Projektowanie wnętrz – rola światła we wnętrzu

Przystępując do projektowania wnętrza, należy bardzo dokładnie przemyśleć kwestię rozmieszczenia instalacji elektrycznych, w tym ilości, rodzaju i położenia punktów świetlnych. Poniższy artykuł ma na celu uświadomienie roli światła we wnętrzu oraz ułatwienie podejmowania trafnych decyzji w przyszłości.

Oświetlenie we wnętrzu odgrywa bardzo istotną rolę. Czasy, kiedy wieszano jedną lampę pośrodku każdego z pomieszczeń, są już dawno za nami, i dobrze. Dziś wzrost wiedzy na temat potrzeb człowieka, w tym tych emocjonalnych, sensualnych oraz dotyczących komfortu życia, sprawia, że w projektowaniu wnętrz przywiązujemy wagę zarówno do sfery praktycznej, jak i tej oddziałującej na zmysły.

Rodzaje oświetlenia

Należy wyróżnić trzy podstawowe rodzaje oświetlenia stosowane w przestrzeniach przeznaczonych do stałego pobytu ludzi. Są to:

• oświetlenie główne, zwane również ogólnym, które ma za zadanie równomierne oświetlenie całego pomieszczenia i zastępowanie światła dzienne po zmroku;
• oświetlenie funkcyjne, które jest światłem zadaniowym, skoncentrowanym punktowo na określonej funkcji;
• oświetlenie nastrojowe, które tworzy indywidualny klimat wnętrza i umożliwia tworzenie scen oświetleniowych, zależnie od aktualnych potrzeb.

Jasno wynika z powyższego, że każda z wymienionych grup ma ważne zadanie, dlatego warto nie ograniczać się jedynie do oświetlenia głównego.

Barwa światła

Ważnym elementem, na który również należy zwrócić uwagę, jest wybór barwy światła zależnie od funkcji pomieszczenia i planowanych aktywności w nim. Wyróżniamy:

• barwę ciepłą, która nadaje wnętrzu miękkości i subtelności, mając właściwości kojące dla zmysłów i sprzyjając odpoczynkowi. Przyjmuje się, że ten zakres barw mieści się w przedziale 2700 K - 3200 K.
• barwę neutralną, która jest najbardziej zbliżona do światła dziennego i najbardziej uniwersalna. Przyjmuje się, że ten zakres barw mieści się w przedziale 3500 K - 4000 K.
• barwę zimną, która dodaje energii do działania, pobudza mózg do intensywnej pracy, sprzyja koncentracji i ożywia. Przyjmuje się, że ten zakres barw mieści się w przedziale 4600 K - 6000 K.

Jak teoria ma się do praktyki?

Oświetlenie główne

W zależności od rodzaju pomieszczenia oraz jego parametrów fizycznych, takich jak powierzchnia czy kubatura, dokonujemy doboru odpowiednich opraw oświetleniowych oraz ich ilości. Jeśli mamy do czynienia z małym pokojem, powinniśmy uważać na rozmiary głównych lamp. W takim przypadku dobrze sprawdzi się centralnie umieszczony plafon przysufitowy lub sufitowy, bądź kilka równomiernie rozmieszczonych opraw natynkowych typu tuba. Natomiast w przypadku dużych pomieszczeń, takich jak salon otwarty na kuchnię, warto rozważyć strefowanie za pomocą różnorodnych lamp oświetlenia głównego. Tego rodzaju przestrzenie zachęcają do zastosowania pięknych dekoracyjnych żyrandoli nad stołem, designerskich lamp nad wyspami kuchennymi oraz nowoczesnych szynowodów podtynkowych w sufitach podwieszanych, zwłaszcza w strefie telewizyjnej salonu. Jednak zawsze należy pamiętać o uwzględnieniu preferencji inwestora i doborze opraw oświetleniowych odpowiednich dla charakteru danego wnętrza.

Oświetlenie funkcyjne

Przy projektowaniu oświetlenia funkcyjnego zawsze należy pamiętać, do czego ma ono służyć, i na tej podstawie podejmować decyzje dotyczące miejsca montażu oraz formy, w jakiej ma się pojawić. Ten rodzaj oświetlenia stosuje się w różnych miejscach, takich jak:

• w kuchni, aby doświetlić blat roboczy,
• w pokoju czy gabinecie nad biurkiem, aby oświetlić miejsce pracy,
• w łazience przy lustrze, gdzie może być również zintegrowane z lustrem,
• w sypialni w postaci kinkietów do czytania, montowanych blisko wezgłowia łóżka, oraz jako lampy przy toaletkach, aby doświetlić lustro,
• kinkiety służące do podświetlania i lepszej ekspozycji obrazów, które występują zarówno w pokojach, jak i w przestrzeniach komunikacyjnych,
• punkty oświetleniowe montowane w garderobach, szafach czy szafkach, mające ułatwić przeglądanie zawartości tych przestrzeni,
• oświetlenie schodowe, często z czujkami ruchu, które doskonale oświetla przestrzenie ruchu i ciągi komunikacyjne w mieszkaniu, umożliwiając bezpieczne i wygodne poruszanie się nawet w nocy, bez konieczności korzystania z intensywnego światła głównego, które mogłoby nas i innych domowników obudzić.

Oświetlenie nastrojowe

Oświetlenie nastrojowe ma na celu wprowadzenie wyjątkowego klimatu do wnętrza i posiada aspekt dekoracyjny. Istnieją różne sposoby, aby osiągnąć ten efekt. Na przykład, można optycznie podwyższyć sufit, stosując odpowiednie gzymsy lub półki z płyt G-K z zamontowanymi taśmami LED, których światło skierowane jest w stronę sufitu. Innym przykładem jest ukrycie taśm LED pod ozdobnymi listwami ścianowymi lub na obrzeżach podwieszanego sufitu, pozostawiając szczelinę około 8 cm - 10 cm od ściany, gdzie światło jest skierowane w stronę ściany. Tego rodzaju oświetlenie umożliwia piękne podświetlenie, które podkreśla fakturę okładzin ścian, oświetla zasłony lub tworzy klimatyczne podświetlenie jednej ze ścian w okolicy prysznica. Światło może również służyć do budowania efektu trójwymiarowości brył poprzez podświetlanie przedścianek lub półek o różnych geometrycznych kształtach. Doskonałym sposobem na wprowadzenie przytulnego klimatu do wnętrza jest także zastosowanie pięknych ozdobnych kinkietów ściennych lub lamp podłogowych i stołowych.

W salonach, sypialniach i łazienkach warto rozważyć dodanie oświetlenia nastrojowego. Oczywiście, możemy zrezygnować z tego rodzaju oświetlenia, ponieważ jego głównym celem jest wpływanie na zmysły i umożliwianie subtelnej interakcji ze światłem, którego intensywność i barwa są dostosowane do wykonywanych czynności (takich jak kąpiel w wannie, domowe ćwiczenia sportowe czy relaks przy lampce wina i muzyce). Jednak warto zastanowić się, czy rezygnacja z oświetlenia nastrojowego nie będzie miała negatywnego wpływu na nasze samopoczucie i wewnętrzny dobrostan.