Konstrukcja dachu – najważniejsze elementy. Jak przebiega budowa?
Konstrukcja dachu i jego projektowanie to bardzo ważne etapu w czasie budowy domu. Od wstępnego projektu dachu aż do układania pokrycia dachowego na budowie dzieje się bardzo dużo, a każdy etap wymaga nadzoru doświadczonego dekarza. Jaki jest koszt konstrukcji dachu? Jakie są najważniejsze elementy konstrukcji dachu?
Z poradnika dowiesz się
Konstrukcje dachowe i więźba dachowa zależą od wybranego przez inwestora rodzaju dachu. Współczesne projekty domów zakładają budowę dachów jednospadowych, dwuspadowych, czterospadowych, kopertowych i – dużo rzadziej – mansardowych. Każdy z wymienionych rodzajów dachu różni się konstrukcyjnie – planowany kształt dachu wpływa nie tylko na rodzaj więźby, ale też na opcje wykończeniowe.
Przykładowo: na dachach kopertowych dobrze sprawdzą się dachówka i gonty (blachodachówka może wygenerować bardzo dużą ilość odpadów i zwiększyć w ten sposób koszty), na mansardowych – gont bitumiczny, a na najczęściej spotykanym w Polsce dachu dwuspadowym zastosować można właściwie każdy rodzaj pokrycia.
To właśnie ostatni z wymienionych rodzajów dachu uważany jest za konstrukcję najprostszą, uniwersalną i najtańszą, a przy okazji gwarantującą dużą przestrzeń użytkową na poddaszu.
Konstrukcja dachu – najważniejsze elementy dachu
Najważniejsze elementy konstrukcji dachu to:
- dźwigar – ukośny element całej konstrukcji dachu. Na dźwigar składają się: kratownice stalowe, blachownice, wiązary dachowe i układy prętów;
- jętka – pozioma belka w górnej części wiązara;
- kalenica – górna krawędź dachu (w tym miejscu stykają się ze sobą połacie dachowe);
- kleszcze – ważny element konstrukcyjny, który służy do objęcia krokwi i słupów z obu stron;
- łata – element montowany do krokwi (w połączeniu z kontrłatą stanowi ruszt);
- kontrłata – element montowany równolegle do krokwi, dzięki niemu możliwa jest odpowiednia wentylacja;
- krokwie – jeden ważniejszych elementów konstrukcji – to ukośna belka, na której dekarz układa całe poszycie dachu;
- kotew – służy do instalacji elementów konstrukcji dachu;
- lukarny – nadbudówka dachu z pionowym okienkiem;
- miecze – elementy ukośne usztywniające konstrukcję dachową;
- murłaty – belki umieszczone w murze, które wspierają więźbę;
- naroża – grzbiety dachu, w których łączą się w kącie ostrym poszczególne połacie;
- pasy: dolny i górny – podstawa obrysu wiązara i górna jego część;
- płatew – element, który układany jest prostopadle do wiązarów, przenosi obciążenia;
- połać dachowa – powierzchnia dachu;
- poszycie – powłoka znajdująca się na zewnątrz dachu (na więźbie), podłoże pod pokrycie, czyli wykończenie dachowe;
- wiatrownica – łata mocowana do krokwi od spodu (ukośnie), która wzmacnia całą konstrukcję;
- wiązar (wiązar) – bardzo ważny element więźby dachowej – w większości konstrukcji występuje w postaci trójkąta równoramiennego – pełni funkcję elementu nośnego więźby;
- więźba – główny układ konstrukcyjny złożony z usztywnionych wiązarów; najczęściej stosowane rodzaje więźb: krokwiowa, krokwiowo-jętkowa, płatwiowo-jętkowa, płatwiowo-kleszczowa.
Poniżej przedstawiamy ranking 40 378 Specjalistów od Dachów najlepszych w 2025 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Ile kosztuje konstrukcja dachu w 2023 roku?
Jeśli zastanawiasz się, ile kosztuje konstrukcja dachu, to musisz wiedzieć, że na cenę konstrukcji wpływa sporo czynników. Najważniejsze z nich to:
- wielkość konstrukcji dachu – im większa powierzchnia dachu, tym więcej czasu i materiałów potrzeba na złożenie konstrukcji;
- rodzaj konstrukcji dachu – przykładowo: konstrukcja dachu jednospadowego lub konstrukcja dachu płaskiego będzie tańsza w porównaniu z konstrukcją dachu czterospadowego;
- materiały do konstrukcji dachu - przykładowo: konstrukcja stalowa będzie tańsza w zestawieniu z konstrukcją drewnianą pokrytą np. dachówką ceramiczną;
- stopień skomplikowania konstrukcji – specjalista od dachów z Warszawy potwierdza, że wszelkie rzadko spotykane kształty, załamania, lukarny podnoszą cenę konstrukcji dachu;
- lokalizacja i konieczność dojazdu ekipy.
W przybliżeniu i uśrednieniu można przyjąć, że w standardowych warunkach (dach dwuspadowy, bez utrudnień) koszt konstrukcji dachu wynosi od 100 zł do kilkuset złotych za m². Szczegółowe koszty (robocizna i materiał) znajdziesz w poradniku: Ile kosztuje m² dachu na gotowo.
Jak eksperci wyceniają koszt konstrukcji dachu?
Orientacyjną wycenę można poznać na odległość, dokładna wycena możliwa jest dopiero na podstawie oględzin. Niezbędne są: projekt, przekrój, zakres prac, powierzchnia dachu.
Zazwyczaj prace z dachem (i wycenę) eksperci dzielą na etapy:
- Pierwszą częścią jest konstrukcja dachu i więźba.
- Drugą częścią jest pokrycie dachowe, przekładka dachu i wymiana starego pokrycia.
Rodzaje konstrukcji dachu
Poniżej praktyczna ściąga – 5 popularnych rodzajów konstrukcji dachowych:
- Konstrukcje dachu płatwiowo-kleszczowe – drewniane kleszcze mocowane do płatwi dachowych; ta konstrukcja stosowana jest często w dachach spadzistych, ekonomiczne i proste rozwiązanie.
- Konstrukcje dachów wiązarowe – szkielet dachu w tym przypadku tworzą drewniane lub metalowe wiązary; konstrukcja zakłada stworzenie i projektowanie wiązarów poza miejscem budowy, a następnie montaż gotowych elementów i złożenie konstrukcji na budowie.
- Konstrukcje dachu betonowe – ten rodzaj konstrukcji zakłada, że belki i słupy powstają z betonu zbrojonego, są wytrzymałe, ale to rozwiązanie stosowane raczej w dachach o bardzo dużej rozpiętości.
- Konstrukcje dachowe z belkami kratowymi – w konstrukcji tego typu korzysta się z drewnianych lub metalowych belek, które tworzą kratownicę; waga konstrukcji dachowej tego typu nie jest duża, a dzięki kratownicy uzyskuje się wysoką wytrzymałość i stabilność dachu.
- Stalowe konstrukcje dachowe – w tym przypadku konstrukcję dachu tworzą stalowe belki, profile i kształtowniki; wytrzymałe rozwiązanie i coraz częściej wykorzystywane do konstrukcji dachu.
Jaką konstrukcję dachową wybrać?
Jak wybrać konstrukcję dachu i jaka konstrukcja dachu jest najlepsza? To najczęściej zadawane pytania na etapie projektowania. Eksperci są zgodni: wybór odpowiedniej konstrukcji dachowej zależy od wielu czynników – z uwzględnieniem rodzaju pokrycia dachowego.
Zazwyczaj eksperci przygotowując oferty na dachy i doradzając, jaka konstrukcja dachu sprawdzi się w danym przypadku, biorą pod uwagę takie czynniki, jak:
- projekt i kształt budynku,
- wymagana w projekcie nośność i wytrzymałość konstrukcji,
- oczekiwany wygląd dachu,
- nachylenie dachu,
- rozpiętość dachu,
- budżet na konstrukcję dachu,
- koszt materiałów i ich dostępność w regionie,
- określona w projekcie efektywność energetyczna,
- określona w projekcie izolacja termiczna.
Jeśli wybierasz z ekspertem rodzaj konstrukcji dachowej, to nie bez znaczenia jest rodzaj pokrycia dachowego. Przykłady rodzajów konstrukcji dopasowane do różnych typów pokrycia:
- dachówka ceramiczna – konstrukcje dachów spadziste, dwuspadowe, wielospadowe,
- blacha trapezowa – konstrukcje dachów płaskie, jednospadowe, skośne,
- dachówka bitumiczna – konstrukcje dachów spadziste, jednospadowe,
- membrany i papy dachowe – konstrukcje dachów płaskie.
Konstrukcja dachu – częste błędy
Najczęstsze błędy przy konstrukcji dachu to:
- niewłaściwe przygotowanie materiału, np. zbyt duża wilgotność drewna,
- niewłaściwa impregnacja drewna konstrukcyjnego,
- błędy konstrukcyjne i niedoróbki (np. oszczędzanie na folii, niedokładności w konstrukcji okapu),
- błędnie wykonane otwory okienne i nadbudówki na lukarny (przez co powstają mostki termiczne),
- nieodpowiednio usztywniona więźba,
- brak zabezpieczenia przed korozją biologiczną,
- błędy pomiarowe (np. brak uwzględnienia „pracy” drewna).
Zmiana konstrukcji dachu – czy potrzebne jest pozwolenie?
Zmiana konstrukcji dachu bez pozwolenia możliwa jest w przypadku drobnych prac, remontu opartego na poprawkach, odświeżenia dachu lub jego pokrycia. Pozwolenie wymagane jest, jeśli planujesz prace, takie jak:
- zmiana kształtu dachu,
- zmiana nachylenia dachu,
- zmiana wysokości lub konstrukcji więźby,
- zmiana rodzaju pokrycia dachowego,
- zmiana izolacji.
O pozwolenie należy wnioskować w lokalnym urzędzie – w wydziale architektoniczno-budowlanym.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o dachach
Dach powinien być solidny i stabilny, dlatego jego konstrukcja musi być przemyślana. Istnieją różne rozwiązania, a jednym z najpopularniejszych jest dach jętkowy. Taka więźba dobrze chroni budynek i umożliwia układanie ciężkich pokryć dachowych. Kiedy warto zdecydować się na dach jętkowy i z czym wiąże się jego budowa?
17.02.2023
Dachy kopertowe, rodzaj dachu czterospadowego (czteropołaciowego), to rozwiązanie bardzo często stosowane w domach parterowych. Konstrukcja dachu kopertowego składa się z czterech skośnych połaci. Co więcej, w odróżnieniu od dachów dwuspadowych, brakuje trójkątnych ścian (szczytów). Jak zbudować dach kopertowy? Jakie jest najlepsze pokrycie w przypadku dachu kopertowego i dach kopertowy pozwala na zainteresowanie się poddaszem użytkowym i uzyskanie dodatkowej przestrzeni?
19.01.2023
Ceny usług dekarskich w 2023 r. mogą się różnić w zależności nie tylko od stopnia skomplikowania prac, ale też regionu. Duży wpływ na cennik usług dekarskich ma konstrukcja dachu, jego powierzchnia i liczba obróbek czy prac dodatkowych. Ważne są też szczegóły – np. przy płaskich dachówkach konieczne są dodatkowe konstrukcje montażowe, więc cena usług dekarza wzrasta. Przedstawimy cennik usług dekarskich 2023 – wraz z uwzględnieniem obróbek blacharskich.
24.11.2023
Dach jest zwieńczeniem każdego budynku. W zależności od kształtu bryły może mieć konstrukcję płaską lub spadową (jedno- lub wielopołaciową). Poznaj rodzaje dachów i sprawdź, jakie mają cechy charakterystyczne. Które rodzaje dachów są najbardziej wytrzymałe i solidne, a przy tym łatwe w wykonaniu?
20.02.2023Dach dwuspadowy (inaczej: dach dwupołaciowy) to konstrukcja powstająca w oparciu o dwie przeciwległe połacie łączone w kalenicy, czyli na przecięciu górnych krawędzi połaci. Ściany boczne w konstrukcji dachu dwuspadowego to tzw. ściany szczytowe (szczyt w budowie dachu dwuspadowego oparty jest na kształcie trójkąta). Jak zrobić dwuspadowy dach? Jakie wady i zalety mają dachy dwuspadowe? Jaki jest koszt budowy dachu dwuspadowego?
19.04.2023
Dach dwuspadowy (inaczej: dach dwupołaciowy) to konstrukcja powstająca w oparciu o dwie przeciwległe połacie łączone w kalenicy, czyli na przecięciu górnych krawędzi połaci. Ściany boczne w konstrukcji dachu dwuspadowego to tzw. ściany szczytowe (szczyt w budowie dachu dwuspadowego oparty jest na kształcie trójkąta). Dachy dwuspadowe to konstrukcje dobrze utrwalone w polskim krajobrazie, a jednocześnie jedne z najtańszych i najprostszych do zastosowania jako pokrycie dachu. Jakie mają wady i zalety?
24.11.2021
