Rozwód bez przeprowadzenia rozprawy – w jakich sytuacjach?

W ostatnich latach znacząco zwiększyła się ilość sądowych spraw rozwodowych. Ta okoliczność oraz ograniczenia w pracy sądów wywołane pandemią spowodowały w wielu sądach wielomiesięczne opóźnienia w rozpoznawaniu tego typu spraw. Nierzadko na pierwszy termin rozprawy oczekiwanie przekracza rok, nie jest również rzadkością przerwa pomiędzy rozprawami wynosząca 10 miesięcy i więcej.

Rozwód na odległość – czy jest możliwy?

Kolejną istotną okolicznością jest fakt, że coraz więcej spraw rozwodowych dotyczy osób obecnie przebywających poza granicami kraju i ich przyjazd do Polski na rozprawę rozwodową wiązałby się ze znacznymi kosztami, o ile w ogóle byłby możliwy, biorąc pod uwagę ograniczenia pandemiczne.

Jeszcze niedawno przesłuchanie przez sąd rozwodzących się małżonków było obligatoryjne i bez bezpośredniego udziału stron na rozprawie orzeczenie rozwodu nie było możliwe.

Ograniczenia w działaniu sądów powszechnych wywołane pandemią spowodowały wydanie przepisów, które mają umożliwić przeprowadzanie rozpraw sądowych, w tym dotyczących spraw rozwodowych, w warunkach nieobecności stron na sali rozpraw. Chodzi tu o przeprowadzanie rozpraw online z jednoczesnym przekazywaniem obrazu i dźwięku z wykorzystaniem platform łączności internetowej, takich jak Zoom, Microsoft Teams oraz licznych innych, a także rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, jeżeli nie istnieje możliwość rozpoznania sprawy przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie jej na odległość, a sąd uzna, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Przejrzyj też: Prawo cywilne – kancelarie

Orzeczenie rozwodu bez konieczności odbycia wizyty w sądzie – przepisy prawa

Podstawę prawną stanowią tu art. 148¹ k.p.c. oraz art. 15zzs¹ ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Przedstawiona powyżej podstawa prawna umożliwia sądowi rozwodowemu przeprowadzenie postępowania rozwodowego bez udziału stron na rozprawie, a zatem na tzw. posiedzeniu niejawnym. Aby wydać wyrok w takich okolicznościach, sąd musi uzyskać stanowiska procesowe obu stron. Co do zasady, te stanowiska winny być zbieżne co do zasadniczych elementów rozwodu. Sąd bowiem musi dojść do przekonania, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Rozwód bez przeprowadzenia rozprawy – kiedy się sprawdzi?

Przedstawiona powyżej możliwość jest bardzo korzystna dla rozwodzących się małżonków, gdy nie mogą lub nie chcą brać bezpośredniego udziału w postępowaniu sądowym. Zaznaczyć trzeba, że znajdzie ona zastosowanie w sytuacjach niespornych, gdzie obie strony chcą rozwodu i osiągnęły porozumienie w jego zasadniczych elementach, takich jak kwestia winy, praw rodzicielskich czy alimentów.

Nie można również zapominać o tym, że każdy może zmienić zdanie w trakcie postępowania sądowego i dokonać korekty swojego stanowiska procesowego, czym może zaskoczyć drugą stronę, dążąc do uzyskania innych rozstrzygnięć. Należy wtedy stosownie zareagować procesowo. Wymaga to wiedzy i doświadczenia, stąd warto takie postępowanie przeprowadzić przy wsparciu doświadczonego adwokata.