Kolory kabli, rodzaje i oznaczenia przewodów elektrycznych
Kolory przewodów elektrycznych (a konkretnie: kolory izolacji kabli w elektryce) nie są przypadkowe. To uniwersalne oznaczenia elektryczne L N PE, które wynikają z przepisów prawnych. Kabel brązowy lub czarny to przewód fazowy L; kabel niebieski to przewód neutralny N; kabel żółto-zielony – to przewód ochronny PE. To podstawy – w starszych instalacjach kolory przewodów fazowych i przewody ochronne mogą się różnić. Oznaczenie przewodów elektrycznych to duże ułatwienie we wszelkiego rodzaju pracach związanych z instalacją elektryczną – pod warunkiem, że instalacja wykonana jest w zgodzie ze sztuką. Do czego służą poszczególne rodzaje przewodów elektrycznych?
Z poradnika dowiesz się
Na początek ważna uwaga: prace związane z instalacją elektryczną tylko pozornie są łatwe. W praktyce jednak jest to praca wysokiego ryzyka, niewłaściwa instalacja grozi pożarem, a porażenie prądem – śmiercią.
Dlatego wszelkie prace związane z instalacją elektryczną warto zlecić elektrykowi, a przed nawet pozornie prostymi naprawami należy koniecznie wyłączyć zasilania (i sprawdzić próbnikiem, czy w gniazdkach po wyłączeniu zasilania rzeczywiście nie ma prądu).
Warto też pamiętać, że co prawda kolory przewodów elektrycznych wynikają z uniwersalnych norm, ale w starszych instalacjach przeznaczenie żyły przewodu może być inne (np. w wyniku błędnego podłączenia lub niewłaściwej modyfikacji instalacji przez domorosłego elektryka).
W niektórych przypadkach elektrycy oznaczają kolorową taśmą izolacyjną odpowiedni kolor kabla – nie zaleca się jednak stosować przewodów o innej kolorystyce do innych celów.
Kolory przewodów elektrycznych – podstawa prawna
Zasady oznaczania żył przewodów i kabli w Unii Europejskiej definiuje dokument HD 308 S2:2001, w którym szczegółowo opisano identyfikację żył – nie tylko w kablach elektrycznych, ale też w przewodach sznurowych.
Polski odpowiednik dokumentu definiującego oznaczenia kolorystyki kabli to wydany w 2007 roku PN-HD 308 S2:2007 (ze statusem Polskiej Normy). Norma ma zastosowanie zarówno w instalacjach elektrycznych, jak i układach rozdzielczych, przewodach sznurowych czy odbiornikach ruchomych.
Poniżej przedstawiamy ranking 54 199 Specjalistów od Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2023 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Jakie są kolory kabli dla prądu przemiennego i stałego?
Dla prądu przemiennego:
- przewód fazowy (oznaczenie L) – najczęściej kolor przewodu fazowego to czarny lub brązowy,
- przewód neutralny (oznaczenie N) – najczęściej kolor przewodu neutralnego to niebieski,
- przewód ochronny (oznaczenie PE) – oznaczony kolorem żółto-zielonym.
Dla prądu stałego (kolory kabli plus minus):
- przewód plus – czerwony;
- przewód minus – czarny lub niebieski.
Przewód fazowy L – kolory i przeznaczenie
Przyjmuje się, że przewód fazowy jest oznaczony kolorem brązowym lub czarnym, ale w niektórych przypadkach (np. duża liczba żył w przewodzie) może mieć inny kolor (np. zdarzają się przewody fazowe w kolorze szarym lub czerwonym).
Wykluczone jest zastosowanie koloru żółto-zielonego i niebieskiego, które wskazują na przewody neutralne i ochronne. Żyły fazowe prowadzone są do zacisków z lewej strony gniazda.
Przeznaczeniem przewodu fazowego (L) jest praca pod napięciem fazowym, które służy do przesyłania energii w sieci elektroenergetycznej (przewód fazowy jest bezpośrednio połączony z cewką transformatora). Warto pamiętać, że dotknięcie tego przewodu skutkuje porażeniem prądem elektrycznym.
Przewód neutralny N – kolory i przeznaczenie
Żyły neutralne łączone są z neutralnym punktem transformatora elektrycznego (i uziemione). W przeciwieństwie do przewodu fazowego (w którym występuje napięcie), w tym przypadku (teoretycznie!) kabel powinien być połączony z neutralnym punktem w transformatorze elektrycznym (a więc napięcie powinno być zerowe).
Jeśli instalacja elektryczna nie jest wykonana poprawnie, to w kablu neutralnym również może być przenoszona energia elektryczna, a więc dotknięcie go grozi porażeniem).
Przewody neutralne oznaczane są kolorem niebieskim - i nie powinny występować w instalacjach w innych kolorach.
Funkcją przewodu neutralnego (N) – połączonego z neutralnym punktem transformatora – jest przesył energii elektrycznej do jednofazowych urządzeń.
Przewód ochronny PE – kolory i przeznaczenie
Izolacja żółto-zielona przewodu elektrycznego wskazuje na przewód ochronny.
Przewód tego typu w mieszkaniach połączony jest z przewodem neutralnym w rozdzielnicy lub połączony z ziemią (a konkretnie: przewód ochronny kończy się zakopanym pod ziemią drutem lub płaskownikiem stalowym, tak aby instalacja chroniła przed porażeniem prądowym). Ma bardzo ważną funkcję w instalacji – służy przede wszystkim do ochrony przed porażeniem elektrycznym.
Przewody ochronne nie powinny być oznaczone innymi kolorami.
Kolory kabli w starszych instalacjach elektrycznych
W instalacjach starszego typu stosowane były przewody ochronno-neutralne (oznaczanie PEN, żółto-zielone) oraz tzw. przewód zerowy (niebieski).
Kody kolorów (zgodnie z IEC 757)
- czarny – BK (dawniej sw),
- brązowy – BN (dawniej br),
- czerwony – RD (dawniej rt),
- pomarańczowy – OG (dawniej or),
- żółty - YE (dawniej ge),
- zielony – GN (dawniej gn),
- niebieski - BU (dawniej bl),
- fioletowy – VT (dawniej vi),
- szary – GY (dawniej gr),
- biały – WH (dawniej ws),
- różowy – PK (dawniej rs),
- złoty – GD,
- turkusowy – TQ (dawniej tk),
- srebrny – SR,
- żółto-zielony – GNYE (dawniej gnge).
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o instalacjach elektrycznych
Odpowiednie oświetlenie w kuchni umożliwia komfortowe i bezpieczne przygotowywanie potraw. W tym pomieszczeniu wielu chętnie spędza czas. Co za tym idzie, warto zaplanować oświetlenie do kuchni w taki sposób, aby sprzyjało twoim przyzwyczajeniom. Pamiętaj o zastosowaniu nie tylko oświetlenia górnego, ale i bocznego, punktowego oraz nad blatem roboczym. Na jakie warto postawić?
24.01.2023
Przemyślana instalacja elektryczna w mieszkaniu sprawi, że nie będzie konieczna jej wymiana czy modernizacja w ciągu najbliższych lat od odbioru lokalu. Najważniejsze jest dopasowanie instalacji elektrycznej w mieszkaniu do potrzeb domowników. Jak to zrobić? Jak zadbać o instalację elektryczną? Jak powinna wyglądać instalacja oświetleniowa w mieszkaniu?
20.07.2022
Łącznik krzyżowy (inaczej: przełącznik, wyłącznik lub włącznik krzyżowy) umożliwia włączanie i wyłączanie tego samego światła w różnych miejscach domu. Połączenie krzyżowe stosuje się w sytuacji, gdy w domu planujesz włączać lub wyłączać to samo światło z minimum trzech miejsc. Jak podłączyć łącznik krzyżowy? Czym różni się łącznik krzyżowy od łącznika schodowego?
15.07.2022
Oświetlenie schodów jest koniecznością, by swobodnie i bezpiecznie poruszać się po klatce schodowej czy wewnątrz domu. Bardzo często na początku i końcu biegu schodów instalowane są wyłączniki schodowe. Często określane są one po prostu jako włączniki czy wyłączniki. Czym różni się od nich wyłącznik schodowy? Jak go podłączyć?
21.07.2022
Gniazdka elektryczne to element niezbędny w każdym domu, któremu w codziennym życiu nie poświęcamy zbyt dużo uwagi. Jednak w trakcie planowania instalacji warto dobrze przemyśleć rozmieszczenie gniazdek elektrycznych i to, czy mają to być gniazdka podtynkowe czy natynkowe. Sprawdź, jaki ich rodzaj wybrać i w jaki sposób rozmieścić je w domu.
20.07.2022
Przewody elektryczne nie są tym samym, co kable elektryczne. To drugie określenie odnosi się do konstrukcji, a przewody do funkcji. Natomiast jedne i drugie znajdują zastosowanie w instalacji elektrycznej. Zobacz, jakie są rodzaje kabli i przewodów oraz jak tworzy się z nich kompletną instalację.
01.12.2022
