Materiały do budowy domu energooszczędnego

Marta Białek, aktualizacja 27 Kwietnia 2016

Na nic zdadzą się wykwalifikowani wykonawcy, doskonale usytuowana działka i optymalny budżet, jeśli nie wybierzemy odpowiednich materiałów do budowy domu energooszczędnego. Aby dom był energooszczędny nie tylko z nazwy, powinniśmy zwrócić uwagę przede wszystkim na jakość i parametry materiałów izolacyjnych.

Od 2014 roku budując dom tradycyjny, energooszczędny czy pasywny, należy spełnić określone wymagania cieplne. Są nimi:

• nieprzekraczanie maksymalnych wartości współczynnika przenikania ciepła budynku (Umax dla przegród),
• nieprzekroczenie dopuszczalnej wartości wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną.

Aby spełnić te warunki, należy dokonać wyboru odpowiednich materiałów, które będą odpowiadały normom dla danego typu budownictwa. Przed rozpoczęciem inwestycji porównaj oferty na budowę domu od sprawdzonych firm z regionu. Zapytaj także o ceny materiałów.

---

---

W tabeli zestawione zostały normy przenikania ciepła, jakie obowiązują dla domu tradycyjnego, energooszczędnego i pasywnego:

Źródło: domenergooszczedny.eu

Izolacja ścian

Dzięki zwiększeniu izolacyjności ścian utrata ciepła przez ściany może być mniejsza aż o 40%.

Dla domu energooszczędnego średni współczynnik przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne nie może przekraczać 0,2 W/(m2·WK), przy czym dla ścian powinien wynosić 0,15 W/(m2·K). Są to duże wymagania, bowiem taki współczynnik musi być 2 razy niższy niż dopuszczany przez nowe przepisy budowlane. Niezależnie od rodzaju każda ściana zewnętrzna przy pomieszczeniu ogrzewanym musi mieć U nie wyższe niż 0,3 W/(m2·K).

Rodzaje ścian:

• Z pustaków keramzytobetonowych wypełnionych styropianem (szerokość 42 cm).
• Ściany trójwarstwowe mogą być murowane z cegieł klinkierowych lub kamienia.
• Deski na elewację, drewniane profile fasadowe, płyty żywiczne, kształtki z kruszyw mineralnych albo siding wykorzystuje się w przypadku ocieplania metodą lekką suchą lub ścian szkieletowych.
• Najczęściej inwestorzy ocieplają ściany metodą BSO (bezspoinowy system ociepleń) z elewacją pokrytą tynkiem.
• Przeważnie do ocieplania ścian murowanych stosuje się płyty ze styropianu, zaś do ocieplania ścian metodą lekką suchą półtwarde płyty z wełny mineralnej.

Styropian o zwiększonej gęstości objętościowej EPS 70 lub EPS 100 lub srebrnoszary styropian z dodatkiem grafitu można wykorzystać do BSO. Co ważne, styropian grafitowy poprawia izolacyjność płyt, zapewniając tym samym współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie 0,031-0,033 W/(m·K).

W przypadku cokołów najlepiej ocieplić je polistyrenem ekstrudowanym, który jest twardszy i odporniejszy na działanie wilgoci. Wymogom BSO sprosta także wełna o zaburzonym układzie włókien lub lamelowa (obie mają gęstości 80-150 kg/m3). Innym równie dobrym rozwiązaniem będzie także wełna dwuwarstwowa ze spodnią częścią miękką, dobrze przylegającą nawet do nierównych powierzchni oraz wierzchnią częścią twardą, odporną na odkształcenia. Cokoły warto ocieplić twardszą wełną hydrofobizowaną przeznaczoną do izolowania fundamentów.

Złóż własne zapytanie o materiały budowlane - otrzymasz bezpłatnie oferty od dostawców.

Poprawianie termoizolacyjności

Stosując materiał o wysokich właściwościach izolacyjnych i warstwę izolacji termicznej o grubości 20 cm, uzyskamy odpowiednią wartość współczynnika przenikania ciepła U. Wartość U nie jest wówczas większa niż 0,15 W/(m2·K). Współczynnik przewodzenia ciepła tego materiału termoizolacyjnego powinien wynosić co najwyżej 0,036 W/(m·K).

Dostępne na rynku materiały termoizolacyjne to styropian i wełna. Oczywiście nie jest wymagana wyłącznie taka grubość warstwy, może być nieco inna niż 20 cm, ale gdy zmieni się ta wartość, należy dostosować do niej współczynnik przewodzenia ciepła materiału.

Grubość izolacji powinna być zwiększana wraz ze wzrostem współczynnika przewodzenia ciepła i odwrotnie. Ważne, by warstwa izolacji miała opór cieplny na poziomie R = 5,56. Przykładowo, jeśli współczynnik przewodzenia ciepła jest na poziomie 0,033 W/(m·K), to warstwa termoizolacji, powinna mieć grubość 18,5 cm. Przy wybraniu współczynnika przewodzenia ciepła na poziomie 0,031 W/(m·K), wystarczy warstwa o grubości 17,5 cm.

Metody na garaż

Ściana między nieogrzewanym garażem a domem musi być tak samo zaizolowana termicznie, jak wszystkie ściany zewnętrzne domu. Garaż ogrzewany, stanowiący integralną część bryły domu, musi mieć w środku temperaturę nie niższą niż 5°C. W tym przypadku, należy odizolować garaż od części mieszkalnej budynku, w której jest wyższa temperatura. Ściany wewnętrzne i stropy, które stykają się się z ogrzewanym garażem, powinny być ocieplone materiałem o grubości 10 cm i współczynniku przewodzenia ciepła co najwyżej 0,036 W/(m·K).

Źródło: muratordom.pl

Mostki cieplne

Przede wszystkim należy zadbać o wyeliminowanie mostków cieplnych, przez które ucieka ciepło. Strata może wynieść nawet 30% energii dostarczanej do ogrzewania budynku!

Detale konstrukcyjne najlepiej doprecyzować już na etapie projektu. Należy przyjrzeć się połączeniu podłoga/ściana zewnętrzna, montażowi okien, izolacji na połączeniu elewacja/dach, elementom wystającym z budynku czy przebijającym go (płyty balkonowe, zadaszenia, pergole). Najgroźniejsze są niejednorodności konstrukcji, czyli nadproża okienne albo kaseta rolet.

Może dojść do wychłodzenia na styku ramy okiennej i ściany zewnętrznej. Skuteczną metodą wyeliminowania mostka jest przesunięcie okna w warstwę izolacji termicznej. Gdy usuniemy mostek, wychłodzenie przestanie wędrować do murów zewnętrznych. Przy źle osadzonym oknie wychłodzenie potrafi być dookoła okna na obszarze 1,5 m.

Porównaj oferty na materiały budowlane i oszczędź do 80% czasu i 30% pieniędzy.

Na styku płyty balkonowej czy loggii z częścią konstrukcyjną budynku (strop, wieniec) trzeba zastosować łączniki balkonowe. Cokołowe pustaki izolacyjne służą do redukcji mostka między ścianą zewnętrzną a fundamentową lub stropem nad piwnicą.

Skutki niskiej szczelności budynku:

• niemożliwość dogrzania domu w porze zimnej i podczas silnych wiatrów,
• większe straty ciepła (należy podgrzać to powietrze, które przedostaje się przez nieszczelności),
• powstawanie lokalnych przeciągów, zawilgocenia przegród (wełny mineralnej, która nie będzie już chronić przed utratą ciepła, wówczas powstają mostki cieplne, procesy gnilne),
• osłabienie konstrukcji budynku.

Izolacje termiczne i akustyczne

Wartość współczynnika przewodzenia ciepła w izolacjach styropianowych powinna być jak najniższa. Warto jednak mieć na uwadze, że im lepsza izolacyjność termiczna ścian, tym większa różnica w grubości materiału izolacyjnego.

Poniżej zamieszczamy tabelę z przeszłymi, obecnymi i przyszłymi zaleceniami wysokości współczynnika przenikania ciepła:

Maksymalna wartość współczynnika U	Terminy obowiązywania
0,30 W/(m2·K)	do 31 grudnia 2013 r.
0,25 W/(m2·K)	od 1 stycznia 2014 r.
0,23 W/(m2·K)	od 1 stycznia 2017 r.
0,20 W/(m2·K)	od 1 stycznia 2021 r.

Izolacja mostków termicznych

Tam, gdzie tworzą się mostki termiczne, a jednocześnie inwestorowi zależy, by nie zmniejszyć powierzchni nadproży, ościeży w ścianach czy loggii balkonowych, najlepiej użyć materiału izolacyjnego o zdecydowanie lepszych parametrach cieplnych, nawet jeśli okaże się droższy.

Do zaizolowania tych miejsc zużywa się niewielką ilość styropianu, co sprawia, że jego koszt nie jest znaczny, a ewidentnie widać płynące korzyści z jego zastosowania.

Ocieplanie nadproży i wieńców:

• Zastosuj ocieplenie o lepszych parametrach izolacyjnych.
• Ogranicz powierzchnię zbrojenia, dając możliwość ułożenia grubszej warstwy ocieplenia.
• Wykonaj opaskę z materiału ociepleniowego wzdłuż nadproża (lub wokół wieńca) - powinna zachodzić na około ½ grubości ściany budynku ponad nadproże lub wieniec.
• Możesz ocieplić nadproże przy opasce - choć nie jest to wymagane.

Materiały do izolacji fundamentów domu energooszczędnego

Materiały potrzebne do izolacji fundamentów i ścian fundamentów powinny najlepiej mieć taką samą grubość jak w przypadku izolacji ścian, czyli po 20 cm. Wówczas straty ciepła mogą do gruntu być zredukowane o ponad 35%. Oprócz tego uniknie się strat w instalacji CO i CWU.

Poniżej przegląd materiałów do ocieplenia fundamentów i podłogi na gruncie:

Ściany fundamentowe:

• Mogą to być te same materiały, które są wykorzystywane do ocieplenia podłogi na gruncie.
• Wodoodporne płyty styropianowe, które produkuje się z hydrofobizowanego tworzywa polistyrenowego i które mają obniżoną chłonność wody.
• Styropianowe płyty o odmianach EPS 100 lub EPS 200, zespolone z papą (warstwa papy chroni przed uszkodzeniem podczas zasypywania wykopów).
• Należy osłonić wełny, płyty i styropiany zastosowane do ocieplania ścian fundamentowych hydroizolacją dostosowaną do warunków gruntowych.

Podłoga na gruncie:

• Ocieplenie wełną bądź styropianem.
• Izolację można wykonać z twardych płyt hydrofobizowanej wełny (gęstość od 120 do 180 kg/m3, jeśli ma być ułożona na betonowej płycie).
• Termoizolację ze styropianu można ułożyć na płycie konstrukcyjnej podłogi albo pod nią (drugi przypadek jest dopuszczalny jedynie wtedy, gdy poziom wód gruntowych znajduje się poniżej posadowienia domu o co najmniej 1 m).
• Zwykłe płyty mogące udźwignąć duże obciążenia - co najmniej EPS 100-038.
• Polistyren ekstrudowany XPS o wytrzymałości na ściskanie 500 kPa. Ma wyższą niż styropian odporność na ściskanie, odkształcenia, wilgoć, a także niski współczynnik przewodzenia ciepła od 0,027 W/(m·K); minusem jest to, że jest droższy od styropianu, czasem nawet o 100%.

Izolacja dachu

Izolacja dachu lub stropodachu domu energooszczędnego powinna być grubsza od izolacji ścian i wynosić 30 cm. Są dwa istotne powody, dla których izolacja dachu powinna być grubsza.

Pierwszy - koszt wykonania takiej izolacji jest mniejszy, drugi – przez szczelnie zaizolowany dach ucieka o 35% mniej ciepła niż przez standardowo ocieplony dach. Współczynnik I materiału przy takiej grubości powinien wynosić co najwyżej 0,04 W/(m·K), wówczas opór cieplny wyniesie R = 7,5.

W stropodachu można także poprawić izolacyjność poprzez zwiększenie grubości warstwy termoizolacji albo zastosowanie materiału o niższej wartości współczynnika l. Dla skośnych połaci najlepsze jest to drugie rozwiązanie, dlatego że zwiększanie grubości warstwy termoizolacyjnej obniżyłoby wysokość poddasza.

Oczywiście można dodatkowo zastosować kształtki styropianowe, które układa się na krokwiach, ale tylko w przypadku gdy chcemy zmniejszyć wartość U o ok. 0,02 W/(m2·K). Bardziej ekonomiczne jest zastosowanie materiału o lepszych parametrach. Dla przykładu termoizolacja o współczynniku przewodzenia ciepła 0,036 W/(m·K) pozwoli na obniżenie współczynnika U dachu już do 0,14 W/(m2·K).

Izolacja pod skosami

Ocieplenie połaci dachu powinno się układać w dwóch warstwach. Pierwsza warstwa musi być ułożona pomiędzy krokwiami, zaś druga pod krokwiami lub nad nimi. Takie rozwiązanie zmniejszy ryzyko powstania mostków cieplnych do minimum.

Płyty termoizolacyjne stosowane do umieszczania między krokwiami o grubości 20 cm powinny być szersze o 2 cm od rozstawu krokwi. Sprawi to, że gdy będą wciśnięte między krokwie, zapewnią szczelną izolację.

Druga warstwa o grubości ok. 10 cm głównie jest układana pod krokwiami. Ważne przy montażu jest to, żeby połączenia płyt nie pokrywały się z tymi płytami w poprzedniej warstwie.

Innym rozwiązaniem jest ułożenie drugiej warstwy izolacji na krokwiach. Można to uzyskać, stosując kształtki dachowe ze styropianu o grubości 10 cm. Budowa kształtek jednocześnie stanowi konstrukcję nośną dla dachówek (zastępuje łaty i kontrłaty). Taki sposób jest możliwy do wykorzystania na dachach o kącie nachylenia połaci 18-60°.

Zazwyczaj poddasze ociepla się wełną mineralną (kamienną lub szklaną), choć można także użyć płyt ze sprężystego styropianu czy płyt z grafitowego styropianu (mają lepszą izolacyjność niż biały styropian).

Można polepszyć termoizolację dachu, układając od strony poddasza paroizolację z folii (jej spodnia strona jest metalizowana).

---

---

Stropodach

Przy wentylowanym stropodachu do jego ocieplenia możemy użyć różnych materiałów, np. strzępek wełny, celulozy, granulatu styropianowego, płyt ze styropianu czy mat z wełny mineralnej.

W klasycznym stropodachu (pełnym) termoizolacja jest umieszczona pod pokryciem dachu. Taki stropodach można ocieplić płytami z twardej wełny mineralnej albo ze styropianu przeznaczonego do podłóg oraz dachów. Najlepiej, gdy płyty są ułożone w dwóch warstwach.

W stropodachu odwróconym termoizolacja układana jest na izolacji przeciwwodnej. Do ocieplenia takiego typu stropodachu należy użyć polistyren ekstrudowany XPS 700. Jest to materiał odporny na działanie wilgoci, korozję biologiczną, na cykliczne zamrażanie i odmrażanie, a także ma wysoką wytrzymałość na ściskanie.

Przejdź do części 6. Dofinansowanie i kredyt na dom energooszczędny »