Zadłużanie w dobie kryzysu

Jakiego rodzaju długi i w jakich przypadkach szkodzą globalnej gospodarce? Przeanalizujmy sytuację związaną z zadłużeniami w czasach kryzysu.

Czy dług może być dobry?

Żeby było jasne – sam dług nie jest niczym złym. Gdy przedsiębiorstwo zadłuża się, aby postawić fabrykę lub sfinansować zakup surowca, to taki dług przyczynia się do zwiększenia potencjału produkcyjnego i trwałego wzrostu gospodarki. Tak samo, gdy ktoś zaciąga pożyczkę, aby założyć firmę czy żeby zapłacić za szkolenie zwiększające kompetencje zawodowe. Takie długi mają sens, choć też wiążą się z ryzykiem.

W jakich przypadkach należy obawiać się zadłużeń?

Gorsza sytuacja pojawia się, gdy gospodarstwo domowe pożycza pieniądze na konsumpcję. Albo gdy rząd generuje deficyty budżetowe, by mieć pieniądze na nowe transfery socjalne. Niestety, w ostatnich latach na świecie dominowały te złe długi. Długi zaciągane są na buybacki, na coraz droższe samochody, na zagraniczne wojaże czy na programy typu 500+.

Być może i koronawirusowe lockdowny były więc tylko szpilką, która przebiła balon nadmuchany przez banki centralne w poprzedniej dekadzie?

Nadchodzi kryzys, jakiego jeszcze nie znamy

Teraz czeka nas prawdopodobnie kilka lat turbulencji na rynkach finansowych i znacznie słabszej dynamiki gospodarczej. To nie jest kryzys, który skończy się wraz ze zniesieniem epidemicznych restrykcji. On dopiero się zacznie, gdy ludzie uświadomią sobie, jak poważne zniszczenia już się dokonały i jak silne procesy recesyjne zostały zainicjowane. Niestety, ale znów żyjemy w ciekawych czasach.

Ocena aktualnej sytuacji w gospodarce światowej

Jednak do prognozowania czy oceniania aktualnej sytuacji w gospodarce światowej idealnie pasuje cytat z książki Czarny łabędź:

 Jeśli razem z kolegą próbujecie się ścigać na rowerach górskich przez całą Syberię i po miesiącu wyprzedzacie go w tym wyścigu o jedną sekundę, to oczywiście nie możecie się chwalić, że szybciej od niego jeździcie na rowerze. Coś mogło pomóc Wam wygrać albo wasze zwycięstwo było czysto losowe, nic poza tym. Ta jedna sekunda nie jest po prostu wystarczająco istotna, by ktokolwiek wyciągał na jej podstawie jakieś wnioski. [...] Gdyby różnica czasów wynosiła tydzień, dopiero wtedy zacząłbym analizować, czy główną przyczyną przegranej było tofu, czy coś zupełnie innego".

• Taleb Nassim Nicholas
• Czarny łabędź

Opracowała:
Karolina Łaciak