Kable i przewody elektryczne – rodzaje, montaż, cena
Przewody elektryczne nie są tym samym, co kable elektryczne. To drugie określenie odnosi się do konstrukcji, a przewody do funkcji. Natomiast jedne i drugie znajdują zastosowanie w instalacji elektrycznej. Zobacz, jakie są rodzaje kabli i przewodów oraz jak tworzy się z nich kompletną instalację.
Z poradnika dowiesz się
W instalacji elektrycznej główną rolę odgrywają kable i przewody. Jakie? W jaki sposób są montowane? Ile kosztują? Sprawdź to razem z nami!
Przewody elektryczne a kable elektryczne. Czym są i do czego służą?
Bardzo często zamiennie wykorzystujemy pojęcia kable i przewody elektryczne. Jednak nie są one tożsame. Elektrycy potwierdzają, że czym innym jest kabel elektryczny, a czym innym przewód.
Przewód określany jest jako element odpowiadający w instalacji elektrycznej w mieszkaniu czy w domu oraz w każdym innym obiekcie za przewodzenie prądu. Łączy on źródła zasilania z jego odbiornikami. Ma przesyłać energię, przy jednoczesnym zachowaniu wszelkich zasad bezpieczeństwa.
Natomiast kable elektryczne to wyroby złożone, składające się z jednego lub więcej przewodów, które zwykle są osobno izolowane, ale umieszczone razem we wspólnej osłonce. Główna różnica wynika z tego, że kabel odnosi się do konstrukcji elementu instalacji elektrycznej, a przewód stricte do pełnionej funkcji.
Kable mają szersze zastosowanie, szczególne parametry i konstrukcję – szczelną, wzmocnioną izolacją. Można wyróżnić wiele ich rodzajów, choć najczęściej mówi się o ziemnych, stosowanych na zewnątrz. Nie powinniśmy się jednak ograniczać tylko do nich, bo istnieje wiele rodzajów kabli stosowanych także we wnętrzach.
Przewody mogą, ale nie muszą mieć izolacji. Osłona na nie pozwala jednak na ich zabezpieczenie. Obecnie przewody elektryczne izolowane stosowane są do układania tylko w pomieszczeniach, natomiast kable znajdujące się w szczelnej, specjalnie wzmocnionej obudowie mogą być stosowane nie tylko we wnętrzach, ale i w ziemi czy nawet w wodzie – w odmiennych warunkach środowiskowych. Przewody elektryczne zewnętrzne wymagają zastosowania specjalnej osłony rurowej. Zwiększa to możliwości ich wykorzystania.
Poniżej przedstawiamy ranking 56 721 Specjalistów od Instalacji Elektrycznych najlepszych w 2024 roku w poszczególnych miastach powiatowych:
Rodzaje przewodów elektrycznych, oznakowania i kolory
Zasilanie, czyli przesyłanie energii elektrycznej z gniazdka do urządzenia czy oświetlenia, wymaga użycia odpowiedniego przewodu. Musisz wiedzieć, jak podłączyć gniazdko elektryczne do sieci, by później kablem przesłać energię do sprzętu.
Dowiedz się, jakie są rodzaje kabli i przewodów elektrycznych – różnią się one i mogą mieć inne zastosowanie. Kluczowe jest tutaj poprawne interpretowanie kolorów kabli i przewodów, czy ich oznaczeń.
Oznaczenia przewodów elektrycznych
Przewody elektryczne są znakowane, by użytkownik wiedział, do czego są one przeznaczone oraz z czego je wykonano. Elektryk ma świadomość, jaki przewód zastosować do instalacji w domu, a jaki wybrać do instalacji elektrycznej w garażu, gdzie będzie on narażony na wpływ wody i niskich temperatur.
Przewody elektryczne mają oznaczenia zgodne z normami PN-EN 60445:2010P i PN-EN 60446:2010P. Wskazują one na parametry przewodów i kabli elektrycznych. Wykorzystuje się tu małe i duże litery alfabetu.
Pierwsza litera w oznaczeniu jest dużą literą i oznacza konstrukcję żyły, z jakiej wykonany został przewód:
- D – drut,
- L – linka,
- L…g – linka giętka.
Kolejna litera oznacza, z jakiego materiału został wykonany przewód. Jeśli jest to przewód miedziany, nie ma dodatkowego oznaczenia dla konstrukcji żyły, inaczej niż w przypadku A – aluminium i F – stal.
Duża litera określa materiał, z jakiego zrobiona jest izolacja. Znajduje się ona za oznaczeniem konstrukcji żyły:
- Y – polwinit,
- G – guma,
- X – polietylen,
- XS – polietylen usieciowany.
Kolejna, tym razem mała litera alfabetu wskazuje na to, jaką budowę ma wybrany przewód:
- a – powłoka z przędzy bawełnianej,
- b – izolacja odporna na wysoką temperaturę,
- c – materiał niepalny,
- d – zwiększona grubość wykorzystanej izolacji,
- p – przewód płaski,
- u – przewód uzbrojony,
- n – przewód wyposażony dodatkowo w linkę nośną,
- Ft – przewód opancerzony taśmą stalową.
Prócz tego możesz spotkać się z oznaczeniami kabli i przewodów elektrycznych w postaci:
- ak – przewód akumulatorowy,
- jo – przewód jezdny okrągły,
- jp – przewód jezdny profilowany,
- t – przewód wtykowy,
- w – przewód wysokiego napięcia.
Według wspominanej już normy PN, kable i przewody mogą być opisane następująco:
- DY – przewód o żyle miedzianej, jednodrutowej i izolacji z polwinitu zwykłego,
- LgY – przewód o żyle miedzianej, wielodrutowej (L) giętkiej i izolacji z polwinitu zwykłego,
- YDYt – przewód o żyle miedzianej, jednodrutowej i izolacji z polwinitu zwykłego, wtykowy.
To tylko przykłady prawidłowego tłumaczenia oznaczeń kabli i przewodów.
Kolory przewodów elektrycznych – jak je interpretować?
Kolejną wskazówką ułatwiającą wybór przewodów i kabli jest to, jakiego są one koloru. Kolory przewodów elektrycznych należy rozumieć następująco:
- żółty lub żółto-zielony – przewód ochronny PE, zabezpieczający przed porażeniem elektrycznym – może on łączyć główny zacisk z przewodem uziemiającym lub pełnić funkcję przewodu wyrównawczego,
- niebieski – przewód zerowy N, neutralny,
- brązowy, czarny lub szary – przewód fazowy.
Przewód PEN ma izolację żółto-zieloną z niebieskim zabarwieniem na końcu przewodu. Może być niebieski z żółto-zielonym zabarwieniem na końcu – pełni jednocześnie funkcje przewodu ochronnego oraz neutralnego.
Czarny przewód elektryczny jest przewodem będącym pod napięciem fazowym. Prócz tego możesz spotkać się z przewodami:
- czerwonym – w obwodach niskonapięciowych kolor ten oznacza dodatni przewód zasilania – z +,
- ciemnoniebieskim lub granatowym – w obwodach niskonapięciowych kolory te oznaczają ujemny przewód zasilania – z -.
Przekrój żyły kabla
Zarówno w przypadku norm obowiązujących w Polsce, jak i międzynarodowych, określane są w znormalizowany sposób przekroje żył przewodów i kabli. Najczęściej jest to: 0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 95; 120; 150; 185; 240; 300; 400; 625; 800 i 1000 mm². Przykładowo w liniach kablowych wysokich napięć stosuje się kable o przekrojach: 1000, 1200, 1400, 1600, 1800, 2000 mm².
Mocowanie przewodów elektrycznych
Przy układaniu instalacji elektrycznej w domu można stosować różne systemy mocowania przewodów. Uchwyty do kabli są przystosowane do tego, by zakładać je na ściany czy podłogi. W użyciu są:
- Trzymaki do kabli – do montażu płaskich przewodów instalacyjnych YDY lub innych o podobnej szerokości, ze specjalną obejmą podtrzymującą przewód i gwoździem wbijanym do podłoża.
- Okrągłe uchwyty – do zastosowania podczas podtynkowego prowadzenia przewodów elektrycznych.
- Płaskie uchwyty na przewody elektryczne – potrzebne przy podtynkowym mocowaniu przewodów.
- Sprężyna – przewlekarka przewodów – znajduje zastosowanie przy przeciąganiu różnego rodzaju przewodów.
- Spirala maskująca – służy do maskowania kabli.
- Peszel na przewody elektryczne – maskuje przewody.
- Klipsy do kabli.
Trzymaki do kabli do mocowania przewodów do drewna mają zwykły, hartowany gwóźdź, ale jeśli potrzebne jest stabilne mocowanie do ściany, trzymak może być wyposażony w kołek. Warto skorzystać z fachowej pomocy specjalistów od instalacji elektrycznej z Warszawy lub innego miasta bliżej Ciebie.
Łączenie przewodów elektrycznych – jak prawidłowo zrobić?
Przy tworzeniu schematu instalacji elektrycznej w domu trzeba zaplanować rozmieszczenie i przebieg przewodów, puszek czy gniazdek i włączników. Konieczne jest łączenie przewodów elektrycznych, by instalacja była kompletna i działała poprawnie. Zobacz, jak łączyć przewody elektryczne? Pojedyncze muszą być ze sobą zespojone przy użyciu różnych łączników i złączek. Jak połączyć dwa przewody elektryczne? Najpierw trzeba odciąć odpowiedni, pasujący odcinek złączki, zdjąć izolację przewodu elektrycznego z żyły, włożyć ją do złączki i zacisnąć. Po przyłączeniu kabli z drugiej strony należy przez zwykłe szarpnięcie skontrolować, czy jakość łączenia nie budzi zastrzeżeń.
Przy użyciu złączek można łączyć więcej niż dwa przewody. Stosuje się:
- listwy zaciskowe, tj. kostki elektryczne ze złączem śrubowym,
- złączki wago z zaciskiem ruchomym dźwigniowym,
- złączki wago z zaciskiem sprężynowym, tj. na wcisk,
- złączki PUSH Wire,
- tulejki – do tulejkowania przewodów lutowanych.
Jak prowadzić przewody elektryczne w domu?
Jeśli już wiesz, jakie są rodzaje przewodów elektrycznych, kiedy zastosować konkretny ich typ, musisz mieć pewność, jak wygląda montaż. Instalacja elektryczna nie powinna być prowadzona w domu, mieszkaniu czy w biurze w sposób przypadkowy. Powinien się tym zająć elektryk, który ma odpowiednie uprawnienia. Jakie przewody zastosować, jak układać je w domu i którędy je prowadzić – fachowiec zna odpowiedzi na te pytania. Krok po kroku będzie on tworzył kompletną instalację elektryczną. Prawdopodobnie podejmie się takich zadań, jak:
- Zapozna się ze schematem instalacji elektrycznej w domu lub wykona go samodzielnie, z uwzględnieniem przebiegu rur wodociągowych i kanalizacyjnych czy gazowych, rozmieszczeniem okien, drzwi itd.
- Przygotuje miejsce niezbędne do ułożenia przewodów – bruzdy, w których będą położone przewody i przestrzenie na gniazda i włączniki.
- Rozciągnie przewody – połączy je ze sobą, użyje puszek lub zrobi bezpuszkową instalację elektryczną.
- Zamknie przewody obwodowe w skrzynce rozdzielczej – tj. w rozdzielnicy, czyli w centrum sterowania całą siecią elektryczną.
- Zamontuje zabezpieczenia nadmiaroprądowe, czyli bezpieczniki.
- Zamontuje gniazda, oświetlenie.
- Wykona przegląd instalacji elektrycznej i próbę działania całej sieci.
Teoretycznie takie prace przeprowadzi także domowy majsterkowicz, ale musi mieć o nich pojęcie, a najlepiej uprawnienia do pracy z prądem. Jeśli potrzebujesz specjalisty, sprawdź oferty specjalistów od instalacji elektrycznej z Wrocławia lub Twojego miasta.
Jak zabezpieczyć przewody elektryczne (osłony na przewody elektryczne)?
Bardzo ważne jest odpowiednie zabezpieczenie przewodów elektrycznych. Nie powinny mieć one ze sobą kontaktu, a przede wszystkim należy je umieścić w odpowiednio dużym odstępie od źródeł wody. Zobacz, jak zabezpieczyć przewody elektryczne przed wodą? Służą do tego osłony na przewody elektryczne. Wodoodporne rury na przewody elektryczne sprawiają, że nie ma problemu z położeniem instalacji w kuchni czy w łazience, a nawet w basenie. Do zabezpieczania przewodów wykorzystuje się takie elementy ochronne, jak:
- Kanały podłogowe – pozwalają na prowadzenie przewodów w podłodze, pod szczelną pokrywą.
- Rury karbowane – peszle do kabli elektrycznych mają uniwersalne zastosowanie, zwłaszcza przy prowadzeniu wiązek przewodów.
- Rury osłonowe – służą do prowadzenia przewodów.
Ceny przewodów elektrycznych
Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile kosztuje metr kabla elektrycznego. Ceny są różne, w zależności od wybranego typu elementu czy liczby żył wewnątrz. Za przewody elektryczne w cenniku sklepów wielkopowierzchniowych, budowlanych zapłacimy pewnie więcej niż elektryk w hurtowni. Jeden metr kabla to wydatek około 4–5 zł w markecie. Przy tworzeniu instalacji zawsze droższa będzie usługa jej wykonania niż materiał.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o instalacjach elektrycznych
Przygotowując instalację elektryczną w garażu, trzeba posiłkować się opracowanym wcześniej schematem. Najlepiej taki projekt skonsultować z wykwalifikowanym elektrykiem, który zadba o to, by instalacja w garażu spełniała wszystkie normy bezpieczeństwa. Jak zaplanować rozmieszczenie gniazdek elektrycznych czy punktów oświetlenia w garażu?
12.07.2022
Instalacja elektryczna powinna być funkcjonalna, ale i estetyczna. Nowoczesne gniazdka elektryczne spełniają te wymagania i dostępne są w wielu różnych wersjach. Poznaj za sprawą naszego nowego poradnika najnowsze trendy dotyczące nowoczesnych gniazdek elektrycznych. Ułatwi ci to wybór odpowiedniego osprzętu elektrycznego do twojego domu!
28.07.2022
Oświetlenie schodów jest koniecznością, by swobodnie i bezpiecznie poruszać się po klatce schodowej czy wewnątrz domu. Bardzo często na początku i końcu biegu schodów instalowane są wyłączniki schodowe. Często określane są one po prostu jako włączniki czy wyłączniki. Czym różni się od nich wyłącznik schodowy? Jak go podłączyć?
21.07.2022
Jednym z ważnych elementów montażu instalacji elektrycznej w domu są punkty elektryczne, czyli przede wszystkim: gniazdka, przełączniki, łączniki, punkty antenowe TV-SAT. Cena za punkt elektryczny z materiałem i bez zależy od kilku czynników, a im większy stopień skomplikowania prac i wymagania – tym większy koszt za punkt elektryczny. Cena może być z kolei nieco niższa przy większym zamówieniu. Jaki jest aktualny w 2023 cennik wykonania punktu elektrycznego? Od czego zależy cena za punkt elektryczny? Jakie są rodzaje punktów, które możesz mieć w domu?
23.10.2023
Instalacja elektryczna w kuchni powinna być dobrze przemyślana, uwzględniać zasady bezpieczeństwa, jak i ergonomię. Warto zaplanować odpowiednio dużo gniazdek w tym pomieszczeniu, z uwagi na wiele urządzeń elektrycznych, jakie będziesz do nich podłączać. Zobacz, jak prawidłowo wykonać instalację elektryczną w kuchni i jak poprowadzić obwody.
13.07.2022
Cennik usług elektrycznych na 2024 rok zawiera wiele pozycji. Najważniejsze to montaż rozdzielni elektrycznej, gniazdek, łączników, koryt kablowych, biały montaż elektryczny i kładzenie kabli. Elektryk oferuje także modyfikacje istniejącej instalacji oraz opracowanie (lub korektę) schematu instalacji elektrycznej. Stawka godzinowa jego pracy wynosi od 250 do 350 zł, a nawet więcej. Chcesz poznać szczegóły? Przeczytaj dalej!
10.04.2024
