Leczenie zaburzeń erekcji u mężczyzn – psychoterapia

Czynności seksualne związane z biologiczną potrzebą rozmnażania celem przedłużenia gatunku stanowią ważną sferę życia każdego mężczyzny. Satysfakcja partnerki podczas odbywania stosunku płciowego stanowi dla mężczyzny kluczową funkcję, która wpływa na jego samopoczucie, a przede wszystkim samoakceptację. Niestety we współczesnych czasach nastawionych na konsumpcjonizm i stres, ogarniający wszystkie sfery życiowe mężczyzny, pogarsza się jakość uzyskania i utrzymania wzwodu członka męskiego w taki sposób, aby zarówno mężczyzna, jak i współpartnerka osiągnęli satysfakcję seksualną. Wobec problemów z erekcją i jej czynnikami psychogennymi o charakterze wrodzonym lub możliwym do wyeliminowania podejmuje się oddziaływania psychoterapeutyczne. Mają one na celu zniwelowanie istniejącego zaburzenia oraz przywrócenie wiary pacjenta w siebie i poprawę relacji ze współpartnerką.

Problemy z erekcją – co może mieć wpływ?

Dane zebrane na podstawie anonimowego badania przeprowadzonego metodą online w 2021 roku pokazują, że niemal każdy mężczyzna z zaburzeniami erekcji potrzebuje pomocy psychologicznej.

Poniżej przedstawiono podział wiekowy oraz procent populacji męskiej na świecie, mający trudności z właściwą erekcją:

• 20–29 lat: 6%
• 30–39 lat: 12%
• 40–49 lat: 7%
• 50–59 lat: 13%
• 60–69 lat: 22%
• 70–75 lat: 42%

Wśród czynników psychogennych mających wpływ na pogorszenie erekcji prym wiedzie depresja i lęk uogólniony oraz zaburzenia psychiczne spowodowane nadużywaniem substancji psychoaktywnych i używek (tj. alkohol). Należy jednak pamiętać, że wiek stanowi równie istotny wpływ na jakość odbywania stosunku, ponieważ zaburza on proces napływania krwi do ciała jamistego członka i utrzymania jego twardości, niezbędnej do odbycia satysfakcjonującego stosunku seksualnego. Aby minimalizować zaburzenie, nie wystarczy wyłącznie dieta i leki, wśród których popularne jest motto „Efekt po... masz na zawołanie”.

Psychoterapia w leczeniu zaburzeń erekcji odbywa się już na poziomie bezpośredniej wizyty szpitalnej, jako poziomu diagnostycznego. Lekarz przeprowadza, oprócz badania fizykalnego, szczegółowy wywiad z pacjentem. Na podstawie kwestionariusza do oceny życia płciowego mężczyzny (IIEF-5) oraz obserwacji własnych może wywnioskować istnienie pewnych czynników, które istotnie wpływają na erekcję. Dlatego też, gdy wyniki badań biochemicznych są w normie, lekarz pierwszego kontaktu sugeruje wizytę u seksuologa lub u psychoterapeuty.

Psychoterapia stanowi leczniczą formę uzupełniającą leczenie farmakologiczne. Przybierać może formę zarówno indywidualną, jak i zbiorową (terapia małżeńska). Jej celem zasadniczym jest poprawa jakości życia intymnego współpartnerów oraz zwiększenie pewności siebie mężczyzny, co nie jest bez znaczenia w przypadku trudności z erekcją. Spotkania z psychoterapeutą pomagają poznać prawdziwe podłoże zaburzeń, a także skutecznie im przeciwdziałać. Dokonuje się to dzięki odpowiednim umiejętnościom komunikacyjno-niewerbalnym psychoterapeuty, którego podstawą jest zaufanie i szczerość.

Humanistyczna psychoterapia pacjenta zakłada, że samopoczucie bezpośrednio oddziałuje na sferę psychiczną i zachowanie pacjenta wobec siebie, świata oraz przyszłości. Dlatego tak ważną rolę odgrywa psychoanaliza, jako sposób odnajdowania źródeł problemów, tkwiących w psychice pacjenta. Najczęściej wśród pacjentów dominuje według mnie przekonanie o braku możliwości spełnienia potrzeb seksualnych współpartnerki, co przekłada się na charakter stosunku. Lęk minimalizuje się poprzez odnalezienie źródeł problemów z erekcją, które tkwią głęboko w podświadomości pacjenta i muszą zostać wydobyte przez specjalistę. Owymi źródłami jest najczęściej relacja rodzinna z dzieciństwa i relacje z matką albo też źródłem jest praca zawodowa i związany z nią stres.

Podstawą terapii Gestalt jest samoświadomość pacjenta, który powinien nauczyć się czerpania radości z życia i rozwiązywania problemów osobistych, powiązanych ze sferą emocjonalną. Rzutuje ona bowiem na sprawność seksualną. Osiągnięcie wewnętrznej harmonii i pozbycie się zewnętrznych oraz wewnętrznych stereotypów o własnej osobie, ułatwia podjęcie aktywności seksualnej. Z kolei terapia systemowa ma na celu poprawę relacji w związku. Opiera się na założeniu, że współpartnerzy seksualni lub/i małżeńscy stanowią jednolity system, wzajemnie ze sobą powiązany. Podstawą związku i relacji seksualnej jest prawidłowa komunikacja oraz znajomość siebie i własnych potrzeb.

Depresja a zaburzenia erekcji

Choć nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie stresu i depresji (szczególnie lękowej), należy koniecznie podejmować z nimi walkę, stosując różne metody terapii psychologicznej oraz innych z nią powiązanych. Mają one na celu pozytywne oddziaływanie na psychikę ludzką, a to wpływa bezpośrednio na komfort bio-psycho-społeczny i poprawne funkcjonowanie procesu ukrwienia członka i wzwodu. Pierwszym ze sposobów poprawy tego stanu jest chromoterapia.

Opiera się ona na założeniu, iż kolory wpływają na atmosferę w sypialni i mogą zarówno osłabić, jak i spotęgować nastrój spokoju i relaksacji oraz pożądania. Pod tym względem, korzystne jest zapewnienie w sypialni pościeli bawełnianej w kolorze czerwonym, która zapewnia wysoki poziom energii witalnej. Połączenie czerwieni z domieszką zielonej barwy zapewnia doskonałą przestrzeń do podjęcia stosunku seksualnego. Nie oznacza to jednak, że należy całkowicie zmienić wystrój pokoju, aby zlikwidować zaburzenia erekcji, narażając się tym samym na jeszcze wyższy poziom stresu (koszty malowania ścian itp.). Wystarczy tylko kilka przedmiotów (np. poduszka w kształcie serca, czerwona pościel, świece), aby wywołać romantyczny nastrój.

Zaburzenia erekcji na tle psychologicznym – niefarmakologiczne metody

Psychoterapeuta nie tylko rozmowa z pacjentem i jego współpartnerką. Poprzez różne formy, tj. zabawa, hipnoza, stara się dociec i uzyskać informację o doświadczeniach w rozwiązywaniu problemów i o postrzeganiu samego siebie.

Poniżej zostały przedstawione tylko niektóre z propozycji ćwiczeń psychoterapeutycznych do zastosowania przez pacjentów z zaburzeniami erekcji:

1. Proszę na kartce papieru napisać posiadane przez Pana zalety, a następnie oprawić w ramkę i umieścić na stoliku przy łóżku. Celem takiego działania jest to, aby dowartościował Pan samego siebie.
2. Proszę wziąć do ręki pisak i w liście do samego siebie zanotować wszystkie nieprzyjemne myśli, które nie dają Panu spokoju. Proszę opowiedzieć w liście o wszystkich swoich zmartwieniach.
3. Balonik (wypełniony helem) jest delikatny w dotyku, ale nie może odlecieć. Są do niego przymocowane worki z piaskiem, które go obciążają. Proszę sobie wyobrazić, że te worki to są Pańskie problemy. Teraz proszę po kolei odczepiać worki. Balonik, czyli Pan może poczuć się wolny tylko wtedy, gdy znikną Pańskie problemy. Sam Pan sobie z nimi nie poradzi. Ale w tej walce nigdy nie jest Pan sam. Może liczyć na pomoc rodziny.

Uzupełnieniem psychoterapii są zalecenia dla pacjenta oraz jego współpartnera/współpartnerki do domu. Ważne, aby oboje współpartnerzy seksualni stosowali się do zaleceń psychoterapeuty. Redukcja stresu na poziomie mentalnym ma korzystny wpływ na stosunek seksualny, rozumiany jako fizjologiczne zaspokojenie potrzeby bliskości. Jako psychoterapeuta szczególnie zalecam moim pacjentom niefarmakologiczne sposoby redukcji zaburzeń erekcji w postaci następujących działań:

• Uprawianie dowolnej aktywności fizycznej.
• Słuchanie śpiewu ptaków.
• Przebywanie w otoczeniu natury (las, jezioro itp.).
• Zbilansowana dieta, oparta na warzywach i owocach.
• Unikanie „podjadania słodyczy” pomiędzy posiłkami.
• Unikanie pracy w przyspieszonym tempie, aby zyskać na czasie i sprostać presji czasu.
• Niestosowanie środków uspokajających, które realnie wpływają na osłabienie sił witalnych.
• Stosowanie krótkich przerw w ciągu dnia (lub 15-minutowa drzemka).
• Stosowanie mediacji i rozmowy w kontakcie interpersonalnym ze współpartnerem/współpartnerką seksualną, jako skutecznych metod rozwiązywania konfliktów.
• Odnalezienie balansu pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym.
• Poświęcenie codziennie choć kilku minut na odpoczynek lub realizację siebie poprzez hobby.
• Organizacja snu pod względem jego jakości i długości.
• Wyeliminowanie w sypialni nadmiaru bodźców (światło, telefon komórkowy, telewizor, laptop).
• Gimnastyka oddechowa.
• Ciepła kąpiel z użyciem olejków eterycznych.

Oczywiście, przedstawione powyżej metody to tylko niektóre z tych, które stosuję jako psychoterapeuta wobec moich pacjentów z trudnościami z erekcją. Jestem zdania, że metody oraz formy mojego działania psychoterapeutycznego powinny być dostosowane konkretnie do danego pacjenta i jego problemów, a nigdy na odwrót.