniu:
- A – aluminium,
- F – stal miękka.
Jeśli kable nie są oznaczone – brak oznaczeń wskazuje na miedź jako materiał wykonania.
Oznaczenia przewodów elektrycznych – kolory kabli:
- niebieski (N) – neutralny,
- czarny lub brązowy (L) – napięcie fazowe,
- zielono-żółty (PE) – uziemienie.
Co powinien zawierać projekt instalacji elektrycznej domu lub mieszkania – w skrócie
W schemacie powinny znaleźć się oznaczenia takich elementów, jak:
- żarówki,
- łączniki jednobiegunowe,
- łączniki trójbiegunowe,
- łączniki szeregowe,
- łączniki schodowe i krzyżowe,
- przyciski łączeniowe,
- gniazda wtyczkowe (pojedyncze, podwójne),
- gniazda antenowe,
- inne złącza, wtyki i gniazda,
- dzwonek,
- licznik energii,
- wypusty oświetleniowe,
- bezpieczniki,
- uziemienie,
- rozdzielnica,
- połączenia i skrzyżowania przewodów,
- doprowadzenie przewodów elektrycznych,
- instrumenty pomiarowe.
Schemat instalacji elektrycznej dla poszczególnych pomieszczeń
W mieszkaniu czy w domu trzeba zaplanować, jak będą przebiegać obwody elektryczne, gdzie umieścić gniazdka, a gdzie punkty oświetleniowe. Inaczej będzie to wyglądało w sypialni, a inaczej chociażby w kuchni, gdzie istnieje potrzeba podłączenia w tym samym czasie wielu różnych urządzeń elektrycznych. Warto porozmawiać ze specjalistą od projektowania instalacji elektrycznych z Poznania lub innego miasta w Twojej okolicy. Sprawdź, jakie są podstawowe warunki planowania schematu instalacji dla poszczególnych pomieszczeń.
Schemat instalacji elektrycznej w pokoju
Schemat instalacji elektrycznej w mieszkaniu 2-pokojowym powinien zakładać odpowiednie rozprowadzenie kabli. Ważne jest, by pamiętać o dodatkowych punktach oświetleniowych czy gniazdkach elektrycznych w różnych miejscach w obu pokojach, korytarzu, kuchni czy w łazience. Musisz wziąć pod uwagę możliwość zmiany urządzenia mieszkania w przyszłości. Dobrze by było, aby schemat instalacji elektrycznej w pomieszczeniach to uwzględniał.
Schemat instalacji elektrycznej w kuchni
Kuchnia jest miejscem, w którym musisz mieć podłączone lodówkę, kuchenkę, piekarnik, zmywarkę, a często też ekspres do kawy, robot kuchenny, czajnik i wiele innych urządzeń. Blat roboczy powinien być dobrze oświetlony, tak samo jak płyta grzewcza. Schemat instalacji kuchni musi przewidywać rosnącą ilość sprzętów AGD, z jakich możesz na co dzień korzystać. To ważne, by zaplanować odpowiednią liczbę gniazdek elektrycznych i ich rozmieszczenie. Schemat instalacji elektrycznej w kuchni może uwzględniać dodatkowe obwody służące do podłączenia oświetlenia ledowego.
Schemat instalacji elektrycznej w łazience
Łazienka czy toaleta jest pomieszczeniem, w którym nie potrzeba wielu gniazdek, a oświetlenie górne, np. halogenowe, w parze z kinkietami na ścianie przy lustrze wydaje się wystarczające. Jednak sprawa zmienia się, jeśli w łazience masz mieć też grzejnik elektryczny, pralkę i suszarkę czy chcesz stylizować włosy przy użyciu prostownicy czy lokówki i suszarki do włosów. Schemat instalacji elektrycznej w łazience musi być dostosowany do oczekiwań mieszkańców. Ponadto wszystkie gniazdka w pomieszczeniu narażonym na wysoką wilgotność powietrza powinny mieć klapki chroniące przed wodą.
Dobrym pomysłem może być zawarcie w schemacie domowej instalacji elektrycznej w łazience kilku stref oświetleniowych, np. nad wanną i prysznicem, nad toaletą i nad umywalką i lustrem.
Schemat instalacji elektrycznej klatki schodowej i korytarza
Na schodach i w korytarzu nie ma zwykle wielu gniazdek elektrycznych, ale ważne jest oświetlenie kluczowych fragmentów, np. przestrzeni nad lustrem w holu czy miejsca, gdzie ubierasz się do wyjścia. Schemat elektryczny obejmujący korytarz i schody nie musi być mocno rozbudowany.
Schemat instalacji elektrycznej w garażu
Garaż wolnostojący czy też będący elementem budynku mieszkalnego powinien mieć osobny schemat instalacji elektrycznej. Istotne jest podłączenie w tym miejscu bramy garażowej elektrycznej, a także dodanie w garażu gniazdek chociażby do użycia sprężarki do kół czy innych narzędzi domowego majsterkowicza. Sprawdź, jak wygląda schemat instalacji elektrycznej w garażu.
Czym charakteryzuje się dobry schemat instalacji elektrycznej?
Jest prosty i czytelny, a przede wszystkim – funkcjonalny. W praktyce oznacza to jak najlepsze dopasowanie instalacji do potrzeb mieszkańców (czyli np. rozmieszczenie gniazd elektrycznych i punktów oświetleniowych na odpowiedniej wysokości od podłogi oraz w odpowiedniej liczbie w danym pomieszczeniu).
Plan instalacji elektrycznej niezbędny jest nie tylko elektrykowi (w momencie montażu instalacji elektrycznej), ale też mieszkańcom (aby móc bez przeszkód przeprowadzać prace naprawcze i modyfikacje instalacji, gdy zajdzie taka potrzeba).
W instalacjach elektrycznych uwzględnia się również zapas – a więc pod tynkiem często układane są dodatkowe rurki instalacyjne, dzięki czemu w prosty sposób można modyfikować układ elektryki w domu.
Stworzenie schematu instalacji elektrycznej w mieszkaniu lub domu należy powierzyć specjalistom. W rankingu znajdziesz najlepszych fachowców, którzy wykonają schemat domowej instalacji i zajmą się profesjonalnym montażem poszczególnych elementów instalacji.
Schemat elektrycznych – tych błędów lepiej unikać
Przy przygotowywaniu po raz pierwszy schematu instalacji elektrycznej, pomyłki są trudne do uniknięcia. Najczęściej dochodzi do zaplanowania zbyt małej liczby obwodów i punktów elektrycznych. Średnio jeden obwód jest w stanie zasilać do 20 różnych źródeł światła lub do 10 gniazdek elektrycznych. Obwody nie powinny też zamykać kondygnacji w budynku, bo przy wystąpieniu awarii całe piętro będzie odcięte od prądu.
Nierównomierne rozłożenie faz w trójfazie
Problemem może być schemat instalacji elektrycznej z nierównomiernym rozłożeniem faz. Najczęściej schematy w domach jednorodzinnych obejmują zasilanie trójfazowe, ale większość czy wszystkie urządzenia elektryczne są podłączane do jednej fazy. Jeśli wystąpi awaria, może wtedy dojść do poważnych uszkodzeń sprzętów lub nawet całej instalacji.
Uszkodzenie instalacji elektrycznej w trakcie montażu
Jednym z błędów popełnianych podczas montażu instalacji elektrycznej jest uszkodzenie jej elementów. Wszelkie prace instalacyjne przy odwzorowywaniu zaplanowanego schematu elektrycznego powinny być prowadzone z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i z odpowiednią precyzją. Należy korzystać z właściwych materiałów i nie robić tego samemu, jeśli nie mamy umiejętności i wiedzy w tym zakresie. Lepiej zlecić wykonanie takiej instalacji elektrykowi.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o projektach instalacji elektrycznej
Cennik usług elektrycznych na 2024 rok zawiera wiele pozycji. Najważniejsze to montaż rozdzielni elektrycznej, gniazdek, łączników, koryt kablowych, biały montaż elektryczny i kładzenie kabli. Elektryk oferuje także modyfikacje istniejącej instalacji oraz opracowanie (lub korektę) schematu instalacji elektrycznej. Stawka godzinowa jego pracy wynosi od 250 do 350 zł, a nawet więcej. Chcesz poznać szczegóły? Przeczytaj dalej!
10.04.2024
W większości domów i mieszkań liczniki prądu montowane są w tzw. skrzynkach elektrycznych. Jak odczytać licznik prądu? To zależy od tego, czy masz licznik indukcyjny czy licznik elektroniczny. Odczytanie licznika prądu indukcyjnego jest proste i polega na odnalezieniu wartości wyrażonej w kilowatogodzinach (kWh) na podanej na liczniku skali. Odczyt z liczników prądu elektronicznych wymaga dodatkowo znajomości odpowiednich kodów OBIS – dla taryfy jedno- i dwustrefowej. Z poradnika dowiesz się, jak odczytać licznik prądu, jakie są kody na liczniku, jak sprawdzić, czy licznik działa prawidłowo i co robić w przypadku awarii?
03.01.2024
Uprawnienia budowlane SEP, inaczej uprawnienia sepowskie, dzielą się na trzy grupy (G1, G2 i G3). Pozwolenia z grupy 1. umożliwiają instalowanie sieci o napięciu do 1 kV. Przed przystąpieniem do egzaminu, który pozwala zdobyć uprawnienia SEP, należy ukończyć kurs elektryka, czyli kurs zawodowy dotyczący instalacji elektrycznych. Zobacz, jak zdobyć uprawnienia sepowskie i jakie możliwości zawodowe otwierają uprawnienia elektryka?
21.07.2022
Jednym z ważnych elementów montażu instalacji elektrycznej w domu są punkty elektryczne, czyli przede wszystkim: gniazdka, przełączniki, łączniki, punkty antenowe TV-SAT. Cena za punkt elektryczny z materiałem i bez zależy od kilku czynników, a im większy stopień skomplikowania prac i wymagania – tym większy koszt za punkt elektryczny. Cena może być z kolei nieco niższa przy większym zamówieniu. Jaki jest aktualny w 2023 cennik wykonania punktu elektrycznego? Od czego zależy cena za punkt elektryczny? Jakie są rodzaje punktów, które możesz mieć w domu?
23.10.2023
Agregat prądotwórczy inwertorowy zapewni zasilanie urządzeń elektronicznych i elektrycznych nawet w plenerze. Dostosuj jego moc i funkcje do swoich potrzeb. Sprawdź, jak agregator prądotwórczy inwertorowy generuje prąd i jak długo może pracować. Jakie paliwo przy tym wykorzystuje?
07.09.2022
Odpowiednie oświetlenie w kuchni umożliwia komfortowe i bezpieczne przygotowywanie potraw. W tym pomieszczeniu wielu chętnie spędza czas. Co za tym idzie, warto zaplanować oświetlenie do kuchni w taki sposób, aby sprzyjało twoim przyzwyczajeniom. Pamiętaj o zastosowaniu nie tylko oświetlenia górnego, ale i bocznego, punktowego oraz nad blatem roboczym. Na jakie warto postawić?
24.01.2023
