Jak konserwator zabytków może pomóc w odnowie elewacji budynku?
Jesteś właścicielem zabytkowej kamienicy i zastanawiasz się, jak wyremontować fasadę? Jako zarządca obiektu zabytkowego chcesz pozyskać dotację na remont, ale nie wiesz, od czego zacząć? Analizujemy, jak konserwator zabytków może pomóc w odnowie elewacji budynku. Zapraszamy do lektury.
Ocena stanu elewacji przez konserwatora zabytków
Zanim rozpocznie się renowacja elewacji zabytkowych budynków, konserwator zabytków dokładnie sprawdza, z jakich materiałów została wykonana, jakie są uszkodzenia oraz przyczyny ich powstania. Taka analiza pozwala określić, co wymaga naprawy. Dzięki ocenie konserwatora zabytków można opracować plan działania, który nie tylko przywróci elewacji dawny blask, ale także zachowa jej wartość historyczną. W przypadku renowacji elewacji kamienicy, należy dążyć do zachowania bądź odtworzenia detali architektonicznych.
Konserwator lokalizuje pęknięcia, ubytki czy zabrudzenia. Identyfikuje rodzaj kamienia, cegły czy drewna oraz techniki ich obróbki, dzięki czemu w kolejnym etapie będzie można dobrać metody i narzędzia konserwacji. W przypadku renowacji elewacji drewnianych analiza ta pozwala na wybór właściwych środków ochrony przed szkodnikami i warunkami atmosferycznymi.
Dobór metod i materiałów renowacyjnych
Remonty domów i kamienic z zabytkową elewacją mogą być przeprowadzane różnymi metodami, a do podstawowych należą: osuszanie, mycie elewacji i naprawa uszkodzeń. Wiele zależy od rodzaju materiału, z którego wykonana jest fasada, oraz od stopnia jej zniszczenia. Przedstawiamy kilka metod, jakie stosuje się w odnowie elewacji budynków.
- Czyszczenie elewacji – specjaliści usuwają kurz, sadzę, mchy czy glony za pomocą np. myjki ciśnieniowej, środków chemicznych lub przy użyciu lasera.
- Naprawa uszkodzeń – używając odpowiednich mas naprawczych, wypełnia się i likwiduje pęknięcia, ubytki, odklejone fragmenty np. tynków; nakłada się siatki wzmacniające, jeśli spękania są duże.
- Osuszanie budynków – fachowcy usuwają wilgoć z murów, wykorzystując np. fale elektromagnetyczne czy osuszacze kondensacyjne.
- Izolacja przeciwwilgociowa – m.in. malowanie elewacji preparatami odpychającymi wilgoć (np. impregnaty, farby), dzięki którym powierzchnia zwiększa swoje właściwości wodoodporne.
- Montaż elementów dekoracyjnych – dodawanie ozdobnych detali, takich jak gzymsy, które mocuje się do elewacji.
- Prace instalacyjno-montażowe – które mają przywrócić użyteczny charakter obiektu, np. wymiana stolarki okiennej, drzwiowej, nowe orynnowanie nawiązujące do historycznego charakteru budowli.
Opracowanie kosztorysu renowacji
Po wstępnych etapach oceny stanu technicznego obiektu oraz wyborze metod, narzędzi i materiałów renowacyjnych, konserwator zabytków ustala kosztorys prac renowacyjnych we współpracy z fachowcami z poszczególnych branż. Dokument ten stanowi podstawę do uzyskania ewentualnych dotacji czy kredytów na renowację. Poniżej przedstawiamy tabelę, w której prezentujemy orientacyjny cennik renowacji elewacji drewnianej i renowacji elewacji z cegły.
| Usługa | Elewacja drewniana (PLN) | Elewacja ceglana (PLN) |
|---|---|---|
| Mycie elewacji (za m²) | 40 zł | 50 zł |
| Naprawa uszkodzeń (za m²) | 150 zł | 170 zł |
| Osuszanie budynków (za m²) | 90 zł | 100 zł |
| Izolacja przeciwwilgociowa (za m²) | 80 zł | 90 zł |
| Montaż elementów dekoracyjnych (za element) | 200 zł | 250 zł |
| Prace instalacyjno-montażowe (okno/drzwi/rynna) | 300 zł | 350 zł |
| Podnośniki koszowe - wynajem (za dzień) | 600 zł | 600 zł |
| Podnośniki nożycowe - wynajem (za dzień) | 500 zł | 500 zł |
Organizacja i nadzór nad pracami wysokościowymi
Renowacja elewacji zabytkowych często wymaga pracy na dużych wysokościach ze względu na wielkość samych budowli czy umiejscowienie gzymsów, rzeźb, okien. Oprócz tradycyjnych rusztowań stosuje się podnośniki koszowe lub nożycowe. Gdy praca ma się odbywać w trudno dostępnym miejscu, np. w wąskiej uliczce, i nie da się tam ustawić rusztowania, wówczas wykorzystuje się techniki alpinistyczne. Konserwator zabytków odpowiada za zorganizowanie odpowiednich urządzeń i za to, aby prace odbywały się w bezpiecznych warunkach. Nadzoruje także całościowo przebieg prac konserwatorskich oraz ich zgodność z przepisami prawa.
Koordynacja prac i opracowanie dokumentacji
Posłużmy się przykładem renowacji katedry Notre-Dame po tragicznym pożarze w 2019 roku. Efekt końcowy nie byłby możliwy, gdyby nie interdyscyplinarne działania ekspertów przy renowacji i rekonstrukcji m.in. dachu, iglicy, witraży, konserwacji rzeźb i malowideł. Konserwator zabytków koordynuje pracę całego zespołu.
Renowacja zabytków wymaga uzyskania pozwoleń oraz przygotowania szczegółowej dokumentacji. Konserwator zabytków opracowuje bądź zleca przygotowanie projektów, kosztorysów oraz wniosków. Przykładami takich dokumentów są: wniosek o uzyskanie zgody na przeprowadzenie robót budowlanych przy obiekcie zabytkowym, projekt konserwatorski, kosztorys prac konserwatorskich, tytuł prawny do nieruchomości.
Renowacja zabytków jest skomplikowanym przedsięwzięciem, którym koordynuje konserwator zabytków. Ocenia stan techniczny obiektu, wybiera metody pracy, opracowuje kosztorys, dlatego dobrze jest znaleźć rzetelnego fachowca w tej dziedzinie.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o konserwacji zabytków
Wiele osób odczuwa sentyment do zabytkowych mebli. Rzeczywiście mogą one zachwycać wyglądem i techniką wykonania. Jednak jak przywrócić im świetność? Jak wyczyścić stare meble? Poznaj metody renowacji zabytkowych elementów wyposażenia wnętrz.
07.03.2025
Konserwacja zabytkowych obiektów sakralnych, takich jak kościoły, to proces wymagający precyzyjnego planowania i specjalistycznej wiedzy. Dzięki odpowiednim działaniom możliwe jest zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń oraz przywrócenie pierwotnego blasku historycznym budowlom. Jakie działania pozwalają skutecznie przywrócić świetność obiektom sakralnym, nie naruszając ich historycznej wartości?
14.03.2025
Zabytki to świadectwo historii, które wymaga troski i odpowiedniej ochrony. Wpływ czasu, warunków atmosferycznych i działalności człowieka sprawia, że wiele z nich niszczeje. Aby zachować ich piękno dla przyszłych pokoleń, potrzebni są specjaliści z wiedzą techniczną i pasją do historii. Na czym dokładnie polega praca konserwatora zabytków?
13.03.2025
Dzieła sztuki stanowią nie tylko wartość estetyczną, ale także historyczną i emocjonalną. Z upływem czasu ulegają one naturalnym procesom starzenia, a niekiedy uszkodzeniom mechanicznym czy wpływom środowiskowym. Aby zachować ich pierwotny blask i wartość, niezbędna jest profesjonalna konserwacja. W dzisiejszym artykule przybliżymy, jakie są koszty i czas trwania takich usług oraz które dzieła sztuki warto powierzyć konserwatorowi.
04.03.2025