Utylizacja paneli fotowoltaicznych – jak przebiega i ile kosztuje?
Panele fotowoltaiczne działają średnio od 25 do 30 lat, jednak po tym czasie konieczna jest ich wymiana. Z czasem ogniwa tracą sprawność i wydajność, a wtedy trzeba wymienić je na nowe. Starych nie można po prostu wyrzucić. Konieczna jest utylizacja paneli fotowoltaicznych. Jak utylizować panele fotowoltaiczne i ile to kosztuje? Sprawdzamy.
Z poradnika dowiesz się
Utylizacja paneli fotowoltaicznych a ich żywotność
Żywotność fotowoltaiki wynosi średnio do 30 lat. W tym czasie nie trzeba martwić się ich wymianą (pod warunkiem że nie ulegną poważnemu uszkodzeniu, którego nie da się naprawić). Co ważne, wraz z upływem lat sprawność paneli będzie malała, o ok. 0,5% – 0,7% rocznie. Regularne przeglądy oraz konserwacja, a w tym mycie paneli fotowoltaicznych gwarantują maksymalny czas wydajności ogniw. Obecnie średnia gwarancja na panele zwykle wynosi 10-15 lat.
Na żywotność paneli fotowoltaicznych wpływają warunki, w jakich działają ogniwa (naprężenia, warstwy śniegowe) oraz ich jakość. Zużyty sprzęt poddawany jest recyklingowi. Obecnie ok. 95% sprzedawanych na świecie paneli PV powstaje z krzemu krystalicznego. To oznacza, że ich ogniwa są wykonane z półprzewodników krzemowych. Poza krzemem można z nich odzyskać inne cenne surowce: aluminium, szkło oraz metale szlachetne, np. srebro.
Poniżej przedstawiamy ranking 25 326 Sprzedawców Fotowoltaiki najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Jak utylizować panele fotowoltaiczne?
Utylizacją paneli fotowoltaicznych zajmują się firmy wyspecjalizowane w zarządzaniu elektroodpadami. Dlatego dla właściciela paneli PV lepszym pytaniem jest nie jak, ale gdzie utylizować zużyte ogniwa. Istnieje kilka możliwości:
- samodzielny wywóz do zakładu zbioru odpadów w najbliższej okolicy,
- odbiór ogniw przez ich wytwórcę,
- odbiór paneli przez pracowników zakładu zbiorów odpadów.
Zakłady chętnie przyjmują panele fotowoltaiczne, ponieważ mogą odzyskać z nich drogie surowce i powtórnie je wykorzystać. Część miejsc pobiera opłaty za wywóz elektroodpadów. Spytaj lokalnych sprzedawców, gdzie można utylizować fotowoltaikę w Warszawie i innych miastach.
Jak przebiega utylizacja paneli fotowoltaicznych krok po kroku?
- Oddzielenie ramy od ogniw.
- Usunięcie kabli i skrzynki przyłączeniowej.
- Usunięcie innych możliwych elementów.
- Rozdrabnianie oraz mielenie.
- Przetapianie.
- Cięcie na gorąco oraz strumieniem wody.
- Czyszczenie piaskiem.
- Procesy obróbki chemicznej tzw. trawienie.
- Przetopienie szkła.
Na koniec poszczególne komponenty przesyłane do odpowiednich sekcji, które odpowiadają za recykling konkretnych materiałów.
Recykling starych paneli fotowoltaicznych pozwala odzyskać:
- szklane i aluminiowe elementy (odzysk plasuje się na poziomie 90%),
- wafle krzemowe (wytrawiane są przy użyciu odpowiedniego kwasu, a potem ponownie wzbogacane, dzięki czemu znów mają swoje właściwości),
- inne komponenty (w zależności od rodzaju paneli).
Recykling paneli fotowoltaicznych – formalności
Panele fotowoltaiczne podlegają przepisom dotyczącym zagospodarowania elektrośmieci (w rozumieniu ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1985). Klasyfikują się jako sprzęt wielkogabarytowy, którego którykolwiek z zewnętrznych wymiarów przekracza 50 cm. Nie powoduje to jednak żadnych większych formalności czy obowiązków do dopełnienia. Dla prywatnego właściciela jedynym obowiązkiem jest konieczność oddania zużytych ogniw do recyklingu. Nie można ich po prostu wyrzucić na śmietnik.
Z kolei przedsiębiorca powinien przedstawić wpis do bazy danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami (BDO). To obowiązkowa rejestracja dla wszystkich podmiotów gospodarczych wprowadzających na rynek niedegradowalne produkty oraz opakowania. Możliwe, że z czasem powstaną rozbudowane przepisy dotyczące utylizacji paneli fotowoltaicznych, gdyż jest to odpowiedź na potrzebę rynku. Dostawcy ogniw są coraz bardziej świadomi narastającego problemu odpadów po instalacjach OZE. Zainteresowanie recyklingiem paneli PV w Polsce jest coraz większe.
Kto jest odpowiedzialny za utylizację paneli fotowoltaicznych? Producent czy właściciel?
Według rekomendacji Unii Europejskiej za utylizację paneli fotowoltaicznych powinien odpowiadać producent. Również Ministerstwo Aktywów Państwowych jasno wskazuje, że już istniejące przepisy określają, iż koszty zagospodarowania zużytych paneli fotowoltaicznych spoczywają na podmiotach wprowadzających ten sprzęt na rynek. Ma to wynikać z zasady rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
W jej myśl firma wprowadzająca ogniwa na rynek odpowiada za ich zagospodarowanie do samego końca (aż staną się odpadami). Według stanowiska polskiego rządu system gospodarki odpadami fotowoltaicznymi działa w sposób odpowiedni. Ma o tym świadczyć m.in. osiąganie wymaganego poziomu zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W praktyce właściciele użytych paneli często samodzielnie organizują wywóz starych ogniw.
Ile kosztuje utylizacja paneli fotowoltaicznych?
Koszt utylizacji paneli fotowoltaicznych wynosi 1,5 zł/kg w przypadku dowiezienia paneli do punktu zbiórki przez klienta lub 2,5 zł/km, jeśli konieczny jest dojazd na miejsce. Ostateczna cena zależy od wymiarów paneli fotowoltaicznych, głównie od masy ogniw. Zazwyczaj przy instalacji o mocy 4 kW można się spodziewać kosztu ok. 300-400 zł netto za utylizację. Przy wyższych mocach cena się zwiększa. 7 kW to ok. 500-600 zł netto, a 10 kW – ok. 800-850 zł. Im mniejsza waga instalacji, tym tańszy recykling. Dlatego też wiele zależy od rodzaju paneli – przykładowo panele monokrystaliczne produkują więcej prądu niż polikrystaliczne o takiej samej powierzchni. Ich waga będzie po prostu mniejsza.
Na koszty utylizacji paneli fotowoltaicznych składają się następujące czynności:
- demontaż paneli,
- odzyskiwanie komponentów,
- przygotowywanie komponentów do ponownego wykorzystania,
- koszt składowania poszczególnych części.
Recykling paneli fotowoltaicznych w Polsce – czy to możliwe?
Jak najbardziej! W Polsce działa już kilkanaście firm zajmujących się recyklingiem fotowoltaiki. Tylko w 2020 roku firma Thornmann Recycling w Toruniu zutylizowała kilkanaście ton tego rodzaju odpadów. Cały czas powstają nowe punkty recyklingu fotowoltaiki w Gdańsku i innych miastach Polski. Trwają też prace nad nowoczesnymi metodami utylizacji, dzięki którym zużyte ogniwa mają być jeszcze mniej obciążające dla środowiska.
Obecnie trwają badania przemysłowe nad metodami recyklingu paneli PV krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej. Nad tym zagadnieniem pochylają się naukowcy z kilku krajów, w tym z Polski, Czech i Słowacji. Wdrożenie i uruchomienie linii technologicznej ma nastąpić do końca 2023 roku.
Czy recykling paneli fotowoltaicznych się opłaca?
Tak, recykling paneli fotowoltaicznych jest bardzo opłacalny. I to na kilku płaszczyznach:
- Po pierwsze obecnie firmy zajmujące się ich recyklingiem ze szklanych i aluminiowych elementów odzyskują aż 80-90% produktów. Są one wykorzystywane ponownie i nie zalegają na wysypiskach.
- Rozwój sektora recyklingu fotowoltaiki to szansa na ogromny rozwój rynku w tym kierunku. Konieczność wysokiego odzysku równa się konieczności coraz mocniejszego ulepszania technologii.
- Ogromną wagę ma kwestia ekologii. Zużyte panele nie zalewają wysypisk śmieci, tak jak obawiano się, gdy zostały wprowadzone na polski rynek. W rzeczywistości niewielka ich część nie nadaje się do przetworzenia i ponownego wykorzystania.
Elementy, których nie można ponownie wykorzystać, są utylizowane w wysokiej temperaturze i w pełni neutralizowane. Nie szkodzą więc środowisku. Można śmiało stwierdzić, że recykling paneli fotowoltaicznych opłaca się nam wszystkim – nie tylko firmom, które pobierają za to opłaty i ponownie wykorzystują komponenty.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o fotowoltaice
Mycie paneli fotowoltaicznych to obowiązek każdego posiadacza instalacji. Brud nagromadzony na ogniwach ogranicza ilość docierającego do nich światła. W rezultacie skutkuje to spadkiem wydajności instalacji do nawet 20%. Mycie paneli fotowoltaicznych to jednocześnie ich konserwacja i dbałość o estetykę. Jak i czym prawidłowo je czyścić? Wyjaśniamy.
05.07.2022
Łączenie paneli fotowoltaicznych ma znaczenie dla wydajności instalacji i bezpieczeństwa jej użytkowania. W domach jednorodzinnych zazwyczaj stosuje się szeregowe łączenie ogniw, natomiast duże elektrownie wymagają raczej łączenia równoległego. Nie jest to jednak sztywną regułą. Sposób łączenia paneli fotowoltaicznych zależy bowiem od kilku czynników.
06.07.2022
Fotowoltaika do grzania wody to kolejne coraz częściej wybierane zastosowanie paneli fotowoltaicznych. Nie potrzeba tu skomplikowanych instalacji – wystarczy nawet niewielki zestaw fotowoltaiczny do grzania wody, aby bez problemu zasilić grzałkę w bojlerze. Czy fotowoltaika do grzania wody to opłacalna inwestycja? Na czym polega ogrzewanie wody panelami fotowoltaicznymi? Lepsze jest ogrzewanie wody fotowoltaiką czy kolektorami słonecznymi? Odpowiadamy!
31.10.2023
Zmiany w fotowoltaice w 2023 i 2022 roku znacząco wpłynęły na rynek energetyki słonecznej w Polsce. Co prawda ubiegły rok był czasem rekordowych inwestycji w fotowoltaikę, ale mimo to pojawiło się też sporo pytań o to, jak będzie wyglądać fotowoltaika w 2023 r. Zmiany dotyczą przede wszystkim zasad rozliczania prosumentów, którzy mają własne miniinstalacje fotowoltaiczne. Jakie są najważniejsze zmiany w fotowoltaice w 2023 roku, na czym polegają nowe zasady rozliczania fotowoltaiki i czy fotowoltaika się opłaca?
25.05.2023
Według badania przeprowadzonego przez serwis Oferteo.pl we współpracy z Murator.pl, w Polsce za średniej wielkości instalację fotowoltaiczną należy zapłacić od 32 do 39 tys. zł. Cena ta jest kształtowana głównie przez jakość komponentów, rodzaj dachu i długość gwarancji. W jaki sposób można obniżyć te koszty?
27.12.2022
W jaki sposób działają panele słoneczne i jak działa fotowoltaika? Zasada działania paneli fotowoltaicznych polega na tym, że baterie zmieniają energię elektryczną w energię słoneczną. Zjawisko to nazywane jest efektem fotowoltaicznym. Dowiedz się, jak działa fotowoltaika!
30.05.2022
