błyskawica nad dachami domów jednorodzinnych

Uziemienie domu – jak zrobić uziemienie? Czy uziom jest konieczny?

Uziemienie domu – jak zrobić uziemienie? Czy uziom jest konieczny?

Elektrycy są co do tego zgodni: uziemienie domu to podstawa instalacji elektrycznej i odgromowej, a obecność i rodzaj uziemienia należy zaplanować przed wybudowaniem domu, przy okazji projektowania całej instalacji. Uziemienie domu chroni przed pożarem w wyniku usterki instalacji elektrycznej, a dodatkowo stanowi niezbędny element instalacji piorunochronnej. Jak zrobić uziemienie budynku? Czy uziemienie odgromowe budynku jest konieczne? Jakie są rodzaje uziemień i gdzie szukać elektryka specjalizującego się w uziomie domu?

author box img

Jacek Krajl

Zaktualizowano: 4 października 2022 04.10.2022 Czas lektury: 6min

Z poradnika dowiesz się

Ponad 51929 Specjalistów od Instalacji Odgromowych blisko Ciebie

Uziemienie domu, czyli zastosowanie uziomu – fundamentowego lub sztucznego, nie tylko zapewnia poprawną pracę instalacji elektrycznej, ale też chroni budynek przed skutkami groźnych wyładowań elektrycznych i przepięć w sieciach elektroenergetycznych.

Jak działa uziom?

Zasada jest prosta: potencjał powstający w wyniku wyładowania elektrycznego lub przepięcia odprowadzany jest przez instalację odgromową (służy do tego specjalny przewód uziemiający) do gruntu. Tam w bezpieczny sposób jest rozpraszany, dzięki czemu chronimy przed uszkodzeniem urządzenia elektryczne oraz całą instalację elektryczną (przed skutkami dużych przeciążeń).

Teoretycznie uziom jest więc elementem niepozornym – nie jest wykorzystywany na co dzień, ale prawidłowe uziemienie domu przez elektryka sprawia, że w przypadku porażenia dochodzi do natychmiastowego wyrównanie potencjałów (między gruntem a instalacją elektryczną). Nawet najgroźniejsze wyładowania atmosferyczne nie stanowią dużego zagrożenia dla budynku wyposażonego w prawidłowo zainstalowany uziom fundamentowy.

Instalacja odgromowa - komu zlecić?

Poniżej przedstawiamy ranking 51 929 Specjalistów od Instalacji Odgromowych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:

Rodzaje uziomów – uziomy elektryczne sztuczne i fundamentowe

  • naturalny uziom fundamentowy,
  • uziom sztuczny,
  • uziom otokowy (poziomy),
  • uziom szpilkowy (punktowy, pionowy).

Uziom fundamentowy i połączenia wyrównawcze

elektryk mocujący metalowy pręt uziemiający do ściany za pomocą wiertarki

Uziemienie wykonane na etapie budowy domu jest najmniej problematyczne – nie wymaga też dużych nakładów finansowych. Płaskownik lub pręt (podstawowy element uziemienia) umieszcza się na etapie stawiania budynku w wykopach fundamentów.

Stosowany w instalacji odgromowej pręt o średnicy ok. > 10 mm lub płaskownik powinien być podtrzymany wspornikiem w czasie betonowania fundamentu. Poszczególne elementy uziemienia są ze sobą łączone specjalnymi zaciskami lub dodatkowo ze sobą zespawane. Uziom fundamentowy tworzy jedną instalację z przewodami od piorunochronu.

Jak podłączyć uziemienie? Instalację uziemienia domu warto zlecić doświadczonemu elektrykowi – uziom powinien być indywidualnie zaprojektowany przez elektryka szczególnie w przypadku domów lub budynków o bardzo dużym metrażu. W niektórych przypadkach montaż uziemienia fundamentowego może być problematyczny (np. gdy fundament dodatkowo izolowany jest materiałami termoizolacyjnymi). W takiej sytuacji zalecane jest stworzenie uziomu sztucznego.

Uziom otokowy – schemat i głębokość uziemienia otokowego

Uziomy otokowe wykonywane są na planie pierścienia wokół domu – np. z bednarki, czyli specjalnej taśmy metalowej. Wykonanie uziemienia otokowego polega na wykonaniu wokół budynku wykopu (w odległości ok. 100 cm od ścian domu, na głębokość ok. 50-70 cm).

Uziom otokowy połączony jest przewodem odprowadzającym do piorunochronu umieszczonego na dachu budynku. Jeśli wokół budynku nie można wykonać wykopu lub wykop jest utrudniony, to można wówczas zastosować uziemienie sztuczne typu szpilkowego.

Co zrobić, gdy w gniazdku elektrycznym nie ma uziemienia? W takiej sytuacji należy wykonać tzw. zerowanie gniazdka elektrycznego (zdecydowanie takie prace jak i montaż instalacji odgromowej należy zlecić fachowcowi od instalacji odgromowej z Warszawy lub innego miasta).

Jak zrobić uziemienie domu?

Jeśli w domu nie mamy uziemienia fundamentowego, to w takim przypadku może być zastosowany tzw. uziom sztuczny. W zależności od rekomendacji elektryka można zastosować uziom otokowy (konstrukcja w poziomie) lub szpilkowy (konstrukcja w pionie).

Uziemienie sztuczne również musi być połączone zarówno z główną szyną wyrównawczą budynku (której zadaniem jest wyrównywanie potencjałów elektrycznych między różnymi elementami instalacji elektrycznej), jak i przewodami instalacji piorunochronnej (która chroni przed wyładowaniami).

Uwaga – uziemienie fotowoltaiki!
Warto wiedzieć, że instalację fotowoltaiczną również należy uziemić – nawet mimo że wszystkie elementy składające się na fotowoltaikę mają swoje własne zabezpieczenia. Uziemienie fotowoltaiki najczęściej wykonywane jest za pomocą drutu miedzianego, który połączony jest ze wszystkimi elementami instalacji do punktu uziemiającego. Drut wpuszczany jest w otwory w ramach modułów. W niektórych przypadkach stosowane są specjalne piny uziemiające. Niezależnie od metody – uziemione panele fotowoltaiczne należy zawsze podłączyć do głównej szyny uziemiającej.

Jak zrobić uziemienie w starej instalacji?

W starej instalacji, gdy nie zaplanowano na etapie budowy domu uziomu, stosowany jest uziom sztuczny. Stare domy można uziemić za pomocą metod: poziomej (otokowej – można wykonać za pomocą taśmy metalowej, czyli tzw. bendarki, zakopanej w ziemi) lub pionowej (szpilkowej i punktowej – pręty uziemiające).

Do uziomu w takim przypadku podłączany jest punkt zerowy tablicy bezpiecznikowej (czyli miejsce uziemienia) oraz wszelkie metalowe elementy konstrukcyjne domu.

Uziom szpilkowy – jak głęboko wbić uziemienie?

Uziemienie szpilkowe (czyli tzw. uziom pionowy) stosowane jest w sytuacji, gdy wykop wokół domu jest problematyczny. Konstrukcje tworzą długie metalowe rury (to tzw. pręt uziemiający), które wbija się w odległości ok. metra od ścian budynku.

Głębokość uziomu szpilkowego powinna wynosić od 2 do 7 metrów, a liczba prętów zależy od rozmiaru budynku. Przewód uziemiający w tym przypadku łączony jest ze złączem kontrolnym, a następnie z przewodem odprowadzającym (połączonym z piorunochronem).

Czy uziemienie osadzone w fundamencie jest odporne na korozję?

Tak – nawet po wielu latach pręty do uziemienia nie ulegają korozji, nie pojawia się na nich rdza dzięki otulinie z betonu, który stanowi podstawę fundamentów. Wyjątkiem są uziomy instalowane bezpośrednio w gruncie. W takiej sytuacji zaleca się użycie prętów z materiałów odpornych na korozję (np. ze stali miedziowanej elektrolitycznie lub ogniowo ocynkowanej).

Jakich materiałów użyć do wykonania uziemienia?

Warto pamiętać, że przewody leżące w gruncie lub betonie powinny być bardzo odporne. Szczególnie w przypadku wilgotnego gruntu – narażonego na zmienne warunki atmosferyczne – warto zadbać o dobór trwałych materiałów. Nie zaleca się w takim przypadku używać zwykłej stali ocynkowanej, zdecydowanie lepiej jest wybrać materiały ze stali nierdzewnej lub miedzi.

Jak uziemić gniazdko?

Dziś uziemienie w gniazdkach to już standard – aby uziemić gniazdko, wystarczy podłączyć w odpowiednim miejscu do gniazdka trzeci przewód – z zerowym napięciem, oznaczonym kolorem niebieskim, jest to przewód neutralny (przewód znajduje się w puszce gniazdka elektrycznego).

Infografika przedstawiająca uziemienie gniazdka

W zerowaniu gniazdka kabel fazowy podłącza się do otworu oznaczonego literą L. Kable neutralne podłącza się przy zerowaniu tylko do otworu, w którym znajduje się uziemienie. W następnym kroku należy utworzyć mostek (kabelek niezbędny do działania drugiego otworu gniazdka, do prądu powrotnego). Kabelek montuje się, tworząc mostek – jeden w porcie uziemienia, drugi w otworze na kable neutralne niebieskie.

Jak widać, sama procedura uziemienia gniazda w przypadku braku kabla do uziemienia nie jest trudna, ale po montażu należy przeprowadzić testy działania uziemienia. Nie ryzykuj – i powierz ten temat doświadczonemu specjaliście od instalacji odgromowych z Wrocławia lub innego miasta.

Dodano: 22 stycznia 2021 Zaktualizowano: 4 października 2022

Jak oceniasz ten poradnik?

Dziękujemy za Twoją opinię!

Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści

Co moglibyśmy poprawić lub dodać?
Jak działa Oferteo?
Odpowiedz na kilka pytań

Powiedz nam czego potrzebujesz, abyśmy dostarczyli Ci właściwe oferty

Otrzymaj oferty

Poznaj dopasowane oferty specjalistów z Twojej okolicy

Wybierz najlepszą

Porównaj oferty i zadawaj pytania, bezpłatnie i niezobowiązująco