Możliwość rozwiązania małżeństwa przez rozwód
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje dwa sposoby ustania małżeństwa. Pierwszym z nich jest uznanie jednego z małżonków za zmarłego. Wówczas przyjmuje się, że małżeństwo ustało z chwilą śmierci małżonka, która została określona w orzeczeniu o uznaniu tego małżonka za zmarłego. Natomiast drugim sposobem ustania małżeństwa jest rozwód. Czy jednak skłóceni małżonkowie w każdym przypadku mają możliwość rozwiązania małżeństwa przez rozwód?
Rozwód nie może zostać orzeczony w każdej sytuacji. Aby mógł zostać orzeczony, muszą zostać spełnione pewne warunki – przesłanki orzeczenia rozwodu. Przede wszystkim każdy z małżonków może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód, jeśli między tymi małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Zdrada drugiego małżonka czy też jego skazanie wyrokiem karnym nie oznaczają więc z definicji prawnej podstawy do orzeczenia rozwodu.
Czym więc jest zupełny i trwały rozkład pożycia? Aby wytłumaczyć ten problem, rozpocząć należy od wskazania więzi, jakie łączą małżonków podczas małżeństwa. Są to więzi duchowe (np. czucie miłości, udzielanie wsparcia psychicznego), fizyczne (np. współżycie małżonków) oraz ekonomiczne (np. prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, posiadanie wspólnego budżetu).
Zupełny rozkład pożycia będzie miał miejsce wówczas, jeżeli więzy duchowe, fizyczne i ekonomiczne łączące małżonków uległy zerwaniu. Fakt pozostania, w szczególnych okolicznościach, pewnych elementów więzi gospodarczej (np. wspólnego zamieszkiwania) nie wpływa na stwierdzenie, że rozkład pożycia jest zupełny. Rozkład pożycia jest natomiast trwały, gdy na podstawie doświadczenia życiowego można przyjąć, że w konkretnej sprawie małżonkowie nie powrócą do wspólnego pożycia.
Sam fakt, że rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny i trwały nie wystarczy, aby sąd mógł orzec rozwód. Musi bowiem zostać spełniona kolejna przesłanka, a mianowicie wskutek rozwodu nie może ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Dodatkowo orzeczenie rozwodu nie może być też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Przykładem zachowania sprzecznego z zasadami współżycia społecznego może być chęć rozwiązania małżeństwa przez jednego z małżonków, gdy drugi małżonek wymaga szczególnej pomocy współmałżonka lub jest nieuleczalnie chory, a rozwód stanowiłby rażącą krzywdę dla tego małżonka.
Rozwód nie będzie również dopuszczalny w sytuacji, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego, a drugi małżonek nie wyraża zgody na rozwód. Jednak w pewnych okolicznościach, gdy odmowa zgody na rozwód przez drugiego małżonka sprzeczna jest z zasadami współżycia społecznego, sąd będzie mógł orzec rozwód małżonków. Przykładem takiej sytuacji jest długotrwały romans jednego z małżonków (np. męża) z osobą trzecią, która staje się partnerką życiową męża. W wyniku tego romansu kobieta zachodzi w ciążę. Małżeństwo nie ma wspólnych dzieci. Mąż wyprowadza się więc od dotychczasowej żony i chce rozpocząć nowe życie z matką ich przyszłego dziecka. Żona natomiast nie chce udzielić zgody na rozwód wyłącznie z powodu chęci zemsty na niewiernym mężu.
Sąd, orzekając rozwód, orzeka o ewentualnej winie rozkładu pożycia. Jednak na zgodne żądanie małżonków sąd może nie orzekać o winie lub też orzec o winie obu stron. Wówczas sytuacja prawna rozwiedzionych małżonków kształtuje się w taki sposób, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Więcej o znaczeniu orzeczonej winy oraz o czym rozstrzyga sąd w wyroku rozwodowym (rozwiązanie małżeństwa jest tylko jednym z aspektów, o którym orzeka sąd), przeczytają Państwo w kolejnych artykułach.
Opracowała:
Iga Kasiura
KANCELARIA RADCY PRAWNEGO IGA KASIURA
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o adwokatach
Z uwagi na docierające do mnie od Państwa, jako moich klientów, zapytania oraz sygnały związane ze zbliżającym się wejściem w życie Ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, postanowiłem przygotować dla Państwa zwięzły komentarz, który pomoże się Państwu odnaleźć w regulacji RODO oraz wprowadzić potrzebne zmiany w działalności Państwa przedsiębiorstwa (jednostki organizacyjnej). Staram się w nim uciec od teoretyzowania, przywołania koncepcji czy ogólników, jakich jest pełno w ogólnie dostępnych publikacjach, webinariach czy też podobnych materiałach. Na pewno nie jest to jednak możliwe w pełnym zakresie – RODO w sferach istotnych z praktycznego punktu widzenia posługuje się przede wszystkim ogólnikami właśnie, pojęciami niedookreślonymi lub klauzulami generalnymi, które będą dopiero precyzowane w czasie jego obowiązywania.
29.08.2018Bardzo często w ramach konsultacji prawnych w mojej kancelarii pada pytanie: Czy mam wnioskować o rozwód z wyłącznej winy współmałżonka? Problem jest o tyle złożony, że nie zawsze wina w rozkładzie pożycia wynika z zachowania jednej tylko strony. Czasami może być tak, że jeden z małżonków zdradził, bo drugi konsekwentnie odmawiał współżycia lub też po ustaleniu zdrady małżonka druga strona dopuściła się tego samego w akcie zemsty. Od konkretnego przypadku, ale też możliwości wykazania twierdzeń przed sądem będzie zależało ostateczne rozstrzygnięcie sądu.
06.04.2021Bardzo często zdarza się tak, że dłużnik decyduje się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, gdy nie może już regulować terminowo swoich zobowiązań finansowych z tytułu należności wobec kredytodawców, ZUS czy US. Wówczas instytucje finansowe (np. banki), od których uzyskał środki finansowe, kierują do sądu pozwy o wydanie stosownego orzeczenia (nakazu zapłaty) wobec dłużnika. Co wtedy dzieje się z postępowaniami sądowymi i egzekucyjnymi, gdy w międzyczasie sąd gospodarczy wyda orzeczenie (postanowienie) o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wobec dłużnika (pozwanego)? O tym poniżej.
05.11.2022Zniesławienie w Internecie objęte jest sankcją karną wynikającą z art. 212 1 i lex specialis do zniesławienia w Internecie § 2 k.k.
20.05.2019Ile kosztuje rozwód? To minimum 600 zł opłaty sądowej przy składaniu pozwu, choć może być ona zredukowana o połowę. Co istotne, możliwy jest rozwód na pierwszej rozprawie, ale sprawa może też ciągnąć się lata. Dlatego warto wiedzieć, co jeszcze może wpływać na wysokość kosztów sądowych przy sprawie rozwodowej. Sprawdź dokładnie, ile kosztuje rozwód w 2023 roku!
10.11.2023Czy w czasie obowiązujących ograniczeń w związku z epidemią COVID-19 można odmówić przyjęcia mandatu wystawionego przez policjanta w związku z naruszeniem tych przepisów?
21.05.2020