Wykonywanie pracy zdalnej – wytyczne i zasady BHP

Niniejsze wytyczne stanowią zbiór podstawowych zasad mających na celu: ochronę pracowników przed zagrożeniami orazryzykiem utraty bezpieczeństwa i zdrowia, a także zapobieganie wypadkom oraz minimalizowanie skutków chorób i obrażeń mogących wystąpić podczas wykonywania pracy zdalnie.

Zakres stosowania zasad BHP

Wytyczne te stosuje się w każdej sytuacji lub działaniach, które dotyczą bezpieczeństwa i zdrowia osób pracujących w sposób zdalny (poza biurem).

Wyznaczają one podstawowe wymagania odnośnie ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz zawierają zalecenia dotyczące właściwych procedur i instrukcji postępowania, które należy stosować w celu ochrony bezpieczeństwa i zdrowia.

Ogólne zasady

Jeżeli pracownik wykonuje powierzone obowiązki w domu (poza zakładem pracy) świadcząc pracę zdalnie – nie zwalnia to pracodawcy z szeregu obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Wbrew pozorom większość z tych obowiązków jest taka sama jak w przypadku zatrudniania pracowników, np. na terenie zakładu pracy.

Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest obowiązek pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Powyższy obowiązek odnosi się również do zatrudniania pracowników w formie pracy zdalnej.

Przepisy regulujące obowiązki pracodawcy w zakresie BHP odnośnie pracowników zawarte są w Kodeksie pracy - dalej k.p., z którego wynika, że jeżeli praca wykonywana jest w domu, pracodawca realizuje wówczas wobec takiego pracownika obowiązki BHP w zakresie wynikającym z rodzaju pracy i jej warunków. W pozostałym zakresie pracodawca powinien stosować analogiczne przepisy BHP, jak w przypadku klasycznej formy pracy w biurze, oczywiście z uwzględnieniem specyficznego charakteru pracy zdalnej.

Wyłączenia obowiązywania niektórych przepisów BHP przy pracy zdalnej

Większość obowiązków z zakresu BHP realizowanych przez pracodawcę w stosunku do klasycznych form wykonywania pracy ma zastosowanie względem pracy zdalnej. Z uwagi na specyfikę tej formy zatrudnienia, z realizacji niektórych obowiązków pracodawca został ustawowo zwolniony.

Do wyłączeń tych należy zaliczyć obowiązek dbania o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy, jak również wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem. Chodzi tutaj więc głównie o zasady obowiązujące na gruncie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca nie jest więc obowiązany:

• dbać o pomieszczenia znajdujące się np. w mieszkaniu gdzie wykonywana jest praca zdalna – nie ma np. obowiązku sprzątania tych pomieszczeń, remontowania ich itp.,
• do stosowania regulacji dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i przebudowie obiektów, w których praca jest świadczona,
• zapewniać pomieszczeń pracy odpowiednich do rodzaju wykonywanej pracy i liczby zatrudnianych pracowników, zapewniać odpowiednich urządzeń higienicznosanitarnych na gruncie art. 233 k.p.

Szkolenia z zakresu BHP oraz obowiązek informacyjny

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest przeszkolenie pracowników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, co wynika z art. 94 pkt 4 k.p. Zasada ta obowiązuje również w stosunku do pracowników wykonujących pracę zdalnie. Dopuszczenie pracownika do pracy powinno więc zostać poprzedzone szkoleniem BHP, w którego zakres wchodzą: szkolenie wstępne ogólne (tzw. instruktaż ogólny) i szkolenie wstępne odnoszące się do konkretnego stanowiska pracy czyli instruktaż stanowiskowy. W celu aktualizowania i ugruntowania wiedzy pracownicy powinni ponadto uczestniczyć w szkoleniach okresowych.

Na pracodawcy względem pracowników wykonujących czynności w sposób zdalny ciążą również określone obowiązki informacyjne odnoszące się do zaznajamiania pracowników przez pracodawcę z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanej przez nich pracy. Fakt zapoznania się z przepisami oraz zasadami BHP pracownik zdalny powinien potwierdzić na piśmie.

Kontrola z zakresu BHP podczas pracy zdalnej

Pracodawca obowiązany jest do sprawowania nadzoru i kontroli nad bezpieczeństwem i higieną pracy w miejscu jej wykonywania. W przypadku pracy zdalnej, dla której miejscem pracy jest dom, pracownik obliguje się do zastosowania wymogów bezpieczeństwa i wykonywania pracy zgodnie z przepisami z tego obszaru.

Stanowisko pracy

Do obowiązków pracodawcy należy zorganizowanie pracownikowi właściwego, odpowiadającego rodzajowi pracy, spełniającego wymagania BHP stanowiska pracy zgodnie z art. 212 pkt 1 k.p. Uwzględniając specyfikę pracy zdalnej oraz fakt, że wyniki pracy przekazywane są za pomocą środków komunikowania się na odległość, należy przyjąć, że podstawowym narzędziem pracy pracownika zdalnego będzie komputer oraz towarzyszące mu urządzenia peryferyjne.

W związku z powyższym, do tak wyposażonego stanowiska pracy będą miały zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (dalej r.b.h.p.). Stanowisko pracy na gruncie § 2 pkt 2 r.b.h.p. oznacza przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki oraz przedmioty pracy, w skład którego wchodzą:

• Wyposażenie podstawowe, w tym: monitor ekranowy, klawiatura lub inne urządzenia wejściowe, jednostka centralna lub stacja dyskietek.
• Wyposażenie dodatkowe, w tym: drukarka, skaner, mysz, trackball,
• Wyposażenie pomocnicze, w tym: stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnóżek.

Wszystkie elementy stanowiska pracy powinny spełniać określone przepisami minimalne wymagania BHP oraz w zakresie ergonomii. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pracodawca i pracownik zdalny mogą ustalić, że w sytuacji gdy pracownik dysponuje odpowiednim wyposażeniem pomocniczym i dodatkowym, może je oczywiście wykorzystywać podczas pracy zdalnej. Fakt wykonywania zadań służbowych przez pracownika przy użyciu własnych urządzeń nie stanowi oczywiście okoliczności zwalniającej z obowiązku zapewnienia, aby stanowisko pracy było zgodne z wymogami BHP. Zgodnie z powyższym, pracownik chcący wykonywać pracę zdalną musi dysponować odpowiednim wyposażeniem, aby móc realizować czynności zgodnie z przepisami prawa.

Zerknij na: Najlepsi specjaliści od szkoleń BHP i przeciwpożarowych