Wyłącznik schodowy – jak działa i jak go podłączyć?
Oświetlenie schodów jest koniecznością, by swobodnie i bezpiecznie poruszać się po klatce schodowej czy wewnątrz domu. Bardzo często na początku i końcu biegu schodów instalowane są wyłączniki schodowe. Często określane są one po prostu jako włączniki czy wyłączniki. Czym różni się od nich wyłącznik schodowy? Jak go podłączyć?
Z poradnika dowiesz się
Wyłącznik, włącznik i przełącznik schodowy – czym się cechują? Wszystkie określają włączniki czy też wyłączniki schodowe. Podłączenie wyłącznika schodowego to zadanie, z którym każdy dobry elektryk bez problemu sobie poradzi, a przy okazji dobierze najlepszy rodzaj łącznika schodowego do danego pomieszczenia. Jak działa wyłącznik schodowy? Jak podłączyć tego typu przełącznik?
Włącznik / wyłącznik schodowy (klatkowy) – zasada działania
Zazwyczaj w instalacji elektrycznej korzysta się z jednobiegunowych włączników światła, które po wciśnięciu otwierają lub zamykają obwód – światło zapala się lub gaśnie. Łącznik schodowy różni się od zwykłego tym, że działa w parze z innym łącznikiem schodowym – dzięki czemu możesz mieć opcję zapalania i gaszenia tego samego oświetlenia z dwóch różnych miejsc.
Przełącznik schodowy ma więc zastosowanie np. w przypadku oświetlenia schodów lub długiego korytarza. Zapalasz światło na górze – przed zejściem ze schodów lub po wejściu z pomieszczenia do korytarza, a gasisz na dole – po zejściu ze schodów lub po przejściu z długiego korytarza do innego pomieszczenia.
Jeśli tym samym oświetleniem chcesz sterować z trzech lub więcej miejsc – wówczas potrzebny jest łącznik krzyżowy. Łączniki krzyżowe umieszczasz między przełącznikami schodowymi.
Poniżej przedstawiamy ranking 56 687 Specjalistów od Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Przełącznik schodowy – gdzie się sprawdza?
Zastosowanie łączników schodowych nie ogranicza się tylko do schodów i długiego korytarza. Łączniki schodowe wykorzystuje się również w:
- pomieszczeniach o dużej powierzchni (np. przestronny salon),
- pokojach przechodnich, przedpokojach,
- piwnicach, poddaszach i strychach,
- sypialniach (włącznik światła centralnego w dwóch miejscach: przy wejściu oraz przy łóżku).
Łączniki schodowe – rodzaje
Podstawowy podział włączników schodowych wyróżnia włączniki natynkowe i podtynkowe. Natynkowy jest tradycyjny i odnosi się do wszystkich tych kontaktów, które są wyposażone w zabezpieczającą obudowę i znacznie wystają ze ściany. Natomiast schowane w nią są wyłączniki schodowe podtynkowe. Można dobrać do nich różne estetyczne pokrywy, które będą pasować do istniejącej aranżacji. Jeśli schody znajdują się w miejscu narażonym na wilgoć, warto zastosować wyłącznik schodowy hermetyczny podtynkowy wyposażony w klapkę.
Zarówno wśród wyłączników schodowych podtynkowych, jak i natynkowych, wyróżnić można:
- pojedynczy wyłącznik schodowy,
- wyłącznik schodowy podwójny,
- wyłącznik schodowy czasowy (czyli wyłącznik zwierny),
- wyłącznik schodowy krzyżowy (czyli łącznik rozbudowujący instalację pary zwykłych łączników schodowych).
Wyłącznik schodowy pojedynczy
Przełącznik schodowy tego typu jest najprostszą dostępną wersją. Wyglądem nie różni się od łączników jednobiegunowych (posiada jeden przycisk). Dostępne są różne rodzaje pojedynczych łączników schodowych: dotykowe, z ramkami różnego koloru, wykonane z różnych materiałów (nawet z porcelany).
Możesz spotkać się z wyłącznikiem schodowym jedno- lub dwubiegunowym. Jak już wspomnieliśmy, jednobiegunowy wyłącznik schodowy ma jeden przycisk i pozwala na włączenie światła tylko w określonym miejscu, a maksymalne napięcie gniazdka, na którym może być zamontowany wynosi 250 V.
Dwubiegunowe łączniki schodowe także mają jeden przycisk, ale umożliwiają one obsługę oświetlenia dwóch różnych obwodów, a napięcie w każdym z nich może być inne.
Wyłącznik schodowy podwójny
W tym przypadku łącznik posiada dwa przyciski (łączniki tego typu nazywane są również przyciskami "grupowymi"). Dodatkową funkcją w stosunku do pojedynczego łącznika jest możliwość sterowania tylko częścią oświetlenia (np. zapalenie lub zgaszenie tylko kilku żarówek w żyrandolu).
Wyłącznik schodowy podwójny jest dostosowany do instalacji w gniazdku o napięciu 250 V i wytrzymuje on obciążenie 3520 W.
Wyłącznik schodowy potrójny
Łączniki schodowe działają w parze – rozbudowanie instalacji elektrycznej o kolejne przyciski wymaga zastosowania łączników krzyżowych. Dlatego nie ma w użyciu wyłączników schodowych potrójnych.
Wyłącznik schodowy zwierny (tzw. łącznik czasowy)
Łącznik tego typu działa jako przycisk "odbijający". Dodatkowo wyposażony jest w specjalną sprężynę pod klawiszem.
Po wciśnięciu łącznik tego typu załącza obwód (a więc zapala się światło), ale tylko na pewien czas. Łączniki zwierne stosowane są m.in. na klatkach schodowych w blokach (wykorzystywane są również jako wyłączniki dzwonkowe).
Wyłącznik krzyżowy jako schodowy
Do stworzenia instalacji oświetleniowej wymagane są dwa łączniki schodowe – i wybrana w danym projekcie liczba dodatkowych łączników krzyżowych, które nie działają samodzielnie.
Wyłącznik schodowy krzyżowy stanowi uzupełnienie bardziej rozbudowanej instalacji i zawsze jest umieszczany pomiędzy łącznikami schodowymi.
Wyłącznik schodowy ze ściemniaczem
Dzięki wyłącznikom schodowym ze ściemniaczem można regulować natężenie światła na klatce. Możesz zastosować zarówno wygodny w użyciu wyłącznik podwójny ze ściemniaczem, jak i pojedynczy. Oszczędne w działaniu są wyłączniki schodowe ze ściemniaczem LED.
Jak podłączyć włącznik schodowy? Krok po kroku
Instalacja polega na prawidłowym podłączeniu między przyciskami schodowymi poszczególnych przewodów:
- Od źródła światła do pierwszego wyłącznika schodowego prowadzony jest przewód zasilający L (fazowy) – o kolorze czarnym lub brązowym).
- Przewód z izolacją w kolorze niebieskim to przewód neutralny (N), przewód w kolorze zielonym lub żółtym (PE) – to przewód ochronny – te przewody nie są podłączane do wyłączników schodowych.
- Przewody łączące łączniki schodowe oznaczone są kolorem szarym, czarnym lub brązowym (powinny być prowadzone od zacisków oznaczonych danymi numerami do zacisków z tymi samymi numerami na drugim łączniku – np. z zacisków 3. i 4. również do zacisków 3. i 4.).
Sam schemat podłączenia łączników schodowych nie jest skomplikowany, ale mamy tu do czynienia z instalacją elektryczną – najlepiej więc wezwać do tej pracy fachowca, który zna aktualne normy, sprawdzi instalację i dobierze właściwe rodzaje przycisków.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące wyłączników schodowych
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o instalacjach elektrycznych
Cennik usług elektrycznych na 2024 rok zawiera wiele pozycji. Najważniejsze to montaż rozdzielni elektrycznej, gniazdek, łączników, koryt kablowych, biały montaż elektryczny i kładzenie kabli. Elektryk oferuje także modyfikacje istniejącej instalacji oraz opracowanie (lub korektę) schematu instalacji elektrycznej. Stawka godzinowa jego pracy wynosi od 250 do 350 zł, a nawet więcej. Chcesz poznać szczegóły? Przeczytaj dalej!
10.04.2024
Uprawnienia budowlane SEP, inaczej uprawnienia sepowskie, dzielą się na trzy grupy (G1, G2 i G3). Pozwolenia z grupy 1. umożliwiają instalowanie sieci o napięciu do 1 kV. Przed przystąpieniem do egzaminu, który pozwala zdobyć uprawnienia SEP, należy ukończyć kurs elektryka, czyli kurs zawodowy dotyczący instalacji elektrycznych. Zobacz, jak zdobyć uprawnienia sepowskie i jakie możliwości zawodowe otwierają uprawnienia elektryka?
21.07.2022
Na koszt instalacji elektrycznej wpływa bardzo dużo czynników, m.in. ceny użytych materiałów elektrycznych, metraż domu, sposób rozprowadzenia elektryki. Ceny instalacji elektrycznej w wersji standard znacząco odbiegają od kosztów elektryki w pełni inteligentnej i automatycznej. Sprawdziliśmy, jaki jest szacunkowy koszt instalacji elektrycznej w domu: w pakiecie standard, ze średniej półki i z wykorzystaniem komponentów z wysokiej półki.
14.04.2023
Czym jest wyłącznik różnicowoprądowy? To elektryczne urządzenie zabezpieczające, które rozłącza obwód, gdy wartość prądu wypływającego z obwodu nie jest równa wartości prądu wpływającego. W praktyce urządzenia tego typu chronią domowników przed porażeniem – wyłącznik różnicowoprądowy wyłączy zasilanie obwodu (czyli przerwie dopływ prądu), gdy nastąpi upływ prądu do ziemi. Jakie są rodzaje wyłączników różnicowoprądowych? Jak podłączyć wyłącznik różnicowoprądowy i jak sprawdzić, czy działa?
10.08.2022
Instalacja elektryczna w kuchni powinna być dobrze przemyślana, uwzględniać zasady bezpieczeństwa, jak i ergonomię. Warto zaplanować odpowiednio dużo gniazdek w tym pomieszczeniu, z uwagi na wiele urządzeń elektrycznych, jakie będziesz do nich podłączać. Zobacz, jak prawidłowo wykonać instalację elektryczną w kuchni i jak poprowadzić obwody.
13.07.2022
Przygotowując instalację elektryczną w garażu, trzeba posiłkować się opracowanym wcześniej schematem. Najlepiej taki projekt skonsultować z wykwalifikowanym elektrykiem, który zadba o to, by instalacja w garażu spełniała wszystkie normy bezpieczeństwa. Jak zaplanować rozmieszczenie gniazdek elektrycznych czy punktów oświetlenia w garażu?
12.07.2022
